Η αλματώδης άνοδος της αξίας των κρυπτονομισμάτων υπόσχεται μεγάλα κέρδη για τους επενδυτές (πριν οι τιμές των νομισμάτων πέσουν, δηλαδή) και προκαλεί «εμμονή» σε μεγάλο μερίδιο χρηστών που βλέπουν εύκολα και «άκοπα».
Και οι «περιουσίες» που μπορούν να δημιουργηθούν από την εξόρυξη εικονικού χρήματος θυμίζουν τον πυρετό του χρυσού πίσω στο 1800. «Ή τουλάχιστον αυτό θέλουν να σας κάνουν να πιστέψετε πολλοί, μεταξύ των οποίων και ένας μακρύς κατάλογος απατεώνων» σύμφωνα με τον Phil Muncaster από την ομάδα της ESET.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει, «στην πραγματικότητα, αν ενδιαφέρεστε σήμερα για τα κρυπτονομίσματα, είναι πολύ πιθανό να διατρέχετε μεγάλο κίνδυνο να πέσετε θύματα απάτης. Αυτή είναι η νέα Άγρια Δύση – ένας άνομος, ανεξέλεγκτος κόσμος όπου οι κακόβουλοι εγκληματίες έχουν συχνά το πάνω χέρι. Οι κανόνες για την πρόληψη της απάτης ισχύουν και εδώ. Όλα όσα διαβάζετε στο διαδίκτυο θα πρέπει να τα εξετάζετε και να τα ελέγχετε προσεκτικά. Κρατήστε τις επιφυλάξεις σας για το «θόρυβο» που δημιουργεί η δημοσιότητα και θα έχετε αρκετές πιθανότητες να παραμείνετε ασφαλείς.».
Γιατί οι απάτες με κρυπτονομίσματα αυξάνονται;
Οι απατεώνες χρησιμοποιούν την επικαιρότητα και τις δημοφιλείς τάσεις για να εξαπατήσουν τα θύματά τους. Και δεν υπάρχει κάτι πιο επίκαιρο από τα κρυπτονομίσματα. Τα άρθρα στα ΜΜΕ και οι αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ευθύνονται εν μέρει, καθώς δημιουργούν έναν κύκλο ανατροφοδότησης της δημοσιότητας που ενισχύει την υστερία γύρω από τα εικονικά νομίσματα.
Το αποτέλεσμα; Από τον Οκτώβριο του 2020 μέχρι το Μάιο του 2021, οι Αμερικανοί έχασαν περίπου 80 εκατ. δολάρια (71 εκατ. ευρώ) σε χιλιάδες απάτες με κρυπτονομίσματα, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Επιτροπής Εμπορίου των ΗΠΑ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσό είναι ακόμη μεγαλύτερο: η βρετανική αστυνομία ισχυρίζεται ότι τα θύματα έχασαν πάνω από 146 εκατ. λίρες (172 εκατ. ευρώ) τους πρώτους εννέα μήνες του 2021.
Γιατί αυξάνονται αυτού του είδους οι απάτες; Επειδή:
- Στην αγορά των κρυπτονομισμάτων υπάρχουν λίγοι ή και καθόλου κανόνες για τους επενδυτές, σε σχέση με την παραδοσιακή χρηματιστηριακή αγορά.
- Το τεράστιο ενδιαφέρον των μέσων ενημέρωσης είναι ένα καλό δόλωμα για ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing) και άλλου είδους απάτες
- Η εκτόξευση των τιμών των κρυπτονομισμάτων προσελκύει άτομα που ονειρεύονται να πλουτίσουν γρήγορα
- Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν στην ενίσχυση του θορύβου, πραγματικού ή φανταστικού
- Υπάρχει το δέλεαρ της εξόρυξης νομισμάτων για χρήματα, το οποίο οι κυβερνοεγκληματίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως αγκίστρι.
Οι πιο συνηθισμένες απάτες με κρυπτονομίσματα;
Εάν έχετε ψηφιακά χρήματα αποθηκευμένα με ασφάλεια σε ένα ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων, ενδέχεται να απειλούνται από τους χάκερ. Σε πολλές περιπτώσεις οι κυβερνοεγκληματίες έχουν καταφέρει να αποσπάσουν κεφάλαια από αυτές τις επιχειρήσεις, μάλιστα μερικές φορές «σηκώνοντας» εκατοντάδες εκατομμύρια.
Ωστόσο, συνήθως οι εταιρείες που παραβιάζονται υπόσχονται να αποζημιώσουν τους πελάτες τους. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν τέτοιες διαβεβαιώσεις για τα θύματα της απάτης με κρυπτονομίσματα. Αν πέσετε θύμα απάτης μπορεί να χάσετε πολλά χρήματα.
Αξίζει να καταλάβετε πώς μοιάζουν αυτές οι απάτες. Σύμφωνα με τον Phil Muncaster από την ESET αυτές είναι μερικές από τις πιο συνηθισμένες:
«Πυραμίδες» επενδυτών: Πρόκειται για ένα είδος επενδυτικής απάτης όπου τα θύματα εξαπατώνται για να επενδύσουν σε μια ανύπαρκτη εταιρεία ή σε ένα σχέδιο για «γρήγορο πλούτο», το οποίο στην πραγματικότητα δεν κάνει τίποτα άλλο από το να γεμίζει την τσέπη του απατεώνα. Τα κρυπτονομίσματα είναι ιδανικά για αυτού του είδους τις απάτες, καθώς οι απατεώνες εφευρίσκουν πάντα νέες, απροσδιόριστες τεχνολογίες «αιχμής» για να προσελκύσουν επενδυτές και να δημιουργήσουν μεγαλύτερα εικονικά κέρδη. Η παραποίηση των δεδομένων είναι εύκολη όταν το νόμισμα είναι ούτως ή άλλως εικονικό.
Το φαινόμενο της «φούσκας»: Προβάλλοντας ψευδείς πληροφορίες οι απατεώνες ενθαρρύνουν τους επενδυτές να αγοράσουν μετοχές από όχι και τόσο γνωστές εταιρείες κρυπτονομισμάτων. Στη συνέχεια, η τιμή της μετοχής αυξάνεται και ο απατεώνας πουλάει τις δικές του μετοχές, αποκομίζοντας ένα ικανοποιητικό κέρδος και αφήνοντας το θύμα με άχρηστες μετοχές.
Ψεύτικες διαφημίσεις με διασημότητες: Οι απατεώνες παραβιάζουν λογαριασμούς διασημοτήτων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή δημιουργούν ψεύτικους λογαριασμούς και ενθαρρύνουν τους οπαδούς τους να επενδύσουν σε ψεύτικα σχέδια όπως τα παραπάνω. Σε μια καλοστημένη απάτη, χάθηκαν περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια από απατεώνες που συμπεριέλαβαν ακόμη και το όνομα του Elon Musk σε κάποια διεύθυνση Bitcoin, προκειμένου να κάνουν το τέχνασμα πιο αξιόπιστο.
Ψεύτικα ανταλλακτήρια: Οι απατεώνες στέλνουν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή αναρτούν μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποσχόμενοι πρόσβαση σε εικονικά μετρητά που είναι αποθηκευμένα σε ανταλλακτήρια κρυπτονομισμάτων. Η μόνη παγίδα είναι ότι ο χρήστης πρέπει συνήθως να πληρώσει πρώτα μια μικρή αμοιβή. Στην πραγματικότητα, το ανταλλακτήριο δεν υπάρχει και τα χρήματά τους χάνονται για πάντα.
Επικίνδυνες εφαρμογές: Οι κυβερνοεγκληματίες παραποιούν νόμιμες εφαρμογές κρυπτονομισμάτων και τις ανεβάζουν σε καταστήματα εφαρμογών. Αν εγκαταστήσετε μία από αυτές τις εφαρμογές μπορεί να κλέψει τα προσωπικά και οικονομικά σας στοιχεία ή να τοποθετήσει κακόβουλο λογισμικό στη συσκευή σας. Άλλες μπορεί να εξαπατήσουν τους χρήστες ώστε να πληρώσουν για ανύπαρκτες υπηρεσίες ή να προσπαθήσουν να κλέψουν κωδικούς για το πορτοφόλι κρυπτονομισμάτων τους.
Ψεύτικα δελτία Τύπου: Μερικές φορές οι απατεώνες καταφέρνουν να ξεγελάσουν ακόμα και τους δημοσιογράφους, οι οποίοι αναδημοσιεύουν ψεύτικες πληροφορίες. Αυτό συνέβη σε δύο περιπτώσεις, όταν σημαντικές ειδησεογραφικές ιστοσελίδες έγραψαν ιστορίες σχετικά με μεγάλες εμπορικές αλυσίδες που ετοιμάζονται να δεχτούν ορισμένα κρυπτονομίσματα. Τα ψεύτικα δελτία τύπου στα οποία βασίστηκαν αυτές οι ιστορίες αποτελούσαν μέρος σχεδίων που αποσκοπούσαν στο να αυξήσουν την αξία των κρυπτονομισμάτων που κατείχαν οι απατεώνες.
Phishing / αντιποίηση ταυτότητας: Το Phishing είναι ένας από τους πιο δημοφιλείς τρόπους δράσης των απατεώνων. Τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τα μηνύματα κειμένου και τα μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παραποιούνται ώστε να φαίνεται ότι αποστέλλονται από νόμιμη, αξιόπιστη πηγή. Ορισμένες φορές αυτή η «πηγή» – για παράδειγμα, ένας πάροχος πιστωτικής κάρτας, μια τράπεζα ή ένας κυβερνητικός αξιωματούχος – ζητά την πληρωμή σε κρυπτονομίσματα. Θα προσπαθήσουν να σας πιέσουν να ενεργήσετε βιαστικά χωρίς να το σκεφτείτε.
To do list για να μην γίνετε θύματα
Το καλύτερο όπλο για την καταπολέμηση της απάτης είναι η καχυποψία. Δυστυχώς, ζούμε σε μια εποχή όπου δεν είναι αλήθεια όλα όσα διαβάζουμε στο internet. Αρκετά από αυτά είναι σχεδιασμένα για να μας ξεγελάσουν και να μας βλάψουν.
Έχοντας αυτό κατά νου, δοκιμάστε τα παρακάτω για να αποφύγετε να πέσετε θύμα εξαπάτησης:
- Ποτέ μη δίνετε τα προσωπικά σας στοιχεία σε κάποιον που έρχεται σε επαφή μαζί σας απροειδοποίητα, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κειμένου, μέσων κοινωνικής δικτύωσης κ.λπ. Μπορεί ακόμη και να φαίνεται ότι ο αποστολέας είναι κάποιος φίλος σας, αλλά στην πραγματικότητα θα μπορούσε να είναι ένας χάκερ που έχει παραβιάσει το email ή τον κοινωνικό του λογαριασμό. Επικοινωνήστε ξεχωριστά με τον καθένα με κάποιον άλλο τρόπο επικοινωνίας.
- Εάν κάτι φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό, τότε μάλλον δεν είναι. Αντιμετωπίστε οποιαδήποτε επενδυτικά σχήματα με μεγάλη δόση δυσπιστίας
- Ενεργοποιήστε τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων για κάθε λογαριασμό κρυπτονομισμάτων που έχετε.
- Απορρίψτε κάθε επενδυτική «ευκαιρία» που απαιτεί προκαταβολή.
- Μη χρησιμοποιείτε ποτέ ανεπίσημα καταστήματα εφαρμογών.
- Εγκαταστήστε λογισμικό anti-malware από αξιόπιστο πάροχο στον υπολογιστή και τις κινητές συσκευές σας.
