Οι κεντρικές τράπεζες σε ολόκληρο τον κόσμο βρέθηκαν για ενάμιση χρόνο στην ίδια σελίδα στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τον κορονοϊό. Αυτό όμως έχει πλέον αλλάξει. Καθώς οι οικονομίες βγαίνουν από την κρίση, οι δυναμικές που αναπτύσσονται στο εσωτερικό χωρών και σχηματισμών διαφέρουν προς την ένταση και τη φάση. Τώρα οι κεντρικοί τραπεζίτες καλούνται να αντιμετωπίσουν την κατάσταση… ad hoc και λαμβάνοντας υπόψη ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Σε πολλές χώρες, οι τιμές καταναλωτή αυξάνονται σημαντικά. Οι κεντρικές τράπεζες θα έχουν τη δυνατότητα να το αντιμετωπίσουν με μέσα νομισματικής πολιτικής – αυξάνοντας τα επιτόκια, περιορίζοντας έτσι την πρόσβαση σε πιστώσεις και επιβραδύνοντας τη δημιουργία αξίας. Όμως, όπως φαίνεται στην τελευταία πρόβλεψη του Bloomberg για τα επιτόκια σε επίπεδο κεντρικών τραπεζών, δεν έχουν όλοι οι ιθύνοντες την ίδια προσέγγιση για τα αντίμετρα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα καθώς και η Fed είναι πιθανό να διατηρήσουν τα χαμηλά επιτόκιά τους μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι ο στόχος της νομισματικής τους πολιτικής είναι να διατηρήσουν τον ρυθμό πληθωρισμού σταθερό και γύρω στο όριο του 2%.
Η πρόσφατη άνοδος των τιμών καταναλωτή πάνω από τον στόχο του 2% δεν θεωρείται ακόμη ικανός λόγος για να παρέμβουν οι κεντρικές τράπεζες. Πλέον, οι κεντρικοί τραπεζίτες σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη συντείνουν στην παραδοχή όχι η παρατεταμένη περίοδο που ο πληθωρισμός κινούνταν κάτω του στόχου, επιτρέπει -ως αντιστάθμισμα- μια περίοδο υπέρβασης. Ο στόχος πλέον είναι η διατήρηση της μακροπρόθεσμης σταθερότητας.
Auditor’s note: Παγίδες και ευκαιρίες για κέρδη
Ο διαφορετικός αυτός βηματισμός δημιουργεί προϋποθέσεις arbitrage στα ομόλογα, τις ισοτιμίες και προκαλλεί αναταράξεις στα Χρηματιστήρια. Η εξισορρόπηση αναμένετια να πάρει καιρό. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες θα αναπροσαρμόζουν την πολιτική τους το ρίσκο και οι διακυμάνεις θα αυξάνονται, με πιθανά επεισόδια στρες. Οι κεντρικοί τραπεζίτες επιχειρουν να παράσχουν προβλεψιμότητα για την πολιτική τους για να δώσουν στις αγορές χρόνο ήπιας προσσαρμογής και την αποφυγεί ακραίων καταστάσεων.Με την ενεργειακή κρίση να επικαλύπτει την αποδρομή της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης του κορονοϊού, το σύστημα βιώνει διαδοχικά stress. Αν κάτι μπορούν να προβλέψουν οι αγορές σε αυτή τη φάση, είναι τη μείωση του εισοδήματος των καταναλωτών. Η κάλυψη του κενού αυτού απαιτεί φθηνό δανεισμό, είτε για τα άτομα, είτε για τα κράτη.
Σε διαφορετική φάση
Ακόμα όμως κι έτσι, ΗΠΑ και ΕΕ βρίσκονται σε διαφορετική φάση. Αμφότερες όμως αντιμετωπίζουν έντονες πιέσεις από τις εμπορικές τράπεζες για αύξηση των επιτοκίων, καθώς τα μηδενικά ή αρνητικά επιτόκια έχουν επιπτώσεις στο bottom line και πλήττουν τα προϊόντα εγγυημένου κεφαλαίου, όπως τα συνταξιοδοτικά των ασφαλιστικών εταιριών.
Σύμφωνα με πρόβλεψη του Bloomberg, τα επιτόκια αναμένεται επίσης να παραμείνουν σταθερά στην Αυστραλία, την Ινδία, την Ιαπωνία και την Ελβετία. Ωστόσο, άλλες κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν να τερματίσουν την εποχή της φθηνής πίστωσης πιο γρήγορα. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τη Μεγάλη Βρετανία. Οι αναλυτές του Bloomberg αναμένουν ότι το παγκόσμιο επιτόκιο της κεντρικής τράπεζας στη χώρα θα αυξηθεί από 0,1% σε 0,25% μέχρι το τέλος του 2022.
Στις ΗΠΑ, η Fed ξεκίνησε ήδη την απόσυρση ρευστότητας, μειώνοντας τις αγορές ομολόγων. Στην Ευρωζώνη, η ΕΚΤ αναμένεται να επανεξετάσει το QE (PEPP) στη σύνοδο του Νοεμβρίου. Ωστόσο, η Κριστίν Λαγκάρντ δεν θέλει να αλλάξει πολιτική πριν από τη λήξη του προγράμματος τον Μάρτιο του 2022.
Όσον αφορά στα επιτόκια, η Fed στην τελευταία ανακοίνωσή της άφησε -κατά πολλούς- να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να κινηθεί ταχύτερα και να αυξήσει τα επιτόκια νωρίς το 2022. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είχε σκιαγραφίσει έναν οδικό χάρτη με δύο ή τρεις αυξήσεις επιτοκίων το 2022.
Ο πληθωρισμός
Ο ρυθμός πληθωρισμού μπορεί να είναι πάνω από αυτό το όριο για μια μεταβατική περίοδο. Η πρόεδρος της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ είναι της γνώμης ότι τα μέτρα για την καταπολέμηση της πανδημίας του κορονοϊού «έχουν οδηγήσει σε ελλείψεις εφοδιασμού σε ορισμένους τομείς». Μόλις υποχωρήσουν αυτές οι επιπτώσεις, στα μάτια των τραπεζών, ο πληθωρισμός θα πρέπει να υποχωρήσει ξανά.
Ένας άλλος κόσμος: Αργεντινή και Τουρκία
Στην Αργεντινή, την Τουρκία και την Κίνα, οι αναλυτλες προβλέπουν μείωση των επιτοκίων. Η οικονομία της Κίνας δεν αντιμετωπίζει υψηλό πληθωρισμό, αλλά προβλέπεται ότι θα αντιμετωπίσει μια σειρά από καθοδικούς κινδύνους, όπως ελλείψεις ηλεκτρικού ρεύματος, εστίες της πανδημίας και αδύναμη κατανάλωση. Σύμφωνα με το Bloomberg, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας κατά πάσα πιθανότητα θα χαλαρώσει τη νομισματική της πολιτική και θα στηρίξει την οικονομία επιτρέποντας περισσότερη ρευστότητα.
Η νομισματική πολιτική του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επικρίνεται ευρέως και χαρακτηρίζεται «ανορθόδοξη». Στην Τουρκία, οι τιμές καταναλωτή τρέχουν με 19%. Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας μείωσε πρόσφατα το βασικό της επιτόκιο και, σύμφωνα με την πρόβλεψη του Bloomberg, θα το κάνει ξανά μέχρι το τέλος του 2022. Ο Ερντογάν είναι προφανώς της γνώμης ότι τα υψηλά επιτόκια θα τροφοδοτούσαν αντίστροφα τον πληθωρισμό, ενώ τα χαμηλά θα τονώσουν δάνεια και επενδύσεις.
You will find more infographics at Statista