Νέες διαστάσεις λαμβάνει η πολιτική σύγκρουση Βεγγάζης – Τρίπολης στη Λιβύη, καθώς η αναγνωρισμένη κυβέρνηση της χώρας επιχειρεί να πάρει τον έλεγχο των κεφαλαίων από τα πετρελαϊκά έσοδα, τα οποία διαχειρίζεται η κεντρική τράπεζα, ενώ η ανατολική πλευρά αντιδρά μπλοκάροντας ακόμη και την εξόρυξη πετρελαίου.
Οι αρχές της ανατολικής Λιβύης ανακοίνωσαν σήμερα ότι κλείνουν όλα τα πετρελαϊκά κοιτάσματα και τους τερματικούς σταθμούς και «διακόπτονται οι εξαγωγές μέχρι νεωτέρας», επηρεάζοντας μεταξύ άλλων και τις τιμές του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, με φόντο την πολιτική αντιπαράθεση με την αντίπαλη κυβέρνηση που εδρεύει στην Τρίπολη και είναι αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ.
Η απόφαση αυτή, που σηματοδοτεί το μπλοκάρισμα των κυριότερων πετρελαϊκών υποδομών της χώρας (οι περισσότερες βρίσκονται στο ανατολικό τμήμα της Λιβύης), ελήφθη ως αντίδραση επειδή η κυβέρνηση της Τρίπολης έθεσε το πρωί υπό τον έλεγχό της την Κεντρική Τράπεζα (BCL) και αντικατέστησε τον διοικητή της.
Η κίνηση ακολουθεί την προσπάθεια της κυβέρνησης της Τρίπολης να αντικαταστήσει τον κεντρικό τραπεζίτη και το διοικητικό συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη δικαστική κόντρα. Στόχος της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ κυβέρνησης είναι να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο των πλουτοπαραγωγικών πηγών και να περιορίσει την επιρροή της ανατολικής πλευράς, από την οποία εξαρτάται η επιβίωση του στρατάρχη Χαφτάρ.
Παρά τις κατά καιρούς συμφωνίες, μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει ακόμη εκλογές, ενώ το πολιτικό θρίλερ έχει πάρει επικίνδυνη τροπή, απειλώντας ανάφλεξη στον εμφύλιο που φαίνεται να έχει καταλαγιάσει. Η χώρα, πάντως, παραμένει διαιρεμένη και σαφώς αποσταθεροποιημένη.
Οι τελευταίες εξελίξεις
Η BCL συγκεντρώνει τα έσοδα από τις εξαγωγές υδρογονανθράκων και διαχειρίζεται τον κρατικό προϋπολογισμό που στη συνέχεια τον μοιράζονται οι διάφορες περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένης και της ανατολικής Λιβύης.
Μετά το χάος που προκλήθηκε μετά την ανατροπή και τον θάνατο του δικτάτορα Μουάμαρ Καντάφι το 2011, η Λιβύη κυβερνάται από δύο αντίπαλες διοικήσεις: την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Αμπντελχαμίντ Ντμπεϊμπά, που εδρεύει στην Τρίπολη και είναι αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ και μια άλλη στο ανατολικό τμήμα, που στηρίζεται από τον πανίσχυρο στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.
Ο διοικητής της BCL Σεντίκ Ελ-Κεμπίρ δεχόταν επικρίσεις το τελευταίο διάστημα από το περιβάλλον του Ντμπεϊμπά για τον τρόπο που διαχειριζόταν τους κρατικούς πόρους και το πετρέλαιο. Στις 11 Αυγούστου πολλές δεκάδες άνδρες, ορισμένοι εκ των οποίων οπλοφορούσαν, επιχείρησαν να τον εκδιώξουν από το κτίριο της BCL. Μία εβδομάδα αργότερα ο διευθυντής πληροφορικής της Κεντρικής Τράπεζας απήχθη, αλλά αφέθηκε γρήγορα ελεύθερος.
Η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, που εδρεύει στη Βεγγάζη, κατήγγειλε σήμερα τις «επιθέσεις και απόπειρες εισβολής δια της βίας» στην έδρα της BCL, που όπως λέει «μπλόκαραν και διατάραξαν τις τραπεζικές συναλλαγές» σε όλη τη χώρα.
Κήρυξε επίσης «κατάσταση ανωτέρας βίας» στα πετρελαϊκά κοιτάσματα και τα λιμάνια εξαγωγής του πετρελαίου, κλείνοντάς τα. Υπό κανονικές συνθήκες, αρμόδια για τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης είναι η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC).
Το πρωί σήμερα πήγε στην έδρα της BCL η αποκαλούμενη «επιτροπή μεταβίβασης εξουσιών», που εδρεύει στην Τρίπολη και έχει διοριστεί από το Προεδρικό Συμβούλιο. Η επιτροπή αυτή φέρεται ότι πρόσκειται στον πρωθυπουργό Ντμπεϊμπά. Πλάνα που μετέδωσαν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης δείχνουν τα μέλη της επιτροπής στο γραφείο του διοικητή, ενώ εκείνος απουσιάζει. Χθες ο Ελ Κεμπίρ έκλεισε τη BCL και έδωσε άδεια στο προσωπικό της.
Η NOC δεν έχει επιβεβαιώσει το κλείσιμο των κοιτασμάτων, ωστόσο μια θυγατρική της, η Waha Oil Company, ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να περιορίσει σταδιακά την παραγωγή και προειδοποίησε ότι θα σταματήσει τελείως, λόγω των «διαμαρτυριών και πιέσεων». Η Waha, που αποτελεί μέρος μιας κοινοπραξίας με τις TotalEnergies και ConocoPhilips, έχει ικανότητα παραγωγής περίπου 300.000 βαρελιών ημερησίως. Το πετρέλαιο αυτό εξάγεται από το λιμάνι Ες Σίντερ, στα ανατολικά.
