Μπροστά σε ένα ιδιαίτερα σύνθετο, πολυπαραγοντικό και πιθανώς εκρηκτικό σκηνικό βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, καθώς τα υπουργεία εισηγούνται το Μαξίμου έκτακτη φορολόγηση υπερκερδών στις ενεργειακές και επιδοτήσεις, μοντέλο που οι λομπίστες των ενεργειακών έχουν απαξιώσει στις Βρυξέλλες η έγκρισή του θεωρείται αμφίβολη.
Σε νέες επιδοτήσεις προς τα νοικοκυριά και φορολόγηση υπερκερδών στις ενεργειακές εταιρίες στρέφεται το Μαξίμου, καθώς οι τιμές καλπάζουν και το πολιτικό κεφάλαιο του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει υποστεί μεγάλες φθορές, όπως καταγράφηκε στις Ευρωεκλογές.
Οι αποκλίσεις στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που καταγράφονται τις τελευταίες μέρες στο «ταμπλό» του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και φτάνουν τις μερικές εκατοντάδες ευρώ, θα βρεθούν στο επίκεντρο της σημερινής έκτακτης σύσκεψης στο Μαξίμου.
Σε πολιτικό επίπεδο όλες οι προτάσεις εστιάζουν στην επανενεργοποίηση του μηχανισμού ανακατανομής βαρών με επιβολή έκτακτης φορολογίας στις επιχειρήσεις και τη στοχευμένη παροχή επιδοτήσεων. Οποιεσδήποτε άλλες λύσεις επιβάρυναν τον προϋπολογισμό είναι εκτός συζήτησης, ιδιαίτερα μετά το χθεσινό Eurogroup.
Στο Μαξίμου ο συναγερμός είναι ήδη στο κόκκινο, καθώς οι ειδικοί προβλέπουν διατήρηση των υψηλών τιμών και της δυναμικής ανόδου καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού. Το πρόβλημα επιδεινώνει η αύξηση του τουρισμού, καθώς ξενοδοχεία και AirBnB αυξάνουν εκθετικά την κατανάλωση ενέργειας και σε περιοχές που το καλοκαίρι ανέφεραν χαμηλότερα φορτία, όπως η Αθήνα.
Εκτός από τις τιμές, η κυβέρνηση θα κληθεί να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα της υπερφόρτωσης των δικτύων, η κατάσταση των οποίων δεν είναι καθόλου καλή. Ήδη, στα Βαλκάνια καταγράφονται διαδοχικά blackouts, κυρίως λόγω αδυναμίας παραγωγής ενέργειας. Στην Ελλάδα το πρόβλημα εστιάζεται τόσο στην ενεργοποίηση ενεργοβόρων και περιβαλλοντικά μη-φιλικών μονάδων, όσο και στην κατάσταση των δικτύων μεταφοράς, τα οποία δεν αντέχουν το αυξημένο φορτίο και τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες.
Ράλι τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας
Τις τελευταίες ημέρες οι τιμές του ρεύματος στο Χρηματιστήριο Ενέργειας καλπάζουν, με τη μέση τιμή του μήνα που διανύουμε να διαμορφώνεται, μέχρι στιγμής, στα 131,46 ευρώ ανά μεγαβάτωρα, καταγράφοντας αύξηση 33% σε σχέση με τον Ιούνιο και 62% σε σχέση με τη μέση τιμή της προημερήσιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (DAM) τον Μάιο.
Ενδεικτικό είναι ότι η μέγιστη τιμή ημέρας, δηλαδή η μέγιστη προσφορά που υποβάλλει μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής για να προσφέρει την παραγόμενη ενέργειά της στο σύστημα, σταθερά βρίσκεται σε «υψηλές πτήσεις», φτάνοντας σήμερα στα επίπεδα ρεκόρ των ημερών, περί τα 650 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Που οφείλεται το ράλι
Οι υψηλές προσφορές υποβάλλονται από τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που, λόγω υψηλής ζήτησης, χρειάζονται, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες του συστήματος.
Αυτό συμβαίνει κατά τις απογευματινές προς βραδινές ώρες, όταν και υποχωρεί η παραγωγή των ΑΠΕ.
Το διάστημα 10-16 Ιουλίου, οι μέγιστες ημερήσιες τιμές διαμορφώθηκαν από 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα έως 650 ευρώ ανά μεγαβατώρα και αφορούν τις ώρες 20.00 με 21.00.
Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, τα προθεσμιακά συμβόλαια για τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο διαπραγματεύονται στα επίπεδα των 100 και 95 ευρώ/MWh, αντίστοιχα, χωρίς να σημαίνει ότι θα παραμείνουν σε αυτή τη «ζώνη τιμών», δεδομένης της ανοδικής τροχιάς της αγοράς. Τα παραπάνω αναμένεται, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, να οδηγήσουν σε μια αύξηση της μέσης τιμής χονδρικής αγοράς για τον Ιούλιο κατά 42% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ήτοι περί τα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Φοροεπιδρομή στις ενεργειακές
Όπως και στο παρελθόν, η κυβέρνηση μη-έχοντας μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων, επιλέγει μοντέλα αναδιανομής, μέσω της έκτακτης φορολόγησης υπερκερδών από τις ενεργειακές εταιρίες.
Το σχέδιο που έχει διαρρεύσει από το υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος και στο οποίο συναινεί και το Ανάπτυξης, αφορά την επαναφορά του μέτρου για την περίοδο 1η Ιουλίου μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, με στόχευση, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, τα έσοδα που θα προκύψουν να διατεθούν σε δεύτερο χρόνο για επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος.
Το σκηνικό όμως στις Βρυξέλλες έχει αλλάξει. Πλέον, οι λομπίστες των ενεργειακών εταριών έχουν κλείσει διόδους και οι ανακατατάξεις στην κυβέρνηση έχουν φέρει υπουργούς χωρίς ιδιαίτερη κοινοτική εμπειρία και διασυνδέσεις σε κρίσιμα πόστα. Έτσι, ο κίνδυνος οι επιδοτήσεις να μείνουν σε επίπεδο εξαγγελιών είναι… ορατός.
Επιπτώσεις στο Χρηματιστήριο
Όπως και στην περίπτωση της επιβολής έκτακτου φόρου στα διυλιστήρια για την χρηματοδότηση παροχών στους συνταξιούχους, η φήμη και μόνο για τη φορολόγηση υπερκερδών στις ενεργειακές αναμένεται να πλήξει τις μετοχές των εταιριών του κλάδου.
Συγκεκριμένα, η Metlen (πρώην Mytilineos), η ΔΕΗ, η Motor Oil και τα ΕΛΠΕ θα βρεθούν στο επίκεντρο πιέσεων, καθώς θα αμφισβητηθούν οι προοπτικές κερδοφορίας.
Οι μεγάλοι παίχτες δεν θέλουν τις επιδοτήσεις, καθώς στρεβλώνουν την αγορά και τον ανταγωνισμό, ενώ αποτρέπουν εξελίξεις που θα οδηγούσαν σε συγκέντρωση της αγοράς και εξορθολογισμό των τιμών.
