Υψηλού ρίσκου πρωτοβουλίες αναλαμβάνει η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο της διαμόρφωσης της νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας της ΕΕ, καθώς όπως αναφέρει η “Καθημερινή” επιχειρεί να θέσει στην ίδια βάση τη χρηματοδότηση ενεργειακών υποδομών σε Ελλάδα και Τουρκία.
- Ο ενεργειακός σχεδιασμός της Κομισιόν
- Τα επιχειρήματα της ελληνικής κυβέρνησης
- Ο ενεργειακός ανταγωνισμός, νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Κινήσεις που διαχέουν τη γεωπολιτική ένταση στο γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό μέτωπο φαίνεται ότι σχεδιάζει η κυβέρνησης της Ελλάδας, καθώς διαρρέεται ότι εγείρει θέμα χρηματοδότησης ενεργειακών υποδομών στην Τουρκία σε αντιδιαστολή με τη συμπερίληψη ελληνικών σχεδίων, τα οποία έχουν -για την ώρα εξαιρεθεί-.
Το σχέδιο της Ε.Ε. για απεξάρτηση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο συμπεριλαμβάνει και την Τουρκία. Αυτό που επιδιώκει η Κομισιόν στις επαφές με την Τουρκία είναι η μεταφορά αερίου από το Τουρκμενιστάν, το Ιράν και το Ιράκ μέσω του τουρκικού συστήματος αγωγών. Σύμφωνα με την “Καθημερινή” τον Ιούνιο αναμένονται συναντήσεις στελεχών της Κομισιόν με τις τουρκικές αρχές για να εξεταστούν οι δυνατότητες αξιοποίησης του εθνικού δικτύου της χώρας για τη μεταφορά πρόσθετων ποσοτήτων αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και άλλων χωρών της Κασπίας, αλλά και η κατασκευή πέμπτου FSRU για την αύξηση των ποσοτήτων LNG που μπορεί μέσω της Ελλάδας να φτάσει στην Ευρώπη.
Η στρατηγική συμπερίληψης της Τουρκίας στο νέο σχεδιασμό ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ, εντάσσεται τόσο στο ευρύτερο πλαίσιο διαφοροποίησης των προμηθευτών και του ενεργειακού μίγματος. όσο και στη βάση της γεωστρατηγικής συνοχής ΕΕ – Τουρκίας και των ομόκεντρων κύκλων ΕΕ – NATO.
Οι αντιδράσεις της Ελλάδας
Ωστόσο, η ελληνική πλευρά επισημαίνει -άγνωστο όμως σε ποιό επίπεδο- τα πολιτικά και τεχνικά προβλήματα σε σχέση με τη συμβολή της Τουρκίας στον εν λόγω σχεδιασμό. Ως προς το τεχνικό σκέλος, έχει επισημανθεί ότι η Τουρκία δεν έχει διαθέσιμη δυναμικότητα για πρόσθετη εξαγωγή αερίου προς την Ευρώπη, πέραν του συστήματος Τanap – Τap, μέσω του οποίου διακινούνται ετησίως 10 δισ. κ.μ. αερίου. Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν δεν διαθέτει πρόσθετες ποσότητες για εξαγωγή, ενώ η κατασκευή ενός νέου FSRU για την εξαγωγή του αερίου στα Βαλκάνια προϋποθέτει την ενίσχυση του δικτύου της στη δυτική πλευρά της χώρας, όπου οι καταναλώσεις για παράδειγμα της Κωνσταντινούπολης αυξάνονται κατά 15 φορές σε σχέση με το καλοκαίρι.
Auditor’s note: Ενεργειακός ανταγωνισμός
Σύμφωνα μάλιστα με το δημοσίευμα της “Καθημερινής”, η στρατηγική της ελληνικής κυβέρνησης συνοψίζεται στο επιχείρημα:
«Εάν η Ευρώπη είναι διαθέσιμη να χρηματοδοτήσει νέες υποδομές στην Τουρκία γιατί να μην το κάνει στην Ελλάδα, έχουμε τέσσερις αιτήσεις για επενδυτικά σχέδια FSRU»
Η τακτική αυτή όμως, αν δεν σκοπεύει στη διεύρυνση της χρηματοδότησης και την περαιτέρω διαφοροποίηση του πλαισίου, αλλά αποτελεί στείρα ανταγωνιστική πολιτική προς την Τουρκία, τότε κινδυνεύει να έχει τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της Ελλάδας.Στο οικονομικό σκέλος, το LNG που μπορεί να υποστρηρίξουν οι εγκαταστάσεις FSRU στην Ελλάδα είναι πολύ ακριβότερο από το πετρέλαιο μέσω αγωγών, οδηγεί σε αύξηση εξάρτησης από τις ΗΠΑ. Παράλληλα, ενδεχόμενη αποκοπή της Τουρκίας από το σχέδιο ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ θα υπονομεύσει έτι περαιτέρω την περιφερειακή συνοχή, συμβάλλοντας στην περαιτέρω απομάκρυνση της Τουρκίας.
Το ενδεχόμενο αλληλεπικάλυψης της υποβόσκουσας κρίσης στα ελληνοτουρκικά, με την εν εξάρσει ενεργειακή κρίση και την εν εξελίξει προσπάθεια ενίσχυσης της συνοχής της ΕΕ και του NATO, γεννά πρόσθετους κινδύνους, χωρίς όμως να υπάρχουν στρατηγικές και σχεδιασμοί ανάσχεσής τους.