Ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει τα επιτόκια είναι… δεδομένο, το πότε θα το πράξει παραμένει ανοιχτό. Έπίσης, είναι ξεκάθαρο ότι θα τα αυξήσει το τρίτο τρίμηνο. Αυτό που δεν είναι σαφές είναι αν θα είναι στις αρχές, ή στα τέλη.
- Νέα πολιτική της ΕΚΤ
- Τα οφέλη από τη διαφορά φάσης ΕΚΤ – Fed
- Τα σενάρια για αυξήσεις στα επιτόκια
- Οι επιπτώσεις και ο ρόλος των εθνικών κυβερνήσεων
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε ότι η ευρωζώνη θα εγκαταλείψει την εποχή των αρνητικών επιτοκίων τους επόμενους μήνες καθώς το νομισματικό μπλοκ έχει φτάσει σε ένα «σημείο καμπής» στη νομισματική πολιτική.
Σε μια αποκλειστική συνέντευξη στο Bloomberg TV στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, η Λαγκάρντ είπε ότι η ΕΚΤ «δεν βρίσκεται σε κατάσταση πανικού, αλλά θα απομακρυνθεί από τα αρνητικά επιτόκια μέχρι το τρίτο τρίμηνο.
Τα στοιχήματα για το πότε
Η συνέντευξη της Λαγκάρντ δεν βγάζει είδηση, αλλά επιβεβαιώνει ότι η ΕΚΤ αλλάζει πολιτική, διευκολύνοντας έτσι την αλλαγή προσέγγγισης από τις αγορές. Ωστόσο, ακόμα δεν είναι σαφές αν η ΕΚΤ θα αποφασίσει αύξηση επιτοκίων τον Ιούλιο, ή αν θα περιμένει μέχρι τον Σεπτέμβριο.
Ο ισολογισμός της ΕΚΤ
Στις αγορές, τα στοιχήματα για αύξηση των επιτοκίων τον Ιούλιο είναι πολλά. Η συνέντευξη της Λαγκάρντ συνέβαλλε στην άνοδο του ευρώ, καθώς η Fed έχει ήδη ανοίξει τον κύκλο αυξήσεων στα επιτόκια και τρέχει με 50 μονάδες βάσης σε κάθε συνεδρίαση.
Νομισματικό arbitrage
Σε αυτή τη φάση, η διαφορά φάσης Fed και ΕΚΤ δημιουργεί συνθήκες νομισματικού arbitrage μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωζώνης. Επίσης, η υποχώρηση του ευρώ συμβάλλει στην ανάκτηση μέρους της χαμένης ανταγωνιστικότητας της οικονομίας της Ευρωζώνης, λόγω της αύξησης του ενεργειακού κόστους. Συνεπώς, ενδεχόμενη εσπευσμένη αύξηση επιτοκίων θα μπορούσε να υπονομεύσει την προσπάθεια επανεξισορρόπησης για τις μεγάλες και εξαγωγικές οικονομίες.
Από την άλλη πλευρά, η καθυστέρηση της αύξησης των επιτοκίων αναμένεται να οξύνει τις επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού στις πλέον ευάλωτες χώρες, προκαλώντας πολιτικούς κλυδωνισμούς και δοκιμάζοντας την ήδη διαρραγείσσα κοινωνική συνοχή.
Το gap και ο ρόλος των εθνικών κυβερνήσεων
Το κενό που θα δημιουργείται από την καθυστέρηση αύξησης στα επιτόκια και την ανάγκη για άμεσο έλεγχο του πληθωρισμού μπορεί να καλυφθεί με κοινοτικές και εθνικές πολιτικές ανακούφησης. Γι’ αυτό η Κομισιόν προωθεί τώρα μια σειρά από μέτρα όπως:
- Παράταση της ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας
- Έγκριση πολιτικών ανακούφησης για τις τιμές του ρεύματος
- Πρόταση για πλαφόν στις τιμές του ρεύματος
- Χρηματοδότηση εθνικών σχεδίων ενεργειακής αυτονομίας και ασφάλειας
Ωστόσο, οι πολιτικές αυτές δεν μπορούν να έχουν άμεσα αποτελέσματα, ενώ οι χώρες που επωμίζονται το κόστος μέσω εθνικών προγραμμάτων θα αναγκαστούν σε δεύτερη φάση να ακολουθήσουν σκληρές πολιτικές λιτότητας για να αντισταθμίσουν τις αυξημένες δαπάνες.
Συνολικά ΕΚΤ και Κομισιόν δεν φαίνεται να έχουν ολοκληρωμένο πακέτο λύσης για την σταθεροποίηση και ως εκ τούτου οι εθνικές κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να βασιστούν σε ιδίους πόρους και σχεδιασμούς για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων, ευελπιστώντας ότι οι πολτικές της ΕΕ θα αντιμετωπίσουν τις αιτίες.
