Να δημιουργήσει νέα δυναμική στην κατεύθυνση της επαναπροσέγγισης των ΗΠΑ με την Κίνα επιχειρεί με δηλώσεις της η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν. Παράλληλα, προσπάθησε να προλειάνει το έδαφος για επικείμενες νέες κυρώσεις ώστε να αντιμετωπιστούν ως μια τελευταία απάντηση και όχι ως κλιμάκωση.
Το ρίσκο της αποσύνδεσης ΗΠΑ – Κίνας επισημαίνει με δηλώσεις η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, χαράσσοντας έτσι κόκκινη γραμμή σε όσους πιέζουν για σκλήρυνση της στάσης της Ουάσιγκτον, ενώ παράλληλα έστειλε και σαφές μήνυμα στο Πεκίνο για την δέσμευση στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης.
Τόσο η BlackRock όσο και άλλοι οργανισμοί έχουν επισημάνει τον κίνδυνο τεχνολογικής αποσύνδεσης ΗΠΑ – Κίνας ως τον κορυφαίο για το 2023, υπογραμμίζοντας έτσι την δυναμική στις διμερείς σχέσεις.
Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αποσύνδεσης από την Κίνα θα ήταν «καταστροφική», λέγοντας ότι τα μέτρα εθνικής ασφάλειας που στοχεύουν στο Πεκίνο δεν είχαν σχεδιαστεί για να «πνίξουν» την κινεζική οικονομία.
Η τοποθέτηση αυτή απευθυνόταν τόσο στο εγχώριο ακροατήριο όσο και στο Πεκίνο, καθώς οι δύο χώρες επιχειρούν να βρουν βηματισμό στην προσπάθεια επαναπροσέγγισης, η οποία υπονομεύθηκε και από την υπόθεση του κατασκοπευτικού αερόστατου.
Σε ομιλία της την Πέμπτη, η Γέλεν κάλεσε για μια «εποικοδομητική και δίκαιη» οικονομική σχέση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, καθώς η Ουάσιγκτον επιδιώκει να διορθώσει τις κακές σχέσεις μεταξύ των δύο οικονομικών δυνάμεων.
«Οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν τον εαυτό τους όταν διακυβεύονται τα ζωτικά μας συμφέροντα», είπε η υπουργός Οικονομικών. «Αλλά δεν επιδιώκουμε να αποσυνδέσουμε την οικονομία μας από την κινεζική. Ένας πλήρης διαχωρισμός των οικονομιών μας θα ήταν καταστροφικός και για τις δύο χώρες. Θα ήταν αποσταθεροποιητικός για τον υπόλοιπο κόσμο».
Οι σχέσεις μεταξύ των δυνάμεων έχουν φτάσει στο χειρότερο σημείο τους εδώ και δεκαετίες, αφού οι προσπάθειες για εκτόνωση της έντασης εκτροχιάστηκαν πριν από δύο μήνες, όταν ένα φερόμενο κινεζικό κατασκοπευτικό μπαλόνι πέταξε πάνω από τις ΗΠΑ, σημειώνουν οι Financial Times.
Το Πεκίνο υποστηρίζει ότι η Ουάσιγκτον προσπαθεί να περιορίσει την άνοδό του περιορίζοντας την ικανότητά του να αναπτύξει μια βιομηχανία ημιαγωγών υψηλής τεχνολογίας. Ισχυρίζεται επίσης ότι οι ΗΠΑ βοηθούν την Ταϊβάν να αντισταθεί στο μακροπρόθεσμο σχέδιό του να θέσει το νησί υπό έλεγχο.
Κινέζοι αξιωματούχοι εμφανίζονται απογοητευμένοι που οι ομόλογοί τους των ΗΠΑ χρησιμοποιούν επικριτική γλώσσα σε ομιλίες που φαινομενικά έχουν στόχο τη βελτίωση των σχέσεων. Αλλά η Γέλεν είπε ότι και οι δύο χώρες έπρεπε να είναι σε θέση να συζητήσουν «δύσκολα ζητήματα» ειλικρινά.
«Η διαπραγμάτευση μεταξύ μεγάλων δυνάμεων είναι δύσκολη», πρόσθεσε. «Αλλά μπορούμε να βρούμε έναν τρόπο προς τα εμπρός, εάν η Κίνα είναι επίσης πρόθυμη να παίξει τον ρόλο της».
Λέξη-κλειδί
Ωστόσο, ενώ η υπουργός Οικονομικών ζήτησε μια «υγιή οικονομική σχέση» και συνεργασία για τη μακροοικονομία και την κλιματική αλλαγή, είπε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με τους συμμάχους για να αντισταθούν στις «άδικες» οικονομικές πολιτικές του Πεκίνου.
Επεσήμανε ότι η απόφαση της Κίνας τα τελευταία χρόνια να στραφεί από τις μεταρρυθμίσεις της αγοράς σε μια πιο κρατική προσέγγιση «υποβάθμισε τους γείτονές της και τις χώρες σε όλο τον κόσμο».
«Ακόμη κι αν οι στοχευμένες ενέργειές μας μπορεί να έχουν οικονομικές επιπτώσεις, υποκινούνται αποκλειστικά από τις ανησυχίες μας για την ασφάλεια και τις αξίες μας», πρόσθεσε, υποστηρίζοντας ότι οι ΗΠΑ δεν προσπαθούν να υπονομεύσουν την Κίνα. «Στόχος μας δεν είναι να χρησιμοποιήσουμε αυτά τα εργαλεία για να αποκτήσουμε ανταγωνιστικό οικονομικό πλεονέκτημα».
Μήνυμα – προειδοποίησης
Σε μια αναφορά σε βήματα όπως οι έλεγχοι των εξαγωγών ημιαγωγών των ΗΠΑ, η Γέλεν υποστήριξε ότι η προστασία ορισμένων τεχνολογιών από τον κινεζικό στρατό είχε «ζωτική» σημασία, αλλά «δεν είχε σχεδιαστεί… για να καταπνίξει τον οικονομικό και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της Κίνας».
Επεσήμανε επίσης ότι οι ΗΠΑ προετοιμάζουν περισσότερα μέτρα που ενδέχεται να εξοργίσουν το Πεκίνο. Είπε ότι η κυβέρνηση εξετάζει ένα πρόγραμμα για τον «περιορισμό ορισμένων εξερχόμενων επενδύσεων των ΗΠΑ σε συγκεκριμένες ευαίσθητες τεχνολογίες με σημαντικές επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια».
Η κρίση του αερόστατου
Όταν ο Τζο Μπάιντεν και ο Σι Τζινπίνγκ συναντήθηκαν στην G20 τον Νοέμβριο, οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν να προσπαθήσουν να θέσουν ένα «πάτωμα» στη σχέση και οι συζητήσεις υψηλού επιπέδου που θα ξεκινούσαν με τον Άντονι Μπλίνκεν, υπουργό Εξωτερικών, που θα επισκεπτόταν το Πεκίνο τον Φεβρουάριο.
Αυτό το σχέδιο ανατράπηκε, όταν το κατασκοπευτικό μπαλόνι εμφανίστηκε πάνω από τις ΗΠΑ και ο Μπλίνκεν ακύρωσε απότομα την επίσκεψη. Το Πεκίνο δεν δέχτηκε τον επαναπρογραμματισμό των επαφών λόγω ανησυχιών ότι το FBI ενδέχεται να δημοσιεύσει σύντομα μια αναφορά για το μπαλόνι. Αλλά σε ένα σπάνιο θετικό σημάδι, δύο ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ ταξίδεψαν αυτό τον μήνα στο Πεκίνο για συνομιλίες.
Η θετική ατζέντα της Γέλεν
Σε μια προσπάθεια να προωθήσει τη θετική ατζέντα και να οριοθετήσει πεδίο κοινής δράσης, η Τζάνετ Γέλεν εγείρει ζήτημα χρέους των αναδυόμενων οικονομιών.
Η Γέλεν είπε ότι σχεδίαζε να ταξιδέψει στην Κίνα «την κατάλληλη στιγμή». Κάλεσε επίσης την Κίνα να συνεργαστεί με την Ουάσιγκτον, για να βοηθήσει τις αναδυόμενες αγορές και τις αναπτυσσόμενες χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρέους. «Η συμμετοχή της Κίνας είναι απαραίτητη για την ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους», είπε. «Αλλά για πάρα πολύ καιρό, δεν έχει προχωρήσει με ολοκληρωμένο και έγκαιρο τρόπο. Λειτούργησε ως εμπόδιο στην απαραίτητη δράση».