Προοδευτικά αυξανόμενος είναι ο κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών στην Τουρκία, καθώς η ατέρμονη διολίσθηση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου και η εκτίναξη του πληθωρισμού περιορίζουν άρδην την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, υπονομεύοντας την κοινωνική συνοχή.
Ιδιαίτερα όμως οι ανεξέλεγκτες πληθωριστικές πιέσεις στα τρόφιμα δημιουργούν επισιτιστική κρίση, η οποία μπορεί αυτόνομα να προκαλέσει κοινωνικές αντιδράσεις, οι οποίες σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα μπορούσαν να εξελιχθούν σε εκρήξεις.
Η προοπτική τέτοιων εξελίξεων θα μπορούσε από μόνη της να αποτελέσει πηγή και γεωπολιτικών εξάρσεων, καθώς διαχρονικά οι τουρκικές ηγεσίες εξάγουν τις εσωτερικές κρίσεις και εντάσεις. Με δεδομένο ότι ο Ταγίπ Ερντογάν διεκδικεί από τη διεθνή κοινότητα διαρκώς και περισσότερα, η εξαγωγή της κρίσης αποτελεί κεντρική πολιτική επιλογή. Υπ’ αυτό το πρίσμα εντείνονται οι κίνδυνοι και για την Ελλάδα, η οποία αποτελεί πεδίο πρώτης επιλογής για αντιπαράθεση, για τον Τούρκο πρόεδρο.
Η τουρκική λίρα
Διαδοχικά ιστορικά χαμηλά έναντι του δολαρίου σημειώνει πάλι η τουρκική λίρα υποχωρώντας ενδοσυνεδριακά έως στα 9,975 δολάρια, καθώς τα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ επιβαρύνουν τις ήδη απαισιόδοξες εκτιμήσεις για τις προοπτικές και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία.
Κοντά στο ψυχολογικό όριο των 10 δολαρίων υποχώρησε η τουρκική λίρα την Πέμπτη, έχοντας απωλέσει συνολικά πάνω από το 70% της αξίας της την τελευταία 5ετία μετά το πραξικόπημα.
Τα ανορθόδοξα οικονομικά του Ταγίπ Ερντογάν που αναγκάζεται να εφαρμόσει η Κεντρική Τράπεζα της χώρας έχουν θέσει υπό αμφισβήτηση την αξιοπιστία της. Τα αλλεπάλληλα κύματα αυξήσεων υπονομεύουν την σταθερότητα των τιμών, ενώ η κόντρα νομισματική πολιτική έχει οδηγήσει σε βουτιά την τουρκική λίρα.
Στις 18:02 (ώρα Ελλάδας) η ισοτιμία του δολαρίου διαμορφωνόταν στις 9,860 λίρες. Το τουρκικό νόμισμα πλησίασε επίσης το χαμηλό ενδοσυνεδριακό επίπεδό του έναντι του ευρώ, με την ισοτιμία να διαμορφώνεται στις 11,4386 λίρες.
Τα επιτόκια στην Τουρκία
Ο υψηλότερος από ό,τι αναμενόταν πληθωρισμός στις ΗΠΑ ενίσχυσε το δολάριο καθώς οι επενδυτές στάθμιζαν μία πιθανή ταχύτερη σύσφιξη της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας (Fed). Η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων τείνει να οδηγεί σε εκροές κεφαλαίων από αναδυόμενες οικονομίες για υψηλό εξωτερικό χρέος, όπως της Τουρκίας.
Μειώσεις επιτοκίων
Από τον Σεπτέμβριο, η κεντρική τράπεζα έχει μειώσει το βασικό επιτόκιό της κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες στο 16%, υποστηρίζοντας ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι προσωρινές. Αναλυτές αναμένουν μεγαλύτερες μειώσεις, αν και το πραγματικό επιτόκιο (σ.σ.: το ονομαστικό επιτόκιο μείον τον πληθωρισμό) είναι ήδη έντονα αρνητικό.
Η πολιτική του Ταγίπ Ερντογάν έχει στόχο να ενισχύσει τα συναλλαγματικά αποθέματα μέσω αύξησης εξαγωγών και τουρισμού. Παράλληλα, στοχεύει στη διατήρηση της αναπτυξιακής δυναμικής μέσω του φθηνού δανεισμού, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα τη διόγκωση του εξωτερικού χρέους και αντιμετωπίζοντας τον πληθωρισμό ad hoc με λύσεις τύπου κοινωνικών παντοπωλείων.
