Νέα βήματα στην κατεύθυνση της διαμόρφωσης δικλείδων ασφαλείας που θα συμβάλλουν στην σταθεροποίηση της αγοράς φυσικού αερίου, χωρίς να καθιστούν την ΕΕ λιγότερο ελκυστική αγορά κάνει η Κομισιόν, επιχειρώντας παράλληλα να προστατεύσει τους στόχους για την πράσινη μετάβαση και τις ΑΠΕ.
Μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς αερίου ανακοίνωσε η Κομισιόν προκειμένου, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της να συμπληρώσει τα μέτρα για τη μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου και τη διασφάλιση της ασφάλειας του εφοδιασμού μέσω της διαφοροποίησης πηγών.
Ο νέος μηχανισμός στοχεύει στη μείωση της αστάθειας στις ευρωπαϊκές αγορές φυσικού αερίου, διασφαλίζοντας παράλληλα την ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο. Ωστόσο επιλέγει να προτείνει πολύ υψηλές τιμές ενεργοποίησης. Η πρόταση θα πρέπει τώρα να εγκριθεί από τα κράτη μέλη.
Μέχρι στιγμή, δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία για την θέσπιση ανώτατης τιμής, καθώς αν και οι τιμές τώρα έχουν υποχωρήσει σημαντικά -από τα υψηλά του καλοκαιριού- εν τούτοις όταν η Ευρώπη θα αναζητήσει νέα φορτία LNG για να αναπληρώσει την κατανάλωση, τότε θα υπάρξει νέα αλματώδης αύξηση.
Background story
Η τιμή του αερίου έφτασε σε ιστορικά υψηλά το δεύτερο 15μερο του Αυγούστου. Η ακραία άνοδος των τιμών για σχεδόν δύο εβδομάδες τον Αύγουστο ήταν εξαιρετικά επιζήμια για την ευρωπαϊκή οικονομία, με μεταδοτικές επιπτώσεις στις τιμές του ηλεκτρισμού και τον πληθωρισμό. Η Επιτροπή προτείνει να αποτραπεί η επανάληψη τέτοιων επεισοδίων με ένα προσωρινό και καλά στοχευμένο μέσο αυτόματης επέμβασης στις αγορές φυσικού αερίου σε περίπτωση ακραίων αυξήσεων των τιμών του φυσικού αερίου.
Πλαφόν και δικλείδες ασφαλείας
Εισηγείται ανώτατο όριο τιμής ασφαλείας 275 ευρώ για τα παράγωγα TTF για τον επόμενο μήνα. Η Διευκόλυνση Μεταβίβασης Τίτλων (TTF), που είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο σημείο αναφοράς για την τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ και διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ευρωπαϊκή χονδρική αγορά φυσικού αερίου. Ο μηχανισμός θα ενεργοποιηθεί αυτόματα όταν πληρούνται και οι δύο από τις ακόλουθες συνθήκες:
- η τιμή διακανονισμού παραγώγου επόμενου μήνα στο TTF υπερβαίνει τα 275 € για δύο εβδομάδες.
- οι τιμές TTF είναι 58 ευρώ υψηλότερες από την τιμή αναφοράς LNG για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης εντός των δύο εβδομάδων.
Όταν πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, η αρμόδια Αρχή (ACER) θα δημοσιεύσει αμέσως ανακοίνωση διόρθωσης αγοράς στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και θα ενημερώσει την Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Την επόμενη ημέρα, ο μηχανισμός διόρθωσης τιμών θα τεθεί σε ισχύ.
Ο μηχανισμός μπορεί να ενεργοποιηθεί από την 1η Ιανουαρίου 2023.
Ενεργειακός συντονισμός
Ο προτεινόμενος κανονισμός του Συμβουλίου περιλαμβάνει διασφαλίσεις για την αποφυγή διαταραχών στις ενεργειακές και χρηματοπιστωτικές αγορές. Προκειμένου να αποφευχθούν προβλήματα ασφάλειας του εφοδιασμού, το ανώτατο όριο τιμών περιορίζεται σε ένα μόνο προθεσμιακό προϊόν (TTF προθεσμιακά προϊόντα), έτσι ώστε οι φορείς της αγοράς να εξακολουθούν να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στα αιτήματα της ζήτησης και να προμηθεύονται φυσικό αέριο στην spot αγορά και την εξωχρηματιστηριακή (over the counter).
Για να διασφαλιστεί ότι η ζήτηση φυσικού αερίου δεν θα αυξηθεί, η πρόταση απαιτεί από τα κράτη μέλη να κοινοποιήσουν εντός δύο εβδομάδων από την ενεργοποίηση του μηχανισμού διόρθωσης της αγοράς τα μέτρα που έχουν λάβει για τη μείωση της κατανάλωσης αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Για να αντιδράσει σε πιθανές ανεπιθύμητες αρνητικές συνέπειες του ορίου τιμής, η πρόταση προβλέπει ότι ο μηχανισμός μπορεί να ανασταλεί αμέσως ανά πάσα στιγμή. Αυτό μπορεί να συμβεί:
Πως και πότε κλείνει ο “διακόπτης”
Αυτόματα, με απενεργοποίηση, όταν η λειτουργία του δεν δικαιολογείται πλέον από την κατάσταση στην αγορά φυσικού αερίου, δηλαδή όταν το χάσμα μεταξύ της τιμής TTF και της τιμής LNG δεν καλύπτεται πλέον για 10 συνεχόμενες ημέρες διαπραγμάτευσης.
Με απόφαση αναστολής από την Επιτροπή, όταν εντοπίζονται κίνδυνοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού της Ένωσης, για τις προσπάθειες μείωσης της ζήτησης, για τις ροές φυσικού αερίου εντός της ΕΕ ή για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Υπάρχει επίσης η δυνατότητα για την Επιτροπή να αποτρέψει την ενεργοποίηση του μηχανισμού σε περίπτωση που οι αρμόδιες αρχές, συμπεριλαμβανομένης της ΕΚΤ, προειδοποιήσουν για την πραγματοποίηση τέτοιων κινδύνων.
