Χαοτική είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται στις αγορές στην έναρξη της εβδομάδας καθώς οι επενδυτές στην Ασία επαναξιολογούν τις επιπτώσεις των δασμών, την πολιτική στρατηγική του Τραμπ, με το Trump-effect να προσλαμβάνευ δυναμική σχάσης και αλυσιδωτής αντίδρασης, με μόνο την Κίνα να δηλώνει έτοιμη να παρέμβει δυναμικά σε όλα τα επίπεδα. Οι αγορές τώρα προβλέπουν παρεταταμένη διατήρησή των δασμών και αναγνωρίζουν επιθετικό συστημικό αναθεωρητισμό, που συνεπάγεται αμφισβήτηση του παγκόσμιου συστήματος εμπορίου και αποσάθρωση δομών και δικλείδων ασφαλείας.
Η κατάρρευση στις αγορές υποδηλώνει ένα συστημικό καθεστωτικό σοκ. Με τις κεντρικές τράπεζες αμυνόμενες και την εμπορική πολιτική να σκληραίνει, η απουσία σταθεροποιητικών παραγόντων εντείνει την κρίση. Η προστασία ρευστότητας και η στρατηγική αναδιάταξη είναι πλέον επιβεβλημένες. Οι αγορές αναζητούν νέο σημείο ισορροπίας—πιθανότατα μόνο όταν η οικονομική ζημιά καταστεί πολιτικά αφόρητη.
Οι παγκόσμιες χρηματοοικονομικές αγορές βυθίστηκαν σε χάος στην αρχή της εβδομάδας, καθώς το πλήρες αποτύπωμα της πρωτοβουλίας του Ντόναλντ Τραμπ για παγκόσμιους δασμούς γίνεται πλέον αισθητό.
Η επιβολή αμοιβαίων δασμών από την Κίνα και άλλες χώρες προκάλεσε συγχρονισμένο sell-off σε μετοχές, εμπορεύματα και νομίσματα ευαίσθητα στην ανάπτυξη, ενώ τα ασφαλή καταφύγια ενισχύθηκαν.
Αναλυτές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μιλούν ανοιχτά για σενάρια που παραπέμπουν στη «Μαύρη Δευτέρα», καθώς ο δείκτης MSCI Ασίας-Ειρηνικού σημείωσε τη χειρότερη ημερήσια πτώση από το 2008, ενώ οι διαχειριστές κεφαλαίων αγωνίζονται για ρευστότητα.
Ειδικότερα, η Goldman Sachs υποβάθμισε τις πρόβλέψεις της για την τιμή του Brent, ενώ η UBS αναμένει πτώση >20% στις αμερικανικές εισαγωγές, οδηγώντας την εμπορική εξάρτηση στο ΑΕΠ σε επίπεδα δεκαετίας ’80.
Η Morgan Stanley δεν βλέπει την ύφεση ως βασικό σενάριο, αλλά ως εντεινόμενο ενδεχόμενο. Η Saxo Markets σημειώνει την απουσία παραδοσιακών εργαλείων στήριξης όπως το «Trump Put». Το Aberdeen επισημαίνει την ανάγκη αύξησης ρευστότητας στα χαρτοφυλάκια, ενώ η Barclays συστήνει έκθεση σε ασφαλή νομίσματα.
Κλειδί η στάση της Κίνας
Το γεψωοικονομικό σκηνικό είναι ρευστό. Η Κίνα δηλώνει αυτοσυγκράτηση, με ταυτόχρονη προετοιμασία ενίσχυσης της εγχώριας οικονομίας. Η Ιαπωνία προσβλέπει σε απευθείας διάλογο με τον Τραμπ, ενώ η Ινδία, η Μαλαισία και το Βιετνάμ επιλέγουν διπλωματικές οδούς αντί αντιποίνων. Το Ισραήλ εκπλήσσεται από δασμούς 17% παρά τις προγενέστερες παραχωρήσεις.
Η Κίνα επιδεικνύει ανθεκτικότητα, διαψεύδοντας έως τώρα τις προσδοκίες Τραμπ ότι θα επιδιώξει επιμέρους deals, ώστε να σπάσει το μέτωπο και θα αποδεχθεί την αμφισβήτηση της παγκόσμιας Τάξης. Ωστόσο, ο Σι έχει διαμηνύσει εγκαίρως, όταν συναντήθηκε με Αμερικανούς επιχειρηματίες, ότι το Πεκίνο θα αναδειχθεί σε φάρο σταθερότητας και διατήρησης της διεθνούς οικονομικής τάξης. Τη Δευτέρα, κύριο άρθρο στην εφημερίδα Λαϊκή Ημερησία αναφέρει: «Ο ουρανός δεν θα πέσει» και διαβεβαίωσε ότι η Κίνα έχει «άφθονο πολιτικό χώρο» να απαντήσει, χωρίς να αποκλείεται η διαπραγμάτευση. Αυτή η μετρημένη ανθεκτικότητα συνοδεύεται από επιτάχυνση εσωτερικών μέτρων και σημάδια ενδεχόμενης νομισματικής χαλάρωσης.
Πτωτικό άνοιγμα στις ευρωαγορές
Πτωτικό αναμένεται το άνοιγμα στις ευρωπαικλες αγορές, σύμφωνα με τα futures, εν μέσω panic-selling στην Ασία και μεγάλων απωλειών στα futures της Wall Street. Η επικράτηση του πανικού φαίνεται το πιθανότερο σενάριο τη Δευτέρα, επεκτείνοντας το sell-off που ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη, καθώς ο κλιμακούμενος εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ ενίσχυσε τους φόβους για παγκόσμια ύφεση.
Στις προσυνεδριακές συναλλαγές, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του Euro Stoxx 50 και του Stoxx 600 υποχωρούσαν άνω του 3%.
Μετά την επιβολή εκτεταμένων δασμών από τις ΗΠΑ σε όλες τις χώρες, η Κίνα απάντησε με δικούς της δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα, ενώ αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες μεγάλες οικονομίες. Η Ευρώπη έχει προαναγγείλει απάντηση, ωστόσο η κατάσταση στο εσωτερικό παραμένει ρευστή και η Κομισιόν έχει χάσει δυναμική, καθώς ο Τραμπ αμφισβητεί ευθασρσώς τη θεσμικότητά της.
Οι επενδυτές αναμένουν παρέμβαση από την ΕΚΤ και συντονισμένη αντίδραση από τους Ευρωπαίους ηγέτες, καθώς η περιοχή εξετάζει αντίμετρα για την προάσπιση των οικονομικών της συμφερόντων.
Παρά τη μεταβλητότητα στις αγορές, η κυβέρνηση Τραμπ έδειξε ότι δεν σκοπεύει να υποχωρήσει.
Οι αγορές αναμένουν παράλληλα νέα στοιχεία για το εμπορικό ισοζύγιο της Γερμανίας καθώς και για τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ.
Spillover effect χτυπάει την Ασία – Ο πανικός επικρατεί
Ο δείκτης MSCI Asia Pacific κατέγραψε πτώση άνω του 7%, με τις αγορές της Ταϊβάν, του Χονγκ Κονγκ και της Κίνας να οδηγούν την καθοδική πορεία. Τα κυκλικά και τεχνολογικά αποθέματα εξανεμίστηκαν, ενώ ενεργοποιήθηκαν και circuit breakers.
Η πτώση συνοδεύτηκε από έκρηξη στη ζήτηση για ασφαλή καταφύγια όπως το ελβετικό φράγκο, το γιεν και τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Η έλλειψη αντίδρασης από τις κεντρικές τράπεζες και τις κυβερνήσεις έχει εντείνει τη ρευστότητα και απογυμνώσει την αγορά από τα συνήθη «δίχτυα ασφαλείας» τύπου Fed Put ή Trump Put.
Η πτώση των μετοχών δεν ήταν απλώς εκτεταμένη —ήταν καθολική. Στην Κίνα, οι βασικοί δείκτες Shanghai και Shenzhen υποχώρησαν έως και 7,3%, με βαριά χτυπήματα σε τεχνολογικά blue chips όπως η Alibaba και η Baidu. Οι αρχές παρενέβησαν μέσω κρατικών ETF, δίχως όμως να αποτρέψουν το σοκ.
Στην Ταϊβάν, η αγορά εισήλθε επίσημα σε bear market με τον Taiex να χάνει 9,8% και την TSMC να σταματά προσωρινά τις συναλλαγές. Παρόμοιο σκηνικό επικράτησε στην Ιαπωνία, όπου οι τραπεζικές μετοχές κατέρρευσαν κατά 25% σε τρεις ημέρες. Το κρατικό ταμείο συντάξεων (GPIF) αναμένεται να επικεντρωθεί σε διεθνείς τοποθετήσεις και όχι στην εγχώρια αγορά.
Στην Ινδία, ο Sensex υποχώρησε κατά 5,1%, με τη Reliance Industries και τη Tata Steel να ηγούνται των απωλειών. Ο δείκτης της Μαλαισίας KLSE έπεσε 4,5% ενώ στη Σιγκαπούρη το STI σημείωσε πτώση 8,7% —τη μεγαλύτερη από το 2008.
Οι δασμοί Τραμπ προκαλούν ακραία μεταβλητότητα, άγριες διακυμάνσεις στα μέταλλα, ενώ στις ασιατικές αγορές έχουν ήδη ενεργοποιηθεί τα circuit breakers για να ελεγχθεί ο πανικός.
Σε τεχνικό επίπεδο κρίσιμα στηρίγματα διασπώνται, ο δείκτης Taiex εισέρχεται σε bear market. Τα συμβόλαια S&P πέφτουν κάτω από βασική γραμμή στήριξης. Αναλυτές επισημαίνουν την απουσία των «Trump put», «Xi put» και «Fed put» ως κρίσιμη για την πτώση εμπιστοσύνης.
Μετοχές: Καθολική κατάρρευση
Η πτώση των μετοχών δεν ήταν απλώς εκτεταμένη —ήταν καθολική. Στην Κίνα, οι βασικοί δείκτες Shanghai και Shenzhen υποχώρησαν έως και 7,3%, με βαριά χτυπήματα σε τεχνολογικά blue chips όπως η Alibaba και η Baidu. Οι αρχές παρενέβησαν μέσω κρατικών ETF, δίχως όμως να αποτρέψουν το σοκ.
Στην Ταϊβάν, η αγορά εισήλθε επίσημα σε bear market με τον Taiex να χάνει 9,8% και την TSMC να σταματά προσωρινά τις συναλλαγές. Παρόμοιο σκηνικό επικράτησε στην Ιαπωνία, όπου οι τραπεζικές μετοχές κατέρρευσαν κατά 25% σε τρεις ημέρες. Το κρατικό ταμείο συντάξεων (GPIF) αναμένεται να επικεντρωθεί σε διεθνείς τοποθετήσεις και όχι στην εγχώρια αγορά.
Στην Ινδία, ο Sensex υποχώρησε κατά 5,1%, με τη Reliance Industries και τη Tata Steel να ηγούνται των απωλειών. Ο δείκτης της Μαλαισίας KLSE έπεσε 4,5% ενώ στη Σιγκαπούρη το STI σημείωσε πτώση 8,7% —τη μεγαλύτερη από το 2008.
- Κίνα: Shanghai Composite -5%, Shenzhen -7,3%, CSI 300 κάτω από -7%. Παρεμβάσεις μέσω ETF. Alibaba, Baidu κάτω από -12%.
- Ταϊβάν: Taiex -9,8%. TSMC σε όριο διακοπής. Απαγόρευση short selling. Ενεργοποίηση Ταμείου Σταθεροποίησης.
- Ιαπωνία: Topix -6,5%. Τράπεζες -25% σε τρεις ημέρες. Το GPIF δεν αναμένεται να παρέμβει.
- Ινδία: Sensex -5,1%. Reliance Industries -7%, Tata Steel -9,2%. Αναμένεται μείωση επιτοκίου από RBI.
- Μαλαισία: KLSE -4,5%. Βαριά πτώση σε ημιαγωγούς και ενέργεια. Ο Πρωθυπουργός Ανουάρ καλεί για συντονισμό ASEAN.
- Σιγκαπούρη: STI -8,7%. Τράπεζες σε ελεύθερη πτώση: DBS -16%, UOB -18%.
Ομόλογα: Ένταση στη φυγή προς την ποιότητα
- ΗΠΑ: 10ετές στο 3,9%, 2ετές στο -22μ.β. Οι αγορές έχουν προεξοφλήσει μείωση 100 μονάδων βάσης.
- Ιαπωνία: 10ετές στο 1,12%, χαμηλό 3 μηνών. Αβεβαιότητα για την κατεύθυνση της ΤτΙ.
- Κίνα: 10ετές στο 1,64%, χαμηλότερο από το 2022. Εκτόξευση στα futures.
- Αυστραλία: 10ετές στο 4,13%. Προεξοφλείται μείωση 35 μονάδων βάσης τον Μάιο.
Εμπορεύματα: Πανικός και ανατροπές
Καθώς οι αγορές καταρρέουν, τα κρατικά ομόλογα αποτελούν το βασικό καταφύγιο. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10ετούς έπεσε στο 3,9% —χαμηλό εξαμήνου— ενώ το 2ετές υποχώρησε κατά 22 μονάδες βάσης, αντανακλώντας προσδοκίες για έως και 100 μονάδες βάσης μείωσης επιτοκίων από τη Fed.
- Χρυσός: Έπεσε κάτω από $3.030/ουγγιά, πριν ανακάμψει. Η Λ.Τ. της Κίνας επιβεβαίωσε αγορές τον Μάρτιο.
- Ασήμι: Από -4% σε +2% ενδοσυνεδριακά. Ο λόγος χρυσού-ασημιού πάνω από 100.
- Χαλκός: Από -7,7% σε σταθεροποίηση. Τριήμερη πτώση χειρότερη από το 2008.
- Πετρέλαιο: Κάτω >2%. Το Brent σε χαμηλό 4ετίας. Η Goldman Sachs μειώνει την πρόβλεψη στα $62/βαρέλι.
- Φοινικέλαιο: -1,0%. Παραγωγή Μαλαισίας +10,3%, ασθενής ζήτηση από Ινδία.
Ισοτιμίες: Επανεκτίμηση κινδύνου και πιέσεις ρευστότητας
- Δείκτης Δολαρίου: Σταθερός στο 103. Κέρδη έναντι ευρώ/λίρας, πιέσεις έναντι γιεν/φράγκου.
- Γιεν: Μεταβλητότητα στα 145-147. Διευρύνεται το κόστος χρηματοδότησης σε δολάριο.
- Γουάν: CNY στο 7,32. Το fixing παραμένει κάτω από 7,20. Πιθανή μείωση RRR.
- Ρουπία Ινδίας: -0,6% στις 85,75. Κομβική συνεδρίαση RBI.
- Δολάρια Αυστραλίας/Νέας Ζηλανδίας: AUD στο $0,60, NZD στο $0,557. Προεξοφλημένες μειώσεις επιτοκίων.
Πολιτικά σήματα και διπλωματικά κανάλια
- Κίνα: Τονίζει τη σταθερότητα. Ετοιμάζει δημοσιονομική και νομισματική στήριξη. Ρητορική συγκρατημένη.
- Αυστραλία: Σε τροχιά διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, ομάδες έχουν ανοίξει ήδη διαύλους επικοινωνίας και διαμορφώνουν ατζέντα.
- ΗΠΑ: Ο Τραμπ απορρίπτει τις ανησυχίες. Το Κογκρέσο δεν φέρνει αντίσταση.
- Ινδία: Επιδιώκει διάλογο. Η RBI καλείται να προστατεύσει το μακροοικονομικό περιβάλλον.
- Ιαπωνία: Ο Ισσίμπα προετοιμάζει παρέμβαση προς Τραμπ.
- Μαλαισία: Σχεδιάζει σύνοδο ASEAN. Τονίζεται η μετριοπάθεια.
- Βιετνάμ: Προτείνει καθυστέρηση δασμών. Ενεργοποιεί διπλωματικά διαβήματα.
- Ισραήλ: Παρά τις παραχωρήσεις, πλήττεται με 17% δασμό. Ο Νετανιάχου ταξιδεύει στην Ουάσιγκτον.
Στρατηγική ανάλυση & επιπτώσεις στις αγορές
- Bitcoin: Αποσυνδέεται από τον χρυσό. Πτώση >7%. Αρνητική 40ήμερη συσχέτιση.
- CDS: Έκρηξη spreads στην Ασία. Χειρότερη διεύρυνση από το 2020.
- Εισαγωγές ΗΠΑ: Η UBS προβλέπει μείωση >20%. Η συμβολή στο ΑΕΠ επανέρχεται σε επίπεδα προ 1986.
- Μακροοικονομικοί δείκτες: CPI Κίνας, βιομηχανική παραγωγή Ινδίας, μισθολογικά στοιχεία Ιαπωνίας καθοριστικά.
Τί βλέπουν οι αναλυτές
- Goldman Sachs: Μειώνει την πρόβλεψη για το πετρέλαιο Brent στα $62/βαρέλι, επικαλούμενη αυξημένους κινδύνους ύφεσης και ενδεχόμενη αύξηση της προσφοράς από το OPEC+.
- UBS: Αναμένει μείωση >20% στις εισαγωγές των ΗΠΑ τους επόμενους μήνες, επαναφέροντας το ποσοστό εμπορίου στο ΑΕΠ σε επίπεδα πριν το 1986. “Η προσαρμογή θα είναι βίαιη για μια οικονομία $30 τρισ.”
- Morgan Stanley: Δεν θεωρεί ύφεση ως βασικό σενάριο, αλλά την αξιολογεί ως “ρεαλιστικό αρνητικό ενδεχόμενο”. Εκτιμά ότι οι αποτιμήσεις των αναδυόμενων αγορών βρίσκονται σε πορεία καθοδικής αναθεώρησης.
- Saxo Markets – Charu Chanana: “Οι Trump put, Fed put και Xi put έχουν εξαφανιστεί. Η αγορά κινείται χωρίς δίχτυ ασφαλείας.”
- Aberdeen – Xin-Yao Ng: “Έχω ήδη αυξήσει τη ρευστότητα στο χαρτοφυλάκιο, αλλά υπάρχουν όρια. Αυτή η πτώση είναι αδιακρίτως καθοδική.”
- Barclays: Συστήνει long θέσεις σε ασφαλή νομίσματα και αποφυγή των ασιατικών ισοτιμιών. Επικαλείται πίεση στο γουάν και άλλα νομίσματα αναδυόμενων αγορών.
- Vanda Insights – Vandana Hari: “Η αγορά ξεκινά την εβδομάδα μέσα σε πανικό. Κανείς δεν τολμά να προβλέψει πυθμένα.”
- Betashares – David Bassanese: Εκτιμά μείωση 0,35% από την RBA τον Μάιο. “Ο πληθωρισμός επιτρέπει επιθετική μείωση.”
