Η αστραπιαία επίθεση από διάφορες ομάδες Σύριων ανταρτών που οδήγησε στην πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ την Κυριακή, 8 Δεκεμβρίου 2024, έχει αναθερμάνει το ενδιαφέρον Σύρων προσφύγων για επαναπατρισμό, αν και η κατάσταση στη χώρα παραμένει ρευστή και το σκηνικό αβέβαιο.
Στην Τουρκία, μια χώρα που φιλοξενεί αυτή τη στιγμή περισσότερους από τρία εκατομμύρια Σύριους πρόσφυγες, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), σημειώθηκαν σκηνές χαράς μετά το τέλος πέντε δεκαετιών αιματηρής δικτατορίας που εγκαθίδρυσε ο Χαφέζ αλ-Άσαντ και διατήρησε ο γιος του Μπασάρ. Τις τελευταίες ημέρες, εκατοντάδες Σύριοι πρόσφυγες συγκεντρώθηκαν στα συνοριακά περάσματα της Τουρκίας Τσιλβεγκόζου και Οντσουπινάρ, καθώς και στο συνοριακό πέρασμα Μασνάα μεταξύ Λιβάνου και Συρίας.
Ενώ η πτώση της δικτατορίας του Άσαντ έχει αποκαταστήσει λίγη ελπίδα στον συριακό λαό, οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων στις γειτονικές χώρες συμβάλλουν επίσης σε αυτό το κύμα επαναπατρισμού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στον Λίβανο, ο οποίος φιλοξενεί πάνω από 770.000 Σύριους εγγεγραμμένους στην UNHCR, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ζει υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, που συνδέονται κυρίως με την οικονομική κρίση που πλήττει τη χώρα από το 2019.
Ωστόσο, αυτή η πολυαναμενόμενη επιστροφή στη χώρα και η πολιτική μετάβαση που βρίσκεται σε εξέλιξη συνοδεύονται από δυσκολίες. Η Συρία βρίσκεται τώρα υπό την επιρροή νέων δυναμικών εξουσίας, με διάφορες φατρίες να ελέγχουν διαφορετικές περιοχές της χώρας. Επιπλέον, υπάρχει αβεβαιότητα σχετικά με τις πολιτικές της νέας ηγεσίας υπό τον Αμπού Μοχάμεντ αλ-Τζουλάνι, ιδρυτή και ηγέτη του Μετώπου Αλ-Νούσρα, το οποίο εξελίχθηκε σε Οργάνωση Απελευθέρωσης του Λεβάντε (Hayat Tahrir al-Sham, HTC) το 2017, μια ομάδα που ανήκει στο σαλαφιστικό τζιχαντιστικό κίνημα.
«Μια ειρηνική μετάβαση είναι απαραίτητη για να μπορέσουν οι πρόσφυγες να επιστρέψουν με ασφάλεια στα σπίτια τους», δήλωσε η Ρούλα Αμίν, εκπρόσωπος του Περιφερειακού Γραφείου της UNHCR για τη Μέση Ανατολή. «Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η ασφάλεια όλων των ανθρώπων, ανεξάρτητα από την εθνικότητα ή τη θρησκεία τους, είναι ζωτικής σημασίας».
Εκτός όμως από αυτούς που θέλουν να επιστρέψουν υπάρχουν και αυτοί που φεύγουν: Πρόκειται για αλεβίτες κυρίως, αλλά και άλλους που είχαν ευνοηθεί από την διακυβέρνηση Άσαντ.
You will find more infographics at Statista