Την υποστήριξή του στη νατοϊκή προοπτική της Σουηδίας ανακοίνωσε το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα, πετώντας το μπαλάκι πλέον στο Κοινοβούλιο για να λάβει την καθοριστική απόφαση, ευθυγραμμίζοντας πλέον τη χώρα με τη γειτονική Φινλανδία. Οι εξελίξεις αυξάνουν το γεωπολιτικό ρίσκο, καθώς σηματοδοτούν την ουσιαστική ανατροπή και πλήρη αναθεώρηση της αρχιτεκτονικής ασφαλείας στην Ευρώπη. Οι δονήσεις δύναται και μάλλον θα επηρεάσουν τεκτονικές πλάκες σε πολύ μεγάλη απόσταση από το επίκεντρο των ανακατατάξεων.
- Καταρρέει ανεπιστρεπτί η αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης.
- Αναμένονται έξαρση απειλών και περιστατικών βραχυχρόνια και μεσοπρόθεσμα
- ακόμα και εκτός του επίκεντρου τω αλλαγών
- Το παρασκήνιο
- Οι αντιδράσεις
Το κυβερνών Σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Σουηδίας ανακοίνωσε την Κυριακή ότι θα υποστηρίξει την αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ, ανοίγοντας το δρόμο για τη σκανδιναβική χώρα να υποβάλει κοινή υποψηφιότητα με τον στρατηγικό της σύμμαχο και γείτονα τη Φινλανδία.
Οι Σοσιαλδημοκράτες διχάστηκαν στο ζήτημα της ένταξης στο ΝΑΤΟ καθώς ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, με ορισμένες πλευρές να υποστηρίζουν ότι η ένταξη στη συμμαχία θα υπονόμευε τη δέσμευση της Σουηδίας για τον πυρηνικό αφοπλισμό και την παγκόσμια ειρήνη. Τελικά, έλαβαν την απόφαση μετά από πίεση από τη Φινλανδία, τον στενότερο σύμμαχο της Σουηδίας, και μια κοινοβουλευτική ανάλυση που διαπίστωσε ότι η ένταξη στο ΝΑΤΟ θα μείωνε τον κίνδυνο μιας ρωσικής επίθεσης.
Η Σουηδία δεν μοιράζεται σύνορα με τη Ρωσία, αλλά από καιρό φοβόταν την πιθανότητα εισβολής της Μόσχας στο Γκότλαντ – ένα νησί με στρατηγική τοποθεσία στη Βαλτική Θάλασσα που θεωρείται κρίσιμο για την άμυνα της περιοχής.
Αντίποινα και αντιδράσεις
Κοινοβουλευτική έκθεση που εκπονήθηκε στη Σουηδία προειδοποιούσε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να απαντήσει στην κίνησή της προς το ΝΑΤΟ εξαπολύοντας επιθέσεις στον κυβερνοχώρο, εκστρατείες παραπληροφόρησης, εισβολές στον σουηδικό εναέριο χώρο και άλλες «υβριδικές απειλές».
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ δήλωσε ότι τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία θα είναι «καλοδεχούμενες με ανοιχτές αγκάλες», αλλά η σύμμαχος του ΝΑΤΟ Τουρκία ήγειρε την Παρασκευή ότι αντιθέσεις στην ένταξη των χωρών, επιχειρώντας να τη χρησιμοποιήσει ως μοχλό πίεσης για να θέσει το κουρδικό ζήτημα στην κεντρική ατζέντα και να εκβιάσει αλλαγή στάσης των ΗΠΑ. Ειδικότερα, η Άγκυρα υποστηρίζει ότι Σουηδία και Φινλανδία είναι το σπίτι των κουρδικών «τρομοκρατικών οργανώσεων».
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Σουηδίας και της Φινλανδίας συναντήθηκαν με τον Τούρκο ομόλογό τους σε υπουργική σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο αυτό το Σαββατοκύριακο σε μια προσπάθεια επίλυσης της διαφοράς, η οποία θα μπορούσε να εκτροχιάσει τις προσπάθειές τους για ένταξη.
Δεν ήταν σαφές την Κυριακή αν σημείωσαν κάποια πρόοδο, αλλά τόσο ο Στόλτενμπεργκ όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσαν βέβαιοι ότι οι σύμμαχοι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες της Τουρκίας και να προχωρήσουν γρήγορα και στις δύο αιτήσεις. Η αντίδραση της Τουρκίας εξυπηρετεί παράλληλα και την πολιτική του επιτήδειου ουδέτερου που εφαρμόζει ο Ερντογάν στον πόλεμο στην Ουκρανία όπου από τη μια εξοπλίζει την Ουκρανία και από την άλλη αρνείται να επιβάλλει κυρώσεις στη Ρωσία, με την πρόφαση της ανάληψης διαμεσολαβητικού ρόλου.
Πάντως, πρέπει να σημειωθεί ότι ζήτημα για την ένταξη των δύο χωρών στη Συμμαχία είχε θέσει και ο πρόεδρος της Βοσνίας, το οποίο για την ώρα υποτιμάται αλλά θα μπορούσε να επανέλθει στη συνέχεια.
Auditor’s note
Γιατί έχει σημασία: Η εξαιρετικά πιθανή πλέον αναθεώρηση του της 200ετούς δόγματος στρατιωτικής ουδετερότητας – αποτελεί την τελευταία ιστορική αλλαγή στην Ευρώπη που επιταχύνθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η μεγάλη εικόνα: Η ανακοίνωση των Σοσιαλδημοκρατών της Σουηδίας έρχεται μέρες αφότου οι ηγέτες της Φινλανδίας, η οποία μοιράζεται σύνορα 800 μιλίων με τη Ρωσία, ζήτησαν από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει την υποβολή αίτησης ένταξης της χώρας στο NATO “χωρίς καθυστέρηση”. Ο πρόεδρος της Φινλανδίας Sauli Niinisto επιβεβαίωσε την Κυριακή ότι η χώρα του θα υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Η υποστήριξη για ένταξη στο ΝΑΤΟ στη Φινλανδία εκτοξεύτηκε σχεδόν εν μία νυκτί αφότου ο Βλαντιμίρ Πούτιν διέταξε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθώς έγινε γρήγορα σαφές ότι η Φινλανδία θα μπορούσε να είναι μοναδικά εξαιρετικά στη ρωσική επιθετικότητα, καθώς η Ευρώπη δεν αποτελούσε πλέον ικανό εγγυητή ασφάλειας στην περιοχή.
Η εξέλιξη του δημόσιου αισθήματος στη Σουηδία ήταν πιο μετριοπαθής, αλλά το 64% των Σουηδών σε δημοσκόπηση που διεξήχθη στις 4-10 Μαΐου δήλωσαν ότι θα υποστήριζαν την ένταξη στο ΝΑΤΟ εάν υποβάλει αίτηση και η Φινλανδία.
Προεργασία
Όπως και η Φινλανδία, έχει συνεργαστεί στενά με το ΝΑΤΟ τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, αλλά η στρατιωτική ουδετερότητα είναι εδώ και καιρό σημείο υπερηφάνειας και πολιτισμού — ειδικά για τους πολιτικά κυρίαρχους Σοσιαλδημοκράτες.