Με βαριά καταδίκη για τις πρακτικές της και την προσπάθεια συσκότισης και παρεμπόδισης των ερευνών από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ξεκινά τη νέα της θητεία ως πρόεδρος της Κομισιόν η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν.
Παρατυπίες της Κομισιόν για συμβάσεις εμβολίων κατά της Covid-19 διαπίστωσε το Ανώτατο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μόλις μία ημέρα πριν από την αποφασιστική ψηφοφορία για την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία πρέπει να εξασφαλίσει την υποστήριξη 361 ευρωβουλευτών την Πέμπτη, ώστε να επανεπιβεβαιωθεί επικεφαλής του εκτελεστικού οργάνου.
Η απόφαση έρχεται πριν την εκλογή της φον Ντερ Λάιεν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και περιπλέκεται -αν δεν δυσχεραίνει- τη διαδικασία.
Η απόφαση
Το δικαστήριο αποφάσισε σήμερα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν παρείχε στο κοινό «αρκετά ευρεία πρόσβαση» στις συμβάσεις εμβολίων Covid-19, διαπιστώνοντας παρατυπίες στην αιτιολόγησή της για διόρθωση τμημάτων των εγγράφων.
Σύμφωνα με το Politico, η υπόθεση παρουσιάστηκε από ομάδα ευρωβουλευτών των «Πρασίνων», οι οποίοι υπέβαλαν αίτημα για πρόσβαση σε συμβάσεις εμβολίων, ώστε να κατανοήσουν τη συμφωνία μεταξύ της Επιτροπής και των κατασκευαστών εμβολίων Covid-19 το 2021.
Η Επιτροπή συμφώνησε να παράσχει μερική πρόσβαση σε ορισμένες συμβάσεις, υποστηρίζοντας ότι ορισμένα τμήματα είχαν τροποποιηθεί για την προστασία εμπορικών συμφερόντων ή για θέματα ιδιωτικότητας.
Για τον λόγο αυτό, οι ευρωβουλευτές οδήγησαν την Επιτροπή στο δικαστήριο.
Σήμερα, Τετάρτη, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της ΕΕ έκρινε ότι η απόφαση της Επιτροπής να διαγράψει τμήματα των συμφωνιών περιέχει «παρατυπίες» και ότι «δεν απέδειξε ότι η ευρύτερη πρόσβαση σε αυτές τις ρήτρες θα υπονόμευε πραγματικά τα εμπορικά συμφέροντα αυτών των επιχειρήσεων».
Αναλυτικότερα, το δικαστήριο του Λουξεμβούργου έκρινε τώρα ότι η Κομισιόν δεν απέδειξε ότι η πρόσβαση σε ορισμένες ρήτρες θα έθιγε τα εμπορικά συμφέροντα των εν λόγω εταιριών.
Ύποπτη η ομάδα της Ούρσουλα
Το δικαστήριο επέκρινε επίσης το ζήτημα της πιθανής σύγκρουσης συμφερόντων εντός της διαπραγματευτικής ομάδας της ΕΕ: η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε παράσχει μεγαλύτερη εικόνα των δηλώσεων των εκπροσώπων της ΕΕ στις οποίες δήλωναν την ουδετερότητά τους.
“Η Επιτροπή δεν έλαβε επαρκώς υπόψη όλες τις σχετικές περιστάσεις προκειμένου να σταθμίσει κατάλληλα τα διακυβευόμενα συμφέροντα”, δήλωσε το δικαστήριο.
Η Επιτροπή θα πρέπει πλέον να είναι πιο ανοιχτή στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, δήλωσε η ευρωβουλευτής Kim van Sparrentak, μία από τους ενάγοντες.
“Η απόφαση είναι σημαντική για το μέλλον, διότι η Επιτροπή θα αναλάβει περαιτέρω κοινές προμήθειες σε τομείς όπως η υγεία και η άμυνα”, δήλωσε η Ολλανδέζα ευρωβουλευτής, η οποία είναι μέλος της Ομάδας των Πρασίνων. Η νέα Επιτροπή θα πρέπει να προσαρμόσει αναλόγως τις ενέργειές της μετά την απόφαση, πρόσθεσε η ίδια ενόψει του νέου σώματος που θα συγκροτηθεί πλέον μετά τις ευρωεκλογές.
Η απάντηση της Κομισιόν
Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με τις αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου στις υποθέσεις πρόσβασης σε έγγραφα που αφορούν την αγορά εμβολίων κατά της νόσου COVID-19:
Η Επιτροπή σημειώνει τις αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου στις δύο υποθέσεις που αφορούν την πρόσβαση στις συμβάσεις για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19 και σε σχετικές πληροφορίες.
Η Επιτροπή θα μελετήσει προσεκτικά τις αποφάσεις του Δικαστηρίου και τις συνέπειές τους.
Στις αποφάσεις του, το Γενικό Δικαστήριο συμφωνεί με την Επιτροπή επί των περισσότερων ισχυρισμών.
Ειδικότερα, αναγνωρίζει ότι η προστασία των εμπορικών συμφερόντων καλύπτει τις ρήτρες των συμβάσεων που αφορούν:
- την τοποθεσία των εγκαταστάσεων παραγωγής
- τις διατάξεις σχετικά με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας
- τις διατάξεις σχετικά με τις προκαταβολές
- την πρόσβαση στα χρονοδιαγράμματα παράδοσης
Το Γενικό Δικαστήριο επιβεβαίωσε ότι η Επιτροπή δικαιούνταν να παράσχει μερική μόνο πρόσβαση.
Δέχθηκε μόνο εν μέρει την προσφυγή ως προς δύο σημεία.
Έκρινε ότι η Επιτροπή όφειλε να παράσχει περισσότερες εξηγήσεις για να αιτιολογήσει την άρνηση πρόσβασης σε ορισμένες διατάξεις των συμβάσεων.
Έκρινε επίσης ότι η Επιτροπή όφειλε να προσκομίσει τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των μελών των διαπραγματευτικών ομάδων, οι οποίες απαρτίζονται από εκπροσώπους των κρατών μελών και υπαλλήλους της Επιτροπής.
Γενικά, η Κομισιόν παρέχει στο κοινό την ευρύτερη δυνατή πρόσβαση στα έγγραφα, σύμφωνα με τις αρχές της ανοικτότητας και της διαφάνειας.
Στις εν λόγω περιπτώσεις, η Επιτροπή έπρεπε να επιτύχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ του δικαιώματος ενημέρωσης του κοινού, συμπεριλαμβανομένων των ευρωβουλευτών, και των νομικών απαιτήσεων που απέρρεαν από τις ίδιες τις συμβάσεις για τα εμβόλια κατά της COVID-19, απαιτήσεις οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αξιώσεις αποζημίωσης σε βάρος των χρημάτων των φορολογουμένων.
Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν, το Δικαστήριο έχει αναγνωρίσει την ανάγκη προστασίας των επιχειρηματικών συμφερόντων αντισυμβαλλομένου.
Σε κάθε περίπτωση, η Επιτροπή είχε ενημερώσει πλήρως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (βάσει της συμφωνίας-πλαισίου για τις σχέσεις μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων) σχετικά με τις συμβάσεις για τα εμβόλια κατά της νόσου COVID-19.
Σύμφωνα με τον θεσμικό της ρόλο, η Επιτροπή είναι υπεύθυνη να διασφαλίζει την απουσία σύγκρουσης συμφερόντων και έχει επίσης καθήκον να προστατεύει την ιδιωτικότητα και τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα των ενδιαφερόμενων προσώπων.
