Στα κάγκελα, ξανά, με τον διοικητή της Fed Τζέι Πάουελ είναι ο Ντόναλντ Τραμπ, με τον υπουργό Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ να προειδοποιεί ότι οποιαδήποτε προσπάθεια εκπαραθύρωσής του θα προκαλέσει πανικό στις αγορές.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε ότι η αποπομπή του προέδρου Fed, Τζερόμ Πάουελ, από τη θέση του δεν μπορεί να έρθει αρκετά γρήγορα, υποστηρίζοντας ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ θα έπρεπε να είχε ήδη μειώσει τα επιτόκια φέτος – και σε κάθε περίπτωση, οφείλει να το κάνει τώρα.
Ο Τραμπ, δίνοντας χλευαστικά στον πρόεδρο της Fed –τον οποίο ο ίδιος είχε διορίσει στην πρώτη του θητεία– το προσωνύμιο «Πάντα Καθυστερημένος», έγραψε σε ανάρτηση στην πλατφόρμα Truth Social το πρωί της Πέμπτης: «Η αποπομπή του Πάουελ δεν μπορεί να έρθει αρκετά γρήγορα!»
Δεν ήταν άμεσα σαφές αν ο Τραμπ αναφερόταν στην προγραμματισμένη λήξη της θητείας του Πάουελ ή αν επιδιώκει την άμεση απομάκρυνσή του. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο, ενώ εκπρόσωπος της Fed αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ενδεχόμενη πρόωρη αποπομπή του Πάουελ θα συναντούσε τεράστια νομικά εμπόδια και θα χρειαζόταν το Ανώτατο Δικαστήριο να ανατρέψει απόφαση που έλαβε πριν από περίπου έναν αιώνα το 1935. Στο μεταξύ, μια τέτοια εξέλιξη θα προκαλούσε πανικό στις αγορές όπως σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ. Παράλληλα, ενδεχόμενη βίαια απομάκρυνση του προέδρου της Fed θα οδηγούσε σε κρίση εμπιστοσύνης και υποβάθμιση του βαθμού ανερξαρτησίας της Fed στον σχετικό δείκτη του Bloomberg, καθιστώντας την την πρώτη κεντρική τράπεζα των G7 που χάνει την ανεξαρτησίας για θέμα που δεν σχετίζεται με την εποπτεία των τραπεζών.
Όσες φορές ο Τραμπ έχει αψηφίσει τις αγορές έχει αναγκαστεί σε αναδίπλωση, ενώ ακόμη και στους δασμούς άρχισε τις εξαιρέσεις και αναζητά δίαυλο επικοινωνίας με την Κίνα, ενώ η Wall Street εισήλθε σε sell-off mode με αφορμή την Nvidia και τις δηλώσεις Πάουελ που… μύριζαν μπαρούτι.
Η θητεία του Πάουελ ως Προέδρου της Fed λήγει τον Μάιο του 2026, ενώ η θητεία του ως μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου διαρκεί έως τον Φεβρουάριο του 2028. Οι δηλώσεις του Τραμπ έγιναν μία ημέρα αφότου ο Πάουελ, μιλώντας στο Σικάγο, επανέλαβε ότι η Fed δεν βιάζεται να μειώσει τα επιτόκια και ότι αναμένει μεγαλύτερη σαφήνεια για την πορεία της οικονομίας.
Ο επικεφαλής της μειοψηφίας στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, καταδίκασε τα σχόλια του Τραμπ, γράφοντας στην πλατφόρμα X ότι «μια ανεξάρτητη Fed είναι ζωτικής σημασίας για μια υγιή οικονομία – κάτι που ο Τραμπ έχει αποδείξει πως δεν αποτελεί προτεραιότητά του».
Η δυνατότητα του προέδρου να απομακρύνει ανώτατους αξιωματούχους από ανεξάρτητες ομοσπονδιακές αρχές έχει βρεθεί στο προσκήνιο τους τελευταίους μήνες, μετά την αποπομπή στελεχών από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου (FTC), το Εθνικό Συμβούλιο Εργασιακών Σχέσεων (NLRB) και το Συμβούλιο Προστασίας του Συστήματος Αξιοκρατίας (MSPB).
Οι αποπομπές αυτές συνιστούν την πλέον άμεση αμφισβήτηση μιας απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου του 1935, η οποία εδραίωσε την ανεξαρτησία των ομοσπονδιακών αρχών. Ο Πάουελ, την Τετάρτη, αναφέρθηκε σε σχετική υπόθεση που εκκρεμεί σήμερα στο Ανώτατο Δικαστήριο αναφορικά με τις απομακρύνσεις στελεχών από τις NLRB και MSPB.
«Υπάρχει μια υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο. Πιθανώς κάποιοι την έχουν διαβάσει», δήλωσε απαντώντας σε ερωτήσεις στο Economic Club του Σικάγο. «Είναι μια υπόθεση που απασχολεί πολύ κόσμο. Δεν πιστεύω ότι η απόφαση αυτή θα αφορά τη Fed – αλλά δεν είμαι βέβαιος. Είναι μια κατάσταση που παρακολουθούμε στενά.»
Ο Πάουελ επανέλαβε επίσης ότι «η ανεξαρτησία μας είναι κατοχυρωμένη από το νόμο», υπογραμμίζοντας ότι το θεσμικό πλαίσιο της Fed προβλέπει αποπομπή «μόνο για λόγο».
Προειδοποιεί τον Τραμπ ο υπουργός Οικονομικών
Ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να εξετάσει πιθανούς διαδόχους του Πάουελ σε περίπου έξι μήνες. Σε συνέντευξή του στο Bloomberg Television, ανέφερε ότι οι συνεντεύξεις για αντικατάσταση του Πάουελ αναμένονται «κάποια στιγμή το φθινόπωρο».
Ο Μπέσεντ πρόσθεσε πως η ανεξαρτησία της Fed στην χάραξη νομισματικής πολιτικής είναι «ένα κόσμημα που πρέπει να διαφυλαχθεί».
Η τελευταία επίθεση του Τραμπ κατά της Fed θυμίζει τις συνεχείς επικρίσεις που είχε εξαπολύσει εναντίον του Πάουελ και κατά την πρώτη του θητεία, κατηγορώντας τον για ανεπαρκή και καθυστερημένη δράση.
Η πρόσφατη αύξηση των δασμών που επέβαλε η κυβέρνηση Τραμπ έχει εντείνει τις ανησυχίες για επιβράδυνση της εγχώριας ανάπτυξης και αύξηση των τιμών, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο σύνθετη την άσκηση νομισματικής πολιτικής από τη Fed. Ο Πάουελ, στην ομιλία του την Τετάρτη, υπογράμμισε ότι η Fed οφείλει να διασφαλίσει πως οι εισαγωγικοί δασμοί δεν θα πυροδοτήσουν επίμονο πληθωρισμό.
Αντιφατικές απόψεις
«Η υποχρέωσή μας είναι να διατηρούμε τις μακροπρόθεσμες πληθωριστικές προσδοκίες αγκυροβολημένες και να διασφαλίσουμε ότι μια εφάπαξ αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών δεν θα μετατραπεί σε διαρκές πρόβλημα πληθωρισμού», είπε ο Πάουελ.
Αντιθέτως, ο Τραμπ έχει ταχθεί υπέρ της μείωσης του κόστους δανεισμού — κάτι που ενδεχομένως να βοηθούσε τις επιχειρήσεις να ενισχύσουν την εγχώρια παραγωγή, προστατευόμενες πίσω από το νέο δασμολογικό τοίχος της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι περισσότεροι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός για να υπάρξει τέτοια κίνηση από την Fed.
Όπως και στην πρώτη του θητεία, ο Τραμπ συνέκρινε τη Fed με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία την Πέμπτη μείωσε το βασικό της επιτόκιο κατά 25 μονάδες βάσης στο 2,25%. Η ανάρτησή του ήρθε λίγο πριν την αναμενόμενη αυτή κίνηση.
«Και όμως, ο “Πάντα Καθυστερημένος” Τζερόμ Πάουελ της Fed, που είναι ΠΑΝΤΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΛΑΘΟΣ, χθες δημοσίευσε μια ακόμη, και ως συνήθως, πλήρως αποτυχημένη αναφορά!» έγραψε ο Τραμπ. «Ο “Καθυστερημένος” έπρεπε να είχε μειώσει τα επιτόκια, όπως έκανε η ΕΚΤ, εδώ και καιρό, αλλά τουλάχιστον πρέπει να το κάνει τώρα.»
Ψέμματα λέει πάλι ο Τραμπ
Πρόσθεσε ότι οι τιμές του πετρελαίου και των ειδών παντοπωλείου μειώνονται, ενώ η Αμερική «γίνεται ΠΛΟΥΣΙΑ» χάρη στους δασμούς.
Αν και το αργό πετρέλαιο έχει μειωθεί περισσότερο από 10% από τις αρχές του έτους, οι τιμές των τροφίμων συνεχίζουν να αυξάνονται. Τα είδη παντοπωλείου έχουν αυξηθεί κατά 2,4% τους τελευταίους 12 μήνες.
Όταν ρωτήθηκε για τη Fed στην καθιερωμένη συνέντευξη τύπου της Πέμπτης, η Πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, απάντησε: «Θα πω ξεκάθαρα ότι τρέφω βαθύ σεβασμό για τον εκλεκτό συνάδελφο και φίλο μου, Τζέι Πάουελ.» Τόνισε επίσης ότι υπάρχει μακρά ιστορία διαβούλευσης μεταξύ Fed και ΕΚΤ, η οποία θα συνεχιστεί.
