Οι εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ κάνουν κρότο, αλλά δεν έχουν προκαλέσει -ακόμη τουλάχιστον- εκρήξεις, παρά την μεγάλη τους ένταση. Αντιθέτως, μέχρι στιγμής διακρίνεται προσπάθεια επαναπροσέγγισης Κασσελάκη – Πολάκη, εξώθησης των 8 (μαζί και των 87), ενώ ταυτόχρονα επιχειρείται η διαμόρφωση συσπειρώσεων στη βάση διεργασιών πριν το Συνέδριο.
Το ερώτημα που κυριαρχεί δεν είναι αν θα υπάρξει νέα διάσπαση, αλλά πότε θα συμβεί. Ωστόσο, τα δεδομένα δεν δείχνουν ότι μια τέτοια εξέλιξη θα είχε νόημα -πολιτικά-, καθώς η βιωσιμότητα τέτοιων σχημάτων έχει αποδειχθεί θνησιγενής, ενώ οι προοπτικές ανασύνθεσης του χώρου της Αριστεράς είναι από ανύπαρκτες έως ανώριμες. Επίσης, και από από την άλλη πλευρά, το ενδεχόμενο απώλειας 8 ή 10 βουλευτών δεν θεωρείται βιώσιμο για τον Στέφανο Κασσελάκη, καθώς τότε θα έχανε τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης,
Συνεπώς, τόσο οι “87” ή “φρουρά Τσίπρα” όσο και οι “Κασσελακίστας”, παίζουν το σκάκι του ψυχρού πολέμου με την αποτρεπτική ισχύ του “MAD” (Mutually Assured Destruction), δηλαδή της αμοιβαίως βεβαιωμένης καταστροφής.
Αυτό που έχει σημασία να δούμε είναι το μείζον πρόβλημα, που δεν είναι άλλο από την έλλειψη εμπιστοσύνης, που υπονομεύει εκ των προτέρων οποιαδήποτε συμφωνία, τους παράγοντες και τον ρόλο που παίζουν, τη διαμόρφωση των μπλοκ και τη συσπείρωσή τους. Παράλληλα, χρειάζεται αξιολόγηση των επιδιώξεων κάθε πλευράς, σε κρίσιμες, καίριες, πολιτικές και διαπραγματευτικές, ώστε να διαπιστωθεί η ευελιξία των παιχτών. Σε αυτό το πλαίσιο ιδιαίτερη σημασία έχει ο προσδιορισμός των θεμάτων προς… ανταλλαγή, το κόστος που απαιτεί και τη βιωσιμότητα ενός τίμιου συμβιβασμού, ανάλογα με το κόστος, τα οφέλη και τον απώτερο στόχο.
Έλλειψη εμπιστοσύνης και εξωγενείς παράγοντες
Μέχρι στιγμής, οι συμφωνίες-συμβιβασμοί που έχει διαπραγματευτεί ο Στέφανος Κασσελάκης, είτε με τον Νίκο Παππά, (τρεις φορές), είτε με τον Παύλο Πολάκη, είτε με την Όλγα Γεροβασίλη, έχουν αποδειχθεί βραχύβιοι ή θνησιγενείς. Ανεξαρτήτως των ευθυνών, το γεγονός αυτό έχει τροφοδοτήσει την έλλειψη εμπιστοσύνης και την ανάγκη για προληπτικά πλήγματα. Παράλληλα, οι παρασκηνιακές διεργασίες είναι πρακτικά ανύπαρκτες, ενώ έχει εδραιωθεί η πεποίθηση ότι πολλές αποφάσεις δεν λαμβάνονται από τα πρόσωπα που τις εκφράζουν, ούτε σε κομματικό πλαίσιο, ότι υπαγορεύονται από μια άλλη ατζέντα που υπακούει σε διαφορετικές επιδιώξεις.
Έτσι, φτάνουμε σε μια εγγενή αντίφαση. Οι παράγοντες που επηρεάζονται άμεσα από τη δυναμική των εξελίξεων να θεωρούν -σωστά ή λάθος δεν μπορεί να κριθεί- ότι η ατζέντα υπαγορεύεται από κέντρα που έχουν διαφορετικά συμφέροντα. Η λογική αυτήτροφοδοτεί τα προληπτικά πλήγματα και ενδεχομένως την αυτοκαταστροφή. Προφανώς και έτσι εξυπηρετείται η ατζέντα της εξαΰλωσης της Αριστεράς ως βιώσιμη κοινοβουλευτική και εναλλακτική κυβερνητική δύναμη.
Τα σενάρια που ακολουθούν την αυτανάφλεξη του ΣΥΡΙΖΑ και την αποσάθρωση της Αριστεράς είναι πολλά, με κυρίαρχο την αποχώρηση στελεχών και την επανάκαμψη του ΠΑΣΟΚ. Η πραγματικότητα όμως είναι συνήθως πιο πολύπλοκη και ενδεχομένως να υπάρχουν υπόγειες διεργασίες που θα εκδηλωθούν μόνο υπό συνθήκες και όχι πριν από τις εξελίξεις.
Το “Βυζάντιο”…
Όπως έχουμε επισημάνει και σε προγενέστερη ανάλυση, ρόλο στις εξελίξεις παίζουν και παίχτες με αυτόνομες ατζέντες, όπως ο Νίκος Παππάς και ο Χρήστος Σπίρτζης, καθώς και άλλοι με πιο θεσμικό ρόλο και ερείσματα στα παρασκήνια όπως ο Σωκράτης Φάμελλος. Πολλές φορές ρόλο παίζουν και τίμιοι διαμεσολαβητές, ρόλο που έχει -στο παρελθόν- παίξει ο Φώτης Κουβέλης.
Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμάται και η επιρροή μη-πολιτικών παραγόντων, όπως της οικογένειας Βαρδινογιάννη, ανθρώπων από τις πρεσβείες, την Ομογένεια και το Πατριαρχείο. Είναι άλλωστε γνωστό ότι το Βυζάντιο είχε πάντα επιρροή και εκτός της διοικητικής του περιφέρειας, την οποία ασκούσε κατά το δοκούν…
Οι εξελίξεις
Μετά τη θυελλώδη Πολιτική Γραμματεία, όπου ο Παύλος Πολάκης έθεσε θέμα επάρκειας του προέδρου και οι 8 από τους 87 μίλησαν για μεθοδεύσεις, αδιαφάνεια και υπονόμευση της κομματικής λειτουργίας. Ο Στέφανος Καασελάκης απάντησε ωθώντας τους στην έξοδο, επιμένοντας στην είσοδό του στη βουλή με παραίτηση όλων των αναπληρωματικών, υπόνοια συνεννόησης με τον Παύλο Πολάκη και θυσίας της Λινού.
Ακολούθως, οι 87 επανήλθαν με διαρροές και ο Παύλος Πολάκης κλιμάκωσε τις επιθέσεις στη Λινού, με υπόμνηση ότι πλέον είναι σε ανοιχτή γραμμή με τον Μανώλη Καπνισάκη, τον διευθυντή του γραφείου του Στέφανου Κασσελάκη. Σε ανάρτησή του ο π. αναπληρωτής υπουργός Υγείας υπογραμμίζει τις σχέσεις της Λινού με το “σύστημα Μητσοτάκη”, μιλάει για ενδεχόμενες απάτες με ΜΚΟ και αφήνει μπηχτή προς την Όλγα Γεροβασίλη που -όπως λέει- της παρέχει πολιτική κάλυψη.
Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι 87 εκτός από τη Λινού -εφόσον ισχύουν τα όσα ισχυρίζεται ο Παύλος Πολάκης- έχουν παράσχει κάλυψη και στη Ζορζέτα Λάλη, η οποία είναι η τελευταία αναπληρωματική για την έδρα του Επικρατείας που παρέδωσε ο Όθωνας Ηλιόπουλος και έχει διαμηνύσει ότι δεν σκοπεύει να την παραδώσει για να μπει στη Βουλή ο Στέφανος Κασσελάκης.
Τα μαθηματικά της ρήξης
Αν τελικά επέλθει ρίξει του Στέφανου Καασελάκη με τους 8 και κατ επέκταση με τους 87, τότε είναι πολύ πιθανό -αν όχι σίγουρο- σε αυτούς να αθροιστούν τόσο η Ζορζέτα Λάλη όσο και η Αθηνά Λινού. Κατά πολλούς, έτσι η ομάδα θα μπορούσε να αριθμεί από 8 έως και 10 βουλευτές, που σημαίνει ότι εφόσον οδηγηθούν εκτός ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσαν είτε να διαμορφώσουν αυτόνομη Κοινοβουλευτική Ομάδα, είτε να ενταχθούν στη Νέα Αριστερά.
Αυτό σημαίνει ότι από τους 35 βουλευτές που διαθέτει σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποχωρούσε είτε στους 27 είτε στους 25, χάνοντας τον τίτλο και τα οφίτσια της αξιωματικής αντιπολίτευσης από το ΠΑΣΟΚ. Νέα Αριστερά και νέοι ανεξάρτητοι θα αποκτήσουν συνδυαστικά 18 έως 20 έδρες.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, το ζήτημα είναι ποιές πολιτικές ισορροπίες θα επιτευχθούν στην κατεύθυνση επιβίωσης του σχηματισμού, με την Κοινοβουλευτική του σύνθεση, έκταση και παρουσία.Σε ένα τέτοιο σενάριο η χρηματοδότηση του ΣΥΡΙΖΑ θα περιοριζόταν έτι περαιτέρω, το ίδιο και το πολιτικό του αποτύπωμα, που μεταφράζεται σε λιγότερα στελέχη, μικρότερη παρέμβαση στον κρατικό μηχανισμό και αποδυνάμωσή του στα συνδικαλιστικά κινήματα, άρα περιορισμό ερεισμάτων σε κοινωνικές ομάδες.
Η ώρα της Κεντρικής Επιτροπής
Αν και ο Παύλος Πολάκης δήλωσε έτοιμος να αμφισβητήσει τον Στέφανο Κασσελάκη, μόνος του δεν έχει τη δύναμη να το κάνει, αντιθέτως θα μπορούσε να παίξει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή μιας πρότασης μομφής κατά του προέδρου, καθώς για την κατάθεση της απαιτούνται 50% +1 στην Κεντρική Επιτροπή. Με αυτό τον τρόπο ο Παύλος Πολάκης έχει ως μείζον ζήτημα Αυτοί όμως που ενδεχομένως μπορούν να το πράξουν είναι οι 87. Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια πυρηνική κίνηση που δεν έχει ξαναγίνει στον ΣΥΡΙΖΑ και για την εμπέδωσή της απαιτούνται διεργασίες που δεν αφήσουν αμέτοχο τον Αλέξη Τσίπρα…
Ο πρώην πρωθυπουργός είχε ταχθεί υπέρ νέων εκλογών στο προηγούμενο συνέδριο, αντί συμβιβασμών, που τελικά αποδείχθηκαν θνησιγενείς. Έτσι, στα νέα δεδομένα θα μπορούσε να επικαλεστεί τη σταθερή θέση του για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων.
Η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ συνεδριάζει -εκτός απροόπτου- στις 7-8 Σεπτεμβρίου, κι εκεί θα αναμετρηθούν, όλοι με όλους ή όσοι έχουν μείνει με αυτούς που ενδεχομένως να φεύγουν. Σε κάθε περίπτωση, η επίτευξη τίμιου συμβιβασμού είναι μια εξαιρετικά δύσκολη άσκηση, δεν αποτελεί όμως και άγνωστη εξίσωση για την Αριστερά.
Για τον Στέφανο Κασσελάκη η νέα Κεντρική Επιτροπή θα αποτελέσει ένα reality check μέσα από το οποίο θα μετρήσει την επιρροή του επί πραγματικού κομματικού ακροατηρίου και όχι επί της αφηρημένης βάσης των social media.
Όλα αυτά ενόψει του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ τον Οκτώβριο, το οποίο οι 83 ζητούν να αναβληθεί για μετά την ολοκλήρωση των εκλογών στο ΠΑΣΟΚ. Συνεπώς, δεδομένων των συνθηκών και των χρονικών παραμέτρων η εκδήλωση ρήξης σε αυτή τη φάση θεωρείται μάλλον πρώιμη. Όπερ σημαίνει ότι η επερχόμενη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής θα είναι ένα crash test, αλλά όχι μια μάχη χωρίς αύριο.
