Πολλών ερμηνειών επιδέχονται πλέον οι εξελίξεις στο Καζακστάν, καθώς όπως φαίνεται εκ του αποτελέσματος οι κοινωνικές αναταραχές αποτέλεσαν προπέτασμα καπνού για την δορυφοροποίηση της χώρας από τη Ρωσία και την υπερσυγκέντρωση εξουσιών από τον πρόεδρο Τοκάγεφ, απονεύρωσε πλήρως τον προκάτοχό του και αποψίλωσε με στοχευμένες κινήσεις το προηγούμενο σύστημα.
Με ωμή βία, νεκρούς και συλλήψεις προβεβλημένων στελεχών επιχειρεί η κυβέρνηση του Καζακστάν να καταστείλει τους πυρήνες της εξέγερσης και να προλάβει νέα έξαρση. Παράλληλα, η επέμβαση της Ρωσίας διαμορφώνει συνθήκες δορυφοροποίησης της χώρας στα πρότυπα της Λευκορωσίας, αφήνοντας να διαφανεί μια προσπάθεια της Μόσχας για εμβάθυνση της επιρροής της στις χώρες του Καυκάσου και της ανατολικής Ευρώπης, πριν την έναρξη διαβουλεύσεων με τις ΗΠΑ
Ο πρόεδρος της χώρας Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ, απέδωσε την εξέγερση σε δράση εξωγενών παραγόντων και ζήτησε την εμπλοκή δυνάμεων από τον Οργανισμό της Συνθήκη Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), με τη Ρωσία να στέλνει αλεξιπτωτιστές, εκτός όμως της πρόβλεψης του καταστατικού, προκαλώντας την αντίδραση της Δύσης και δει των ΗΠΑ.
Επισήμως, πάνω από 4.400 άνθρωποι έχουν συλληφθεί και περισσότεροι από 40 έχουν χάσει τη ζωή τους στη διάρκεια των αναταραχών στο Καζακστάν. Ο αριθμός των νεκρών φαίνεται πως περιλαμβάνει μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Ωστόσο, εκφράζονται φόβοι ότι ο αληθινός αριθμός των νεκρών μπορεί να είναι πολύ υψηλότερος απ’ αυτόν που ανακοινώθηκε επισήμως.
Ο Κάσιμ-Γιομάρτ Τοκάγεφ κήρυξε μια ημέρα εθνικού πένθους για «τα πολλά θύματα των τραγικών γεγονότων σε μερικά τμήματα της χώρας», σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Ρώσοι αλεξιπτωτιστές
Μια υπό τη Ρωσία στρατιωτική συμμαχία πρώην σοβιετικών κρατών, ο Οργανισμός της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας (CSTO), έχει στείλει στο Καζακστάν αλεξιπτωτιστές ως τμήμα μιας ειρηνευτικής δύναμης. Συνολικά περίπου 2.500 μέλη δυνάμεων ασφαλείας από το εξωτερικό στέλνονται στο Καζακστάν, ανακοίνωσε η συμμαχία CSTO.
Σε σημερινή επικοινωνία του με τον Τοκάγεφ μέσω βιντεοκλήσης, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, υποστήριξε την πρόταση του τελευταίου για μια σύνοδο κορυφής του CSTO μέσα στις επόμενες ημέρες για να συζητηθεί η αναταραχή. «Οι πρόεδροι αντήλλαξαν απόψεις όσον αφορά τα μέτρα που λαμβάνονται για την αποκατάσταση της τάξης στο Καζακστάν» ανέφερε το Κρεμλίνο στην ανακοίνωσή του, προσθέτοντας ότι οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να παραμείνουν σε «διαρκή» επαφή.
Διελκυστίνδα Μόσχας – Ουάσιγκτον
Η Μόσχα καταδίκασε εξάλλου τα «αγενή» σχόλια του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν, ο οποίος προειδοποίησε χθες, Παρασκευή, ότι θα είναι «πολύ δύσκολο» για το Καζακστάν να εξασφαλίσει την αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τη στιγμή που αυτές έλαβαν το πράσινο φως για επέμβαση στο έδαφός του.
Ο ισχυρός άνδρας της Λευκορωσίας Αλεξάντρ Λουκασένκο, ο οποίος έχει καταστείλει αντικυβερνητική αναταραχή στη δική του χώρα, μίλησε επίσης σήμερα με τον Τοκάγεφ. Η επικοινωνία αυτή επέτεινε την αίσθηση δορυφοροποίσης του Καζακστάν, δημιουργώντας παράλληλα δυναμική περιφερειακής συσπείρωσης και ανάδειξης του εμπεδωμένου μετώπου.
Καταιγιστικές εξελίξεις
Οι εξελίξεις είναι καταιγιστικές και στο εσωτερικό του Καζακστάν, καθώς κυκλοφόρησαν φήμες ότι ο 81χρονος Ναζαρμπάγεφ είχε εγκαταλείψει τη χώρα αφού ο διάδοχός του, ο πρόεδρος Τοκάγεφ, τον έπαυσε από τη θέση του ως επικεφαλής του ισχυρού Συμβουλίου Ασφαλείας του Καζακστάν.
Ωστόσο, εκπρόσωπος του βετεράνου πρώην ηγέτη του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ επιβεβαίωσε εξάλλου σήμερα ότι ο τελευταίος εξακολουθεί να βρίσκεται στη χώρα, παρά τις ταραχές. «Ο ηγέτης του έθνους βρίσκεται στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, τη Νουρσουλτάν», έγραψε ο Άντγιος Ουκιμπάι στο Twitter. Προηγουμένως. Ο Ναζαρμπάγεφ βρίσκεται σε απ’ ευθείας επικοινωνία με τον Τοκάγεφ, σύμφωνα με τον Ουκιμπάι
Ο Τοκάγιεφ όμως, έδωσε διαταγή σύλληψης του πρώην αρχηγού των μυστικών υπηρεσιών με την κατηγορία της εθνικής προδοσίας, κίνηση που δείχνει προσπάθεια συγκέντρωσης της εξουσίας και αποψίλωσης του προηγούμενου συστήματος.
Υπ αυτό το πρίσμα, τα γεγονότα στο Καζακστάν θα μπορούσαν να αποτελούν προβοκάτσια ώστε να τεθεί κίνηση το σενάριο δορυφοροποίησης της χώρας και συγκέντρωσης των εξουσιών στο πρόσωπο του Τοκάγιεφ, στα πρότυπα της Λευκορωσίας και υπό την παθητική καθοδήγηση του Κρεμλίνου.