Στρατηγικής τεχνοκρατικής, αποστασιοποιημένης διαχείρισης των πυρκαγιών ακολούθησε στη Βουλή ο Έλληνας πρωθυπουργός, επενδύοντας από τη μια στον πρωτόγνωρο χαρακτήρα, την κλιματική αλλαγή και από την άλλη στην ετοιμότητα και την πολυδιάσπαση δυνάμεων.
Να διατηρήσει το ηθικό πλεονέκτημα, υπερασπιζόμενος την εύρυθμη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού σε αντιπαράσταση με την εκρηκτική διάσταση των πυρκαγιών, λόγω κλιματικών φαινομένων, επιχείρησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της προ-ημερησίας διάταξης συζήτησης των πολιτικών αρχηγών στη Βουλή.
Αναφερόμενος σε ευθύνες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ασαφής, μίλησε για ενδεχόμενες ευθύνες της πολιτείας και λάθος χειρισμούς, αλλά απέφυγε να αποδώσει συγκεκριμένες ευθύνες, προϊδεάζοντας όμως για στρατηγική διάχυσης των ευθυνών σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Πιθανές αδυναμίες της Πολιτείας
Ο πρωθυπουργός αναγνώρισε «πιθανές αδυναμίες της Πολιτείας» και έδωσε έμφαση στην κλιματική κρίση που «δυστυχώς είναι εδώ, ολοένα πιo απειλητική για όλους μας».
Ζήτησε από τις πολιτικές δυνάμεις να μην υπάρξει μια «νέα κοκορομαχία, καθώς οι πολίτες απαιτούν λογοδοσία, σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Εξάλλου, οι φωτιές δεν έχουν κομματικό χρώμα», σημείωσε.
Εξέφρασε τη συμπαράστασή του σε όλες και όλους που δοκιμάστηκαν από την πύρινη λαίλαπα, διαβεβαιώνοντας ότι «το κράτος θα ολοκληρώσει με μεγάλη ταχύτητα όλες τις διαδικασίες αποζημιώσεων και ξεκινώντας άμεσα την αποκατάσταση των περιοχών που χτυπήθηκαν».
Όπως είπε, «όλοι είμαστε πληγωμένοι από όλα όσα προηγήθηκαν, οφείλουμε να διδαχθούμε από τα λάθη μας».
Φταίει η κλιματική αλλαγή
Χαρακτήρισε «κοινή παραδοχή ότι οι κλιματικές απειλές βρίσκονται συχνά ένα βήμα μπροστά από την άμυνα του ανθρώπου, όμως αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να σημαίνει ότι η δική μας κινητοποίηση δεν πρέπει να μην προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Στον τόπο μας, αν και προετοιμαστήκαμε καλύτερα από οποιαδήποτε άλλη χρονιά, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ένα συνδυασμό γεγονότων χωρίς προηγούμενο: Έντονο καύσωνα που ακολούθησαν ισχυροί άνεμοι, επικίνδυνος συνδυασμός ζεστού και ξηρού, υπήρξαν εβδομάδες με περισσότερες από 500 πυρκαγιές. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο είχαμε επτά φορές επίπεδα ακραίου συναγερμού 5, ενώ πέρυσι δεν είχαμε καμία φορά.
Παρά τις νέες αντιξοότητες και την έξαρση της κλιματικής κρίσης, ανέφερε ο πρωθυπουργός, «υπάρχουν εύλογα ερωτήματα. Όπως για παράδειγμα, γιατί κάηκαν τόσα πολλά στρέμματα φέτος; Θα ξεπεράσουν λογικά σε πρώτη εκτίμηση το 1,5 εκατομμύριο στρέμματα, με κυρίαρχη αυτή της Δαδιάς. Ο αναγκαστικός καταμερισμός των δυνάμεων δημιουργεί προβλήματα από το να ρίξουμε όλες μας τις δυνάμεις σε μια εστία. Η απρόβλεπτη συγκυρία με τις πολλές βροχές τον Μάιο και τον Ιούνιο μάλλον κατάρα ήταν, γιατί συνέτειναν στην ανάπτυξη εύφλεκτων χόρτων. Αυτό που μετράμε, αφορά τη συνολική περίμετρο της φωτιάς, στη Δαδιά φαίνεται να έχει ξεπεράσει τα 800.000 στρέμματα, στη συνολική αποτίμηση ελπίζουμε ότι θα υπάρχουν αρκετά άκαυτα κομμάτια σε αυτή την περίμετρο. Όλες ο φωτιές δεν έχουν την ίδια οικολογική σημασία, ούτε την ίδια επίπτωση στο περιβάλλον. Το 95% των πυρκαγιών σβήνονται εν τη γενέσει τους».
Ετοιμότητα του μηχανισμού
Φέτος είχαμε περισσότερα μέσα πυρόσβεσης από πέρυσι. Να αντιληφθούμε το μέγεθος του κινδύνου ακόμα και όταν υπάρχει άμεση κινητοποίηση πυροσβεστικών δυνάμεων και εναέριων μέσων. Υπάρχουν όρια στο πόσο μπορεί να διαχειριστεί κανείς μια φωτιά στο πεδίο. Το είδαμε και στη φωτιά του Έβρου, παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το φαινόμενο του πυρονέφους της νύχτας, ένα φαινόμενο που είχε να παρατηρηθεί από τις καταστροφικές πυρκαγιές της Καλιφόρνια το 2018. Η φωτιά στον Έβρο, στην αρχή της, έκαψε σε πέντε ώρες όσο έκαψε μια αντίστοιχη πυρκαγιά στον Έβρο σε πέντε μέρες το 2021».
Σχετικά με τα μέσα πυρόσβεσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι «διαθέτουμε περισσότερες δυνάμεις από ποτέ. 61 αεροσκάφη είχαμε το 2019, 89 είχαμε φέτος».
Ευθύνες σε χειρισμούς
Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι «εκ του αποτελέσματος, δεν αποδείχθηκαν οι χειρισμοί αντίστοιχοι των συνθηκών. Διαμορφώνονται συνθήκες που κάνουν αυτή τη μάχη άνιση, όμως δεν πρέπει να τη θεωρούμε χαμένη. Σήμερα το κράτος είναι παρών αμέσως και παντού, αλλά η φωτιά επιμένει. Τίποτα πια δεν είναι όπως το ξέραμε σε σχέση με τις προηγούμενες απειλές. Να μη μηδενίσουμε τα μεγάλα βήματα που έχουμε κάνει, ούτε να ισοπεδώνεται ο αγώνας των μαχητών της πρώτης γραμμής. Τους αξίζει ευγνωμοσύνη και όχι εύκολη κριτική».
Ο κ. Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι δεν έχει μόνο η Ελλάδα προβλήματα στη διαχείριση των πυρκαγιών, καθώς «οι megafires είναι φαινόμενα που δεν μπορούν να διαχειριστούν ούτε οι άλλες χώρες… Η κλιματική κρίση δεν είναι άλλοθι αλλά μέρος της ερμηνείας».
Ειδικά σε ευαίσθητες περιοχές, ανέφερε, «όπως στον Έβρο, ερευνάται το αίτιο της πυρκαγιάς, είναι περίπου βέβαιο ότι η αιτία είναι ανθρωπογενής και άναψε σε διαδρομές που χρησιμοποιούν οι μετανάστες. Δεν ξέρουμε αν είναι από αμέλεια ή πρόθεση, η υπόθεση ερευνάται. Εφόσον υπάρχουν ένοχοι, θα φροντίσουμε να τους εντοπίσουμε. Όμως φαινόμενα αυτοδικίας και αυτόκλητων σερίφηδων δεν πρόκειται να γίνουν ανεκτά από την κυβέρνηση».
Όσον αφορά τις ποινές, όπως είπε, «είναι ήδη πολύ αυστηρές, σύμφωνα με το νέο Ποινικό Κώδικα. Δρομολογούνται πάντως αύξηση των προστίμων και άμεση φυλάκιση ακόμα και στις περιπτώσεις απλής αμέλειας».
