Το κοινωνικό, οικονομικό και δημοσιονομικό κόστος των πλημμυρών που έπληξαν χώρες της κεντροανατολικής Ευρώπης βρίσκεται στο επίκεντρο πλέον, καθώς να νερά υποχωρούν και οι εκτεταμένες καταστροφές αρχίζουν να αποκαλύπτονται.
Οι καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την Πολωνία και την Τσεχία τις τελευταίες εβδομάδες έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, αποκαλύπτοντας το αυξανόμενο κόστος της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Η κλιματική κρίση, με τις ολοένα και πιο έντονες βροχοπτώσεις, οδηγεί σε ακραία καιρικά φαινόμενα που προκαλούν μεγάλες καταστροφές σε υποδομές και περιουσίες.
Η Πολωνία, όπου η οικονομία βρίσκεται ήδη υπό πίεση, αναμένεται να δεχτεί νέο πλήγμα από τις πλημμύρες. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει βοήθεια ύψους 2 δισ. ζλότυ (520 εκατομμύρια δολάρια) για τις πληγείσες οικογένειες, με κάθε νοικοκυριό να λαμβάνει άμεσα 10.000 ζλότυ για να καλύψει βασικές ανάγκες και επιπλέον 100.000 ή 200.000 ζλότυ για επισκευές κατοικιών. Η οικονομική αυτή ενίσχυση έρχεται σε μια περίοδο όπου ο κρατικός προϋπολογισμός είναι ήδη επιβαρυμένος, και η αύξηση του ελλείμματος το 2025 φαίνεται αναπόφευκτη. Οι οικονομολόγοι της Santander Bank Polska προειδοποιούν για πιθανή άνοδο των τιμών καταναλωτή, λόγω των ζημιών σε καλλιέργειες και διαταραχών στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Στην Τσεχία, οι ζημιές από τις πλημμύρες εκτιμώνται σε περίπου 40 δισεκατομμύρια κορώνες (1,8 δισεκατομμύρια δολάρια), ποσό που αντιστοιχεί στο 0,5% του ΑΕΠ της χώρας. Από το ποσό αυτό, λιγότερο από το μισό θα καλυφθεί από ασφαλιστικές αποζημιώσεις, γεγονός που αναγκάζει την κυβέρνηση να εξετάσει την αύξηση του ορίου ελλείμματος του προϋπολογισμού. Επιπλέον, οι προσπάθειες ανοικοδόμησης μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω αύξηση του πληθωρισμού, προσθέτοντας νέες προκλήσεις στην οικονομία της χώρας.
Αναλογίες
Η καταστροφή αυτή ξυπνά μνήμες από τις πλημμύρες του 1997 στην Πολωνία, που προκάλεσαν εκτεταμένες ζημιές ύψους 4,5 δισ. δολαρίων. Παρόλο που οι σημερινές πλημμύρες είναι συγκριτικά λιγότερο καταστροφικές, το κόστος παραμένει υψηλό, ενώ η αυξημένη ένταση των καιρικών φαινομένων αποδίδεται στην κλιματική αλλαγή. Στην Τσεχία, το κόστος των ζημιών ενδέχεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει το 1,8 δισ. δολάρια, ενώ οι πλημμύρες του 2002 είχαν προκαλέσει ζημιές αξίας 2,7% του ΑΕΠ.
Η κλιματική αλλαγή έχει πλέον αναδειχθεί ως κεντρικός παράγοντας που επηρεάζει τις οικονομικές εξελίξεις στην Κεντρική Ευρώπη. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως οι έντονες βροχοπτώσεις, θα γίνονται όλο και συχνότερα, αυξάνοντας το κόστος των φυσικών καταστροφών. Με δεδομένη την τάση αυτή, οι κυβερνήσεις καλούνται να επενδύσουν σημαντικά σε υποδομές για την πρόληψη πλημμυρών και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, καθώς το κόστος της απραξίας θα συνεχίσει να αυξάνεται.
Το αυξανόμενο οικονομικό κόστος της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον εμφανές και στις δύο χώρες, με τις συνέπειες να επηρεάζουν όχι μόνο τις άμεσες ανάγκες για αποκατάσταση αλλά και τις μακροπρόθεσμες δημοσιονομικές και πληθωριστικές πιέσεις.
