Μετά την απρόκλητη και αδικαιολόγητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, το Συμβούλιο ενέκρινε οκτώ δέσμες κυρώσεων κατά της Ρωσίας και της Λευκορωσίας. Οι κυρώσεις έχουν ως στόχο να πλήξουν την ικανότητα της Ρωσίας να χρηματοδοτεί τον πόλεμο και στρέφονται συγκεκριμένα κατά της πολιτικής, της στρατιωτικής και της οικονομικής ελίτ που ευθύνονται για την εισβολή.
Τα περιοριστικά μέτρα δεν στρέφονται κατά της ρωσικής κοινωνίας. Για τον λόγο αυτό τομείς όπως τα τρόφιμα, η γεωργία, η υγεία και τα φαρμακευτικά προϊόντα εξαιρούνται από τα περιοριστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί.
Εκτιμήσεις από διάφορες πηγές δείχνουν ότι τα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί στην Ευρώπη και αλλού κατά της Ρωσίας αποδίδουν όπως αναμενόταν, τα δε αποτελέσματα είναι ορατά στους οικονομικούς δείκτες.
Η ρωσική οικονομία συρρικνώνεται
Σύμφωνα με ανεξάρτητη ανάλυση της Παγκόσμιας Τράπεζας, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 2022 είναι ένα κακό έτος για τη ρωσική οικονομία. Έως το τέλος του 2022, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) της Ρωσίας αναμένεται να μειωθεί κατά τουλάχιστον 3,4 % στην καλύτερη των περιπτώσεων και έως και 4,5 % σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο.
Η οικονομία της Ρωσίας θα συνεχίσει να συρρικνώνεται το 2023. Το ΑΕΠ της προβλέπεται να παρουσιάσει μείωση κατά 2,3 % σε ετήσια βάση σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο και έως και 5,6 % σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο.
Το διάγραμμα δείχνει ότι, το 2022, το ρωσικό ΑΕΠ θα μειωθεί κατά 4,5 % σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, κατά 3,9 % σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ και κατά 3,4 % σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Το 2023 το ρωσικό ΑΕΠ αναμένεται να μειωθεί κατά 5,6 % σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, κατά 3,6 % σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα και κατά 2,3 % σύμφωνα με το ΔΝΤ.
Μείωση του εμπορίου, αύξηση του πληθωρισμού
Τα περιοριστικά μέτρα στοχεύουν τις εισαγωγές και εξαγωγές ορισμένων αγαθών. Ο κατάλογος των απαγορευμένων προϊόντων έχει καταρτιστεί έτσι ώστε να μεγιστοποιήσει τον αρνητικό αντίκτυπο των κυρώσεων στη ρωσική οικονομία, περιορίζοντας παράλληλα τις επιπτώσεις τους στις επιχειρήσεις και τους πολίτες της ΕΕ.
Τα στοιχεία αποδεικνύουν ότι τα εν λόγω περιοριστικά μέτρα αποφέρουν αποτελέσματα. Τόσο η Παγκόσμια Τράπεζα όσο και το ΔΝΤ εκτιμούν ότι το 2022 το ρωσικό εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να μειωθεί σημαντικά. Το 2023 οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να μειώνονται, ενώ οι εισαγωγές αναμένεται να υπερβούν τα επίπεδα του 2022.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, το 2022 οι εισαγωγές της Ρωσίας θα μειωθούν κατά 19,2 % (σε σύγκριση με το 2021), ενώ οι εξαγωγές θα μειωθούν κατά 15,98 %. Το 2023 οι εισαγωγές θα αυξηθούν κατά 5,6 % (σε σύγκριση με το 2022), ενώ η μείωση των εξαγωγών θα ξεπεράσει το 3 %.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, οι εισαγωγές της Ρωσίας το 2022 θα μειωθούν κατά 20,8 % (σε σύγκριση με το 2021), ενώ οι εξαγωγές θα μειωθούν κατά 12,3 %. Το 2023 οι εισαγωγές θα αυξηθούν κατά 3,3 % (σε σύγκριση με το 2022), ενώ οι εξαγωγές θα μειωθούν κατά 9,1 %.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό πληθωρισμού της Ρωσίας θα αυξηθεί απότομα έως τα τέλη του 2022 και θα ανέλθει σχεδόν στο 14 %. Οι προβλέψεις για το 2023 κυμαίνονται από 5 % (ΔΝΤ) έως 6,8 % (ΟΟΣΑ).
Συνέπειες για τη ρωσική κεφαλαιαγορά
Ο πόλεμος και οι κυρώσεις είχαν επίσης σημαντικό αντίκτυπο στις ρωσικές εταιρείες. Από τον Φεβρουάριο, ο κύριος δείκτης του χρηματιστηρίου της Μόσχας έχει μειωθεί κατά περισσότερο από το ένα τρίτο.
