Τουλάχιστον 17 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι σχεδόν 370 τραυματίστηκαν χθες Δευτέρα στις μάχες που συνέχιζαν να μαίνονται στην Γκόμα, στην ανατολική ΛΔ Κονγκό, κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα, ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις και μαχητές του ένοπλου κινήματος M23, που υποστηρίζονται από στρατεύματα που ανέπτυξε η γειτονική χώρα.
Έπειτα από προέλαση-αστραπή κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων, μετά την αποτυχία προσπάθειας μεσολάβησης ανάμεσα στη ΛΔ Κονγκό και τη Ρουάντα από την Ανγκόλα στα μέσα Δεκεμβρίου, μέλη του Κινήματος της 23ης Μαρτίου και στρατιώτες που ανέπτυξε το Κιγκάλι —είναι αρκετές χιλιάδες, εκτιμά ο ΟΗΕ— έφθασαν προ των πυλών της πόλης προχθές Κυριακή.
Στο κέντρο της, ακούγονταν καθαρά βολές του πυροβολικού κι αλλεπάλληλες, σφοδρές ριπές όπλων μικρότερων διαμετρημάτων για μεγάλο μέρος της ημέρας χθες, διαπίστωσαν δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου. Το απόγευμα, τα πυρά δεν ήταν τόσο εντατικά, ωστόσο παρέμεναν αδιάκοπα στην κατεύθυνση του αεροδρομίου. Είναι δύσκολο να εξακριβωθεί ποια τμήματα της πόλης έπεσαν στα χέρια του M23 και του στρατού της Ρουάντας και ποια παραμένουν υπό τον έλεγχο της ΛΔ Κονγκό. Η Γκόμα, πρωτεύουσα της επαρχίας Βόρειο Κίβου, έχει ένα εκατομμύριο κατοίκους και φιλοξενεί περίπου άλλους τόσους εσωτερικά εκτοπισμένους.
Σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε δεδομένα από νοσοκομεία, τουλάχιστον 17 άνθρωποι σκοτώθηκαν και άλλοι 367 τραυματίστηκαν. «Οι ομάδες των χειρουργών μας εργάζονται πλέον 24 ώρες το 24ωρο για να αντιμετωπιστεί η μαζική έλευση τραυματιών καθώς οι μάχες συνεχίζονται» και οι περισσότεροι τραυματίες που διακομίζονται είναι άμαχοι, τόνισε η Μυριάμ Φαβιέ, επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού (ΔΕΕΣ) στην επαρχία Βόρειο Κίβου, που υποστηρίζει νοσοκομεία της πόλης. Η ανθρωπιστική κατάσταση στην πόλη είναι ολοένα πιο «ανησυχητική», τόνισε ο ΟΗΕ, που πλέον επικεντρώνει τις αποστολές του στην προστασία των αμάχων, οι οποίοι «πληρώνουν το πιο βαρύ τίμημα».
Η ανατολική ΛΔ Κονγκό σπαράσσεται για πάνω από τριάντα χρόνια από τις συγκρούσεις και τις θυελλώδεις σχέσεις που χειροτέρεψαν μετά τη γενοκτονία στη Ρουάντα το 1994. Η Κινσάσα κατηγορεί το Κιγκάλι πως θέλει να βάλει στο χέρι τους πλούσιους φυσικούς πόρους της περιοχής, κάτι που αρνείται η κυβέρνηση του προέδρου Πολ Καγκάμι. Η κυβέρνηση της ΛΔ Κονγκό διαβεβαίωσε πως προσπαθεί να «αποφευχθεί μακελειό», σύμφωνα με τον εκπρόσωπό της Πάτρικ Μουγιάγια.
Το M23 ανακήρυξε τη νίκη του προχθές Κυριακή, «δοξασμένη ημέρα της απελευθέρωσης της πόλης της Γκόμας». Όμως η Γκόμα ξύπνησε χθες εν μέσω χάους, πυρών, απόδρασης φυλακισμένων… Ορισμένοι στρατιώτες της ΛΔ Κονγκό πέρασαν στην άλλη πλευρά των συνόρων, στη Ρουάντα, μερικά χιλιόμετρα μακριά, και κατέθεσαν τα όπλα, σύμφωνα με τη δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση στο Κιγκάλι, πληροφορία που επιβεβαίωσαν πηγές στον ΟΗΕ.
«Πάνω από 120 μέλη των ΕΔΛΔΚ (σ.σ. ο στρατός του Κονγκό) και των Ουαζαλέντο (παραστρατιωτικοί) έφθασαν το πρωί, τους αφοπλίσαμε όπως κάναμε στις περιπτώσεις πολλών άλλων τα τελευταία χρόνια», είπε εκπρόσωπος του στρατού της Ρουάντας, ο Ρόναλντ Ρουιβάνγκα.
Άλλοι διέφυγαν με πλεούμενα μέσω της λίμνης Κίβου. Με σακίδια στις πλάτες, όπλα στα χέρια, έχοντας μαζί τους στρώματα, αποβιβάστηκαν στο λιμάνι Μπουκάβου, στην άλλη όχθη της λίμνης που χωρίζει τις δυο πόλεις. Σε κάποιες συνοικίες, οι μαχητές του M23 είχαν πανηγυρική υποδοχή, ωστόσο δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί αν οι αντιδράσεις αυτές οφείλονταν σε πολιτικούς λόγους ή στον φόβο.
Η Κινσάσα κατηγόρησε το Κιγκάλι προχθές Κυριακή πως της «κήρυξε τον πόλεμο» κι έστειλε νέα στρατεύματα —από 500 ως 1.500 άνδρες, κατά αξιωματούχους του ΟΗΕ—, ενώ το Συμβούλιο Ασφαλείας απαίτησε η Ρουάντα να αποσύρει τα στρατεύματά της.
Το Κιγκάλι αντέτεινε πως έχει λάβει «διαρκή αμυντική στάση» καθώς οι μάχες εγείρουν «σοβαρή απειλή για την ασφάλεια της Ρουάντας», με ανακοίνωση που δημοσιοποιήθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών.
Χθες μετά το μεσημέρι εκπρόσωπος του στρατού της Ρουάντας ανέφερε ότι 5 άμαχοι σκοτώθηκαν, 25 άνθρωποι τραυματίστηκαν σοβαρά και άλλοι πιο ελαφριά σε κοινότητα της χώρας σε μικρή απόσταση από την Γκόμα, χωρίς να εξηγήσει τις περιστάσεις.
Η ταχεία προέλαση του M23 προς την Γκόμα και η διπλωματική κλιμάκωση ανάμεσα στις δυο χώρες οδήγησε να προσκληθούν στο Ναϊρόμπι για συνάντηση αύριο Τετάρτη οι πρόεδροι της ΛΔ Κονγκό Φέλιξ Τσισεκέντι και της Ρουάντας Πολ Καγκάμι, σύμφωνα με την κυβέρνηση της Κένυας. Το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας της Αφρικανικής Ένωσης αναμένεται εντός της ημέρας να συνεδριάσει «κατεπειγόντως» για να συζητήσει την κρίση.
Ο νέος επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Μάρκο Ρούμπιο «καταδίκασε την επίθεση στην Γκόμα του υποστηριζόμενου από τη Ρουάντα M23 κι επαναβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ σέβονται την εθνική κυριαρχία της ΛΔ Κονγκό» κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον πρόεδρο της χώρας Φέλιξ Τσισεκέντι, σύμφωνα με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Από την πλευρά της, η κυβέρνηση της ΛΔ Κονγκό εξέφρασε «κατάπληξη» για την «αόριστη» ανακοίνωση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που δεν ζήτησε καθαρά θα αποχωρήσουν από το έδαφός της, με επιστολή της που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου. Νέα συνεδρίαση του ΣΑ για τη ΛΔ Κονγκό αναμένεται να διεξαχθεί λίγο μετά το μεσημέρι (ώρα Νέας Υόρκης).
Μεσολαβητική προσπάθεια υπό την αιγίδα της Ανγκόλας κατέληξε σε φιάσκο τον Δεκέμβριο, λόγω αδυναμίας των δυο πλευρών να συμφωνήσουν στους όρους συμφωνίας.
Δεκατρείς στρατιωτικοί από τη Νότια Αφρική, το Μαλάουι και την Ουρουγουάη, ενταγμένοι στις ειρηνικές αποστολής είτε οργανισμού κρατών της μεσημβρινής Αφρικής (SAMIRDC) είτε της MONUSCO, σκοτώθηκαν σε μάχες με το M23 τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με τις αρχές των τριών χωρών. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, από τις αρχές Ιανουαρίου έχουν εκτοπιστεί εξαναγκαστικά 400.000 άνθρωποι. Η Γκόμα είχε καταληφθεί για κάποιο διάστημα στα τέλη του 2012 από το M23, που ιδρύθηκε εκείνη τη χρονιά αλλά ηττήθηκε από τον στρατό το αμέσως επόμενο έτος.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ,
