Σύμφωνα με το ισραηλινό υπουργείο Υγείας, η τρίτη δόση του εμβολίου της Pfizer για τον COVID-19 βελτιώνει σημαντικά την προστασία στους άνω των 60 ετών, έναντι στην πρόκληση σοβαρών επιπλοκών από τον κορονοϊό, σε σχέση με τις δύο δόσεις. Αναδύεται λοιπόν το ζήτημα της υιοθέτησης εμβολιαστικού σχήματος τριών ή εν γένει ενισχυτικών και επαναλαμβανόμενων δόσεων ως την καίρια λύση χαλιναγώγησης των μεταλλάξεων.
Αν και λεπτομέρειες της μελέτης δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα, τα δεδομένα αυτά από την ομάδα εμπειρογνωμόνων του Ισραήλ, της πρώτης μάλιστα χώρας που χορηγεί και τρίτη δόση, δείχνουν θετικά σημάδια σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ενισχυτικών δόσεων.
Από την άλλη, τα έως τώρα συνδυαστικά στοιχεία λοιμώξεων, αποτελεσματικότητας και ανοσίας οδηγούν στην εμπέδωση νέου εμβολιαστικού πρωτοκόλλου τριών δόσεων, με το χρονικό κενό μεταξύ της δεύτερης και της τρίτης να παραμένει υπό εξέταση. Ειδικότερα, αφού η ανοσία των εμβολίων mRNA αρχίζει να μειώνεται και ενδεχομένως πιο ραγδαία μετά το πρώτο εξάμηνο, περισσότερο για τις ευάλωτες ομάδες και εκθετικά έναντι της μετάλλαξης Δέλτα και άλλων στελεχών, τότε καθίσταται είναι μάλλον επιτακτικός ο άμεσος εμβολιασμός των άνω των 60 ετών και ειδικότερα όσων εμβολιάστηκαν στα τέλη του 2020 και τις αρχές του 2021.
Αυτό επεξηγεί την ίδια στιγμή και τα δεδομένα αύξησης των κρουσμάτων στην Ελλάδα από τους ήδη εμβολιασμένους, καθώς και τους θανάτους πλήρως εμβολιασμένων από την πανδημία.
Auditir’s note
Το Crisis Monitor έχει κατ επανάληψη επισημάνει το effect παραγόντων όπως η ηλικία, η περίοδος εμβολιασμού και το προφίλ των λοιμώξεων, ως καταλυτικούς για την επεξήγηση των φαινομένων σε ατομικό επίπεδο. Σε ευρύτερη βάση, όσον αφορά ολόκληρες κοινότητες και χώρες, οι παράγοντες πολλαπλασιάζονται: καθώς υπεισέρχεται ο χρόνος και το επίπεδο μαζικής ανοσοποίησης, η πληθυσμιακή διαστρωμάτωση, η κινητικότητα, το είδος και επίπεδο των ελέγχων και η διεξοδικότητα της ιχνηλάητησης.
Στην πραγματικότητα, τα νέα στοιχεία ανοίγουν το δρόμο όχι για την τρίτη δόση, αλλά για στρατηγική πολλαπλών δόσεων ως το νέο μοντέλο ανοσοποίησης. Η συχνότητα των επαναληπτικών δόσεων θα εξαρτάται, από την ηλικία, το επίπεδο ανοσοποίησης του πληθυσμού, τη διείσδυση μεταλλάξεων και τις μελέτες αποδοτικότητας για το κάθε εμβόλιο. Παράγοντας, πάντα είναι η διαθεσιμότητα των δόσεων, ενώ ρόλο παίζει και η οικονομική λειτουργικότητα.
Βέβαια, το νέο αυτό μοντέλο θα έχει επίδραση στα κέρδη και τις προοπτικές των φαρμακευτικών εταιριών, ενώ θα αναζωπυρώσει τη συζήτηση για προσωρινή άρση των πατεντών, δεδομένης της σταθερά υψηλής και ενδεχομένως αυξανόμενης ζήτησης για εμβόλια. Από την άλλη πλευρά, η σταθεροποίηση των προβλέψεων ζήτησης σε υψηλά επίπεδα για την επόμενη διετία και οι μαζικές προπαραγγελίες θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση στις τιμές και να οδηγήσουν τις οδηγήσουν σε ανεκτά και βιώσιμα επίπεδα, ιδιαίτερα για τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Πράσινο φως
Στον δρόμο του Ισραήλ έχουν οδεύουν ήδη οι Ηνωμένες Πολιτείες, ανακοινώνοντας τη προσφορά ενισχυτικών δόσεων σε όλους τους Αμερικανούς, επικαλούμενοι δεδομένα που δείχνουν μειωμένη προστασία των δύο δόσεων έναντι της μετάλλαξης Δ. Ο Καναδάς, η Γαλλία και η Γερμανία ακολουθούν. Επομένως, είναι θέμα χρόνου να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα το ίδιο μέτρο, τουλάχιστον όσον αφορά τις ευάλωτες ομάδες.
Ωστόσο, ο ΠΟΥ έχει ζητήσει από τις ανεπτυγμένες χώρες μορατόριουμ μηνών για την έναρξη των ενισχυτικών δόσεων, καθώς εντοπίζει ότι η πυροδότηση νέου ανταγωνισμού για τα εμβόλια, πριν τον εμβολιασμό τουλάχιστον του 20% στις αναπτυσσόμενες θα υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα της μάχης κατά της πανδημίας, αυξάνοντας τις πιθανότητες νέων εξάρσεων της πανδημίας.
Ισραήλ: Τα στοιχεία
Αναλύοντας τα στατιστικά στοιχεία των Gertner Institute και KI Institute του Ισραήλ, στελέχη του υπουργείου Υγείας ανακοίνωσαν ότι, μεταξύ των ατόμων ηλικίας 60 ετών και άνω, η προστασία από την μόλυνση που εξασφαλίζεται 10 ημέρες μετά την τρίτη, αναμνηστική δόση είναι τέσσερις φορές υψηλότερη σε σχέση με την προστασία που παρέχεται έπειτα από τις δύο δόσεις.
Η τρίτη, αναμνηστική δόση στους άνω των 60 προσέφερε 10 ημέρες μετά πέντε έως έξι φορές μεγαλύτερη προστασία ως προς την σοβαρή νόσηση και την νοσηλεία.
Τις τελευταίες εβδομάδες, το ισραηλινό υπουργείο Υγείας έχει ανακοινώσει ότι η ανοσία μειώνεται με το πέρασμα του χρόνου τόσο στους ηλικιωμένους όσο και στους νέους. Οι περισσότεροι εμβολιασμένοι που ασθένησαν σοβαρά στο Ισραήλ ήταν ηλικίας άνω των 60 ετών και με υποκείμενα νοσήματα.
Το Ισραήλ ξεκίνησε την χορήγηση της τρίτης αναμνηστικής δόσης του εμβολίου στους άνω των 60 στις 30 Ιουλίου. Την Πέμπτη κατέβασε το ηλικιακό αυτό όριο για τους υποψήφιους για την τρίτη δόση στα 40 χρόνια και περιέλαβε επίσης τις εγκύους, τους εκπαιδευτικούς και τους εργαζομένους στον τομέα υγείας. Η τρίτη δόση χορηγείται μόνο σε όσους έχουν λάβει την δεύτερη δόση του εμβολίου τουλάχιστον πέντε μήνες πριν.
Στο Ισραήλ που αντιμετωπίζει αναζωπύρωση της επιδημίας λόγω της παραλλαγής Δέλτα, περί το 1,5 εκατομμύριο άτομα, από τα 9,3 εκατομμύρια του πληθυσμού της χώρας, έχουν ήδη λάβει τρίτη δόση του εμβολίου.
