Η Ευρώπη δεν θα μπορέσει να παίξει τον ρόλο της και κινδυνεύει να μείνει πίσω από τις ΗΠΑ και την Κίνα σε κρίσιμους τομείς υπογραμμίζει στην πολυαναμενόμενη έκθεσή του ο Μάριο Ντραγκι, ενώ ζητά μαζικές επενδύσεις και ανάληψη κοινού ευρωπαϊκού χρέους.
«Αν η Ευρώπη δεν γίνει πιο παραγωγική, θα αναγκαστούμε να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορέσουμε να γίνουμε ταυτόχρονα ηγέτες στις νέες τεχνολογίες, φάρος υπευθυνότητας για το κλίμα και ανεξάρτητος παίκτης στη διεθνή σκηνή», έγραψε ο Ντράγκι στην έκθεση. «Θα πρέπει να περιορίσουμε μερικές ή και όλες τις φιλοδοξίες μας», αναφέρει στην έκθεσή του ο Μάριο Ντράγκι, προκαλώντας κλυδωνισμούς στις Βρυξέλλες και τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ δεν ανακάλυψε τον τροχό, αλλά είπε με δημόσιο, εμφατικό και τεκμηριωμένο τρόπο όλα όσα ακούγονται, συζητώνται αλλά ποτέ δεν εφαρμόζονται σε όλη την Ευρώπη. Ο Μάριο Ντράγκι ανέδειξε με το μεγεθυντικό της ήδη ευμεγέθεις αδυναμίες και αναπηρίες της ΕΕ, προτείνοντας παράλληλα δραστικές και ριζοσπαστικές λύσεις που… ενοχλούν.
Η γεωοικονομική αξιολόγηση του Ντράγκι υπογραμμίζει τις αδυναμίες της ΕΕ σε σύγκριση με τις μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες και προτείνει στρατηγικές που περιλαμβάνουν μαζικές επενδύσεις, μεταρρυθμίσεις στην αγορά και αύξηση της συνεργασίας για την αντιμετώπιση των εξωτερικών πιέσεων.
Οι κύριοι άξονες της γεωοικονομικής του αξιολόγησης περιλαμβάνουν:
1. Ενεργειακή εξάρτηση και υψηλό κόστος:
Η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εισαγωγές ενέργειας, κυρίως από τρίτες χώρες, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει πολύ υψηλότερο ενεργειακό κόστος σε σχέση με άλλες περιοχές, όπως οι ΗΠΑ. Αυτή η εξάρτηση αποτελεί σημαντική αδυναμία για την ευρωπαϊκή βιομηχανία και τις ενεργειακά εντατικές επιχειρήσεις.
2. Στρατηγική εξάρτηση από την Κίνα:
Η έκθεση τονίζει τη γεωπολιτική απειλή που θέτει η Κίνα, ιδιαίτερα στους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας και των καθαρών τεχνολογιών, όπου η Κίνα προηγείται. Επίσης, η εξάρτηση της Ευρώπης από κινεζικές πρώτες ύλες και προϊόντα θέτει τη βιομηχανική και τεχνολογική ανταγωνιστικότητα της ΕΕ σε κίνδυνο
3. Χαμηλότερη παραγωγικότητα σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Κίνα:
Η έκθεση εντοπίζει ότι η Ευρώπη υστερεί σε παραγωγικότητα κυρίως λόγω χαμηλότερων επενδύσεων στην καινοτομία και την ψηφιακή τεχνολογία. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις επενδύουν σημαντικά λιγότερα χρήματα σε σχέση με τις αμερικανικές και κινεζικές εταιρείες
4. Ανάγκη για ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας:
Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη η Ευρώπη να αναπτύξει μεγαλύτερη αυτονομία, ειδικά σε κρίσιμους τομείς όπως η άμυνα, οι τηλεπικοινωνίες και οι πρώτες ύλες, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από εξωτερικούς παράγοντες
5. Γεωπολιτικές προκλήσεις και αστάθεια:
Ο Ντράγκι εντοπίζει την ανάγκη για στενότερη συνεργασία μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ, καθώς οι γεωπολιτικές αναταραχές και η άνοδος του προστατευτισμού σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα αυξάνουν τον ανταγωνισμό και καθιστούν αναγκαία μια πιο συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση
Η έκθεση Ντράγκι
Η έκθεση του Μάριο Ντράγκι για την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημοσιευμένη τον Σεπτέμβριο του 2024, θέτει στο επίκεντρο πέντε βασικούς άξονες που σχετίζονται με την οικονομική ανάπτυξη και την παγκόσμια θέση της Ευρώπης:
1. Ανάγκη για μαζικές επενδύσεις:
Ο Ντράγκι τονίζει την ανάγκη η ΕΕ να αυξήσει τις ετήσιες επενδύσεις της κατά περίπου €750-800 δισεκατομμύρια, ποσό που απαιτείται για να διατηρηθεί ανταγωνιστική. Οι επενδύσεις αυτές θα πρέπει να επικεντρωθούν στην πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή καινοτομία, και στην άμυνα. Ιδιαίτερα προτείνει κοινό χρέος από τα κράτη-μέλη για να χρηματοδοτηθούν αυτά τα έργα.
2. Ενίσχυση της τεχνολογίας και της καινοτομίας:
Ένας από τους λόγους για τη χαμηλότερη παραγωγικότητα της ΕΕ είναι η έλλειψη επενδύσεων σε καινοτομίες και νέες τεχνολογίες. Ο Ντράγκι προτείνει έναν ανασχεδιασμό των πολιτικών για να αυξηθεί η πρόσβαση σε κεφάλαια για επενδύσεις σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και οι τηλεπικοινωνίες.
3. Ενεργειακές προκλήσεις:
Το υψηλό ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη, σε σχέση με τις ΗΠΑ και άλλες ανταγωνιστικές χώρες, εμποδίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας. Η έκθεση προτείνει την αναμόρφωση της ενεργειακής στρατηγικής της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των προσπαθειών για μείωση των τιμών
4. Αντιμετώπιση της Κίνας:
Η έκθεση θεωρεί την Κίνα ως απειλή για την ευρωπαϊκή βιομηχανία, ιδιαίτερα στους τομείς της καθαρής τεχνολογίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας. Ο Ντράγκι υποστηρίζει την ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ για να μειωθεί η εξάρτηση από κινεζικά προϊόντα.
5. Ανασχεδιασμός πολιτικών σε εμπόριο και συγχωνεύσεις:
Ο Ντράγκι προτείνει να χαλαρώσουν οι κανόνες συγχωνεύσεων σε στρατηγικούς τομείς όπως η άμυνα, ενώ εισηγείται επίσης εμπορικές συμφωνίες που θα βοηθήσουν στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από εξωτερικούς παράγοντες, ειδικά στον τομέα των πρώτων υλών
Η έκθεση του Μάριο Ντράγκι εντοπίζει τα εξής κύρια προβλήματα που επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης:
- Χαμηλή παραγωγικότητα: Η Ευρώπη υστερεί σε σχέση με τις ΗΠΑ και την Κίνα λόγω μικρών επενδύσεων σε καινοτομία και νέες τεχνολογίες
. - Υψηλό ενεργειακό κόστος: Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις πληρώνουν πολύ υψηλότερες τιμές για ενέργεια, κάτι που περιορίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας
. - Ανεπαρκής επένδυση σε ψηφιακή και πράσινη μετάβαση: Η έλλειψη κεφαλαίων σε κρίσιμους τομείς, όπως η ψηφιακή και πράσινη τεχνολογία, θέτει την ΕΕ σε μειονεκτική θέση.
- Εξάρτηση από εξωτερικές πηγές: Η Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από πρώτες ύλες από τρίτες χώρες, κυρίως την Κίνα, κάτι που αποτελεί απειλή για τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας της
. - Διασπασμένη πολιτική και οικονομική διακυβέρνηση: Οι πολιτικές και οικονομικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών δυσκολεύουν τον συντονισμό και την εφαρμογή κοινών πολιτικών.
Οι λύσεις που προτείνει
1. Ψηφιακή καινοτομία και τεχνολογία
Ο Ντράγκι τονίζει την ανάγκη αύξησης των επενδύσεων σε τεχνολογίες αιχμής, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και οι τηλεπικοινωνίες. Προτείνει τη μεταρρύθμιση των κανονιστικών πλαισίων για να διευκολυνθούν οι επενδύσεις υψηλού κινδύνου, ενώ υποστηρίζει την ενίσχυση του ρόλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων
2. Πράσινη ενέργεια και καθαρές τεχνολογίες
Προτείνεται μια πλήρης αναδιάρθρωση της ενεργειακής στρατηγικής της ΕΕ, με αυξημένες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και αναβάθμιση των ενεργειακών υποδομών. Η ΕΕ πρέπει να επενδύσει μαζικά σε καθαρές τεχνολογίες για να ανταγωνιστεί παγκοσμίως και να μειώσει το υψηλό ενεργειακό κόστος
3. Άμυνα και ασφάλεια
Η έκθεση τονίζει την ανάγκη για κοινή χρηματοδότηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και την αύξηση των δαπανών σε έρευνα και ανάπτυξη στον τομέα της άμυνας. Υποστηρίζεται η δημιουργία κοινών προμηθειών για τον εξοπλισμό και η χαλάρωση των κανόνων συγχωνεύσεων στον τομέα της άμυνας.
4. Βιομηχανία και πρώτες ύλες
Ο Ντράγκι προτείνει τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από πρώτες ύλες από χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Κίνα. Προτείνεται η ανάπτυξη νέων εμπορικών συμφωνιών και η εφαρμογή στρατηγικών για την ενίσχυση της αυτονομίας της Ευρώπης στις πρώτες ύλες.
5. Ενίσχυση της παραγωγικότητας
Ένα μεγάλο μέρος της έκθεσης επικεντρώνεται στην ανάγκη για αύξηση της παραγωγικότητας μέσω της ενίσχυσης των επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες, καινοτομίες και εκπαίδευση. Ο Ντράγκι υποστηρίζει ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας, ώστε να ανταγωνιστούν τις αμερικανικές και κινεζικές
6. Χρηματοοικονομικές αγορές και επενδύσεις
Η έκθεση προτείνει τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κεφαλαιαγοράς που θα διευκολύνει τη μεταφορά κεφαλαίων για επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς όπως η καθαρή ενέργεια και η τεχνολογία. Επίσης, προτείνεται η έκδοση κοινού χρέους για την υποστήριξη επενδύσεων μεγάλης κλίμακας
7. Μεταφορές και υποδομές
Ο Ντράγκι υποστηρίζει την ανάγκη για εκσυγχρονισμό των μεταφορών, ιδίως με επενδύσεις σε πράσινες υποδομές και συστήματα χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Προτείνει την αύξηση των δαπανών στις υποδομές που σχετίζονται με την αποδοτική και πράσινη ενέργεια
8. Συνενώσεις και εξαγορές
Προτείνεται η χαλάρωση των κανόνων για συγχωνεύσεις και εξαγορές σε τομείς στρατηγικής σημασίας, όπως οι τηλεπικοινωνίες και η άμυνα, για την ενίσχυση των οικονομικών οικονομιών κλίμακας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων
9. Συνεργασία και ενιαία αγορά
Ο Ντράγκι υποστηρίζει την ενίσχυση της εσωτερικής συνεργασίας εντός της ΕΕ και τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς. Αναφέρεται στην ανάγκη για βελτίωση των διαδικασιών προμηθειών και τη δημιουργία πολιτικών που ευνοούν την “ευρωπαϊκή παραγωγή”
10. Διοικητική αναδιάρθρωση και πολιτική συντονισμού
Τέλος, η έκθεση προτείνει την αναδιάρθρωση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η ΕΕ, με στόχο τον καλύτερο συντονισμό των δημοσιονομικών πολιτικών των κρατών-μελών και τη βελτίωση της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης. Ο Ντράγκι υποστηρίζει ότι χωρίς καλύτερο συντονισμό, η ΕΕ δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους φιλόδοξους στόχους της
Η έκθεση του Ντράγκι είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, με έμφαση στις μαζικές επενδύσεις και τις στρατηγικές προσαρμογές που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να ανταγωνιστεί τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Αντιδράσεις από media και πολιτικούς:
Οι πρώτες αντιδράσεις από τα μέσα ενημέρωσης και τους πολιτικούς έχουν επικεντρωθεί σε διάφορα σημεία. Τα μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν την τεράστια κλίμακα των προτεινόμενων επενδύσεων και τονίζουν τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ΕΕ στην υλοποίηση αυτών των προτάσεων, ιδίως λόγω των πολιτικών διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών
Η έκθεση του Ντράγκι έθεσε το ζήτημα της αναγκαιότητας άμεσων δράσεων για την εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, ενώ οι αντιδράσεις από τα κράτη-μέλη υπογραμμίζουν τις προκλήσεις της υλοποίησης των προτάσεων του.
