Το αποτύπωμα της Θεσσαλίας στην ελληνική οικονομία σκιαγραφεί η Alpha Bank στο εβδομαδιαίο report που εξέδωσε, προϊδεάζοντας για τις επιπτώσεις από τις εκτεταμένες καταστροφές, αν και στο report δεν γίνεται σαφής αναφορά στον αντίκτυπο των πλημμυρών στην εθνική οικονομία.
Συνολικά, η Alpha Bank αναφέρει ότι η βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος στη χώρα μας αντανακλάται στις θετικές επιδόσεις που κατέγραψε η ελληνική οικονομία το πρώτο εξάμηνο του 2023, καθώς το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 2,4% σε ετήσια βάση, με αρωγούς την καλή πορεία του τουρισμού και την αύξηση των επενδύσεων.
Η διατύπωση αυτή, σε συνδυασμό με τα στοιχεία για τη βαρύτητα της Θεσσαλίας στο ΑΕΠ και την απασχόληση, καταδεικνύουν απαισιόδοξες προοπτικές για το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο. Με βάση τον ρυθμό μετάδοσης, όπως αυτός καταγράφεται μέσα από τη διανομή των αγροτικών προϊόντων, οι επιπτώσεις από τις εκτεταμένες καταστροφές στον θεσσαλικό κάμπο αναμένονται στο τελευταίο τρίμηνο του 2023 και στα δύο πρώτα του 2024.
Μετριάζονται οι προσδοκίες
Η Alpha Bank, μάλιστα, αναγνωρίζει ότι οι εκτεταμένες καταστροφές από τις φωτιές και τις πλημμύρες μετριάζουν τις εν γένει θετικές προσδοκίες για την οικονομία.
Ειδικότερα, αναφέρει ότι “Οι προσδοκίες για το σύνολο του έτους παραμένουν θετικές, αλλά μετριάζονται, μέχρι κάποιο βαθμό, από τις επιπτώσεις των καταστροφικών πυρκαγιών και των ακραίων καιρικών φαινομένων που έπληξαν το φετινό καλοκαίρι διάφορες περιοχές της χώρας, σημειώνεται στο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων της Διευθύνσεως Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank.
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στην περιφέρεια Θεσσαλίας, οι πρόσφατες καταστροφικές πλημμύρες αποτελούν μια ιδιαίτερα δυσμενή εξέλιξη, με κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις. Προκειμένου να εκτιμηθεί το μέγεθος της ζημίας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη αφενός οι καταστροφές στις υποδομές και την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή και αφετέρου η επίπτωση που θα έχει στην οικονομική δραστηριότητα το γεγονός ότι οι αγροτικές εκτάσεις δεν δύνανται να επανέλθουν άμεσα στην προτέρα κατάσταση.
Άνοδος στις τιμές των τροφίμων
Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, είναι πιθανό να ασκηθούν ανοδικές πιέσεις στις τιμές των τροφίμων, ενώ, μεσοπρόθεσμα, ενδέχεται να επέλθει επιδείνωση του εμπορικού ισοζυγίου τόσο λόγω μείωσης των εξαγωγών αγαθών, όσο και λόγω αναπλήρωσης, μέσω εισαγωγών αγαθών, της απολεσθείσας αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής που προοριζόταν για εγχώρια κατανάλωση.
Επιπλέον, η μείωση του κεφαλαίου που χρησιμοποιείται στην παραγωγική διαδικασία (κτίρια, μηχανήματα, γη) αποτελεί, μακροπρόθεσμα, τη σημαντικότερη πρόκληση, καθώς επηρεάζει δυσμενώς τις παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας και, κατά συνέπεια, το δυνητικό προϊόν.
Σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την οικονομική δραστηριότητα τα επόμενα τρίμηνα συνιστούν οι τάσεις εξασθένησης της οικονομικής δραστηριότητας στη Βόρεια Ευρώπη και κυρίως στη Γερμανία, που ενδέχεται να συμπιέσουν την εξωτερική ζήτηση για αγαθά.
Η συμβολή της Θεσσαλίας στην οικονομική δραστηριότητα της Ελλάδας:
- Το ΑΕΠ της Θεσσαλίας αντιπροσωπεύει το 5,2% του ΑΕΠ της Ελλάδας με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2020 (σε τρέχουσες τιμές), με το εν λόγω ποσοστό να κυμαίνεται διαχρονικά περί το 5%.
- Αναλυτικότερα, το 2,3% του ΑΕΠ της Ελλάδας προέρχεται από τον νομό Λάρισας,
- το 1,4% από τον νομό Μαγνησίας,
- το 0,8% από τον νομό Τρικάλων και
- το 0,7% από τον νομό Καρδίτσας.
- Σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ), στην Θεσσαλία παράγεται
- το 14,1% του συνολικού προϊόντος του κλάδου «γεωργία, δασοκομία και αλιεία» και
- το 7% του κλάδου «Δημόσια διοίκηση και άμυνα, εκπαίδευση, υγεία και κοινωνική μέριμνα» (στοιχεία 2020).
- Ο διευρυμένος κλάδος που περιλαμβάνει το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, τη μεταφορά και αποθήκευση, τα καταλύματα και την εστίαση, καθώς και ο κλάδος «Δημόσια διοίκηση και άμυνα, εκπαίδευση, υγεία και κοινωνική μέριμνα» αποτελούν συνολικά περίπου το 47% της ΑΠΑ της Θεσσαλίας (Γράφημα 3).
- Από το σύνολο των απασχολούμενων στη χώρα, το 6,4% εργάζεται στην Θεσσαλία, με
- το 30,2% εξ αυτών να απασχολούνται στον κλάδο εμπόριο-καταλύματα-εστίαση,
- το 24,5% στη δημόσια διοίκηση-άμυνα-υγεία-εκπαίδευση και
- το 20,1% στον αγροτικό τομέα.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2021, η περιφέρεια της Θεσσαλίας αντιπροσωπεύει
- το 15% της συνολικής καλλιεργούμενης γεωργικής γης, με το μεγαλύτερο μέρος του εν λόγω ποσοστού να κατανέμεται
- στον νομό Λάρισας (8%) και να έπονται οι νομοί
- Καρδίτσας (3%),
- Μαγνησίας (2%) και
- Τρικάλων (2%).
Η συμβολή της Θεσσαλίας στην παραγωγή ορισμένων αγροτικών προϊόντων είναι ιδιαίτερα μεγάλη και αναφέρεται ενδεικτικά ότι από τη συγκεκριμένη περιφέρεια προέρχεται το 34% της συνολικής παραγωγής σκληρού σιταριού.
