Το απόγευμα της Τρίτης 27 Ιουλίου, στην Αθήνα ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης πανηγύριζαν -στις κοινές τους δηλώσεις- για την νέα αντίδραση της ΕΕ απέναντι στο μπαράζ τουρκικών παραβάσεων και προκλήσεων στα Βαρώσια. Στην πραγματικότητα όμως, αμφότεροι οι ηγέτες Ελλάδας και Κύπρου έκαναν ότι μπορούσαν για να συγκαλύψουν την αποτυχία τους ή την έλλειψη βούλησης ώστε το θέμα αυτό να τεθεί στην επίσημη ατζέντα της επόμενης συνόδου κορυφής της ΕΕ.
Λίγο πριν από την κοινή συνέντευξη Τύπου του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Νίκου Αναστασιάδη από το Μέγαρο Μαξίμου, ο Νίκος Δένδιας είχε πετύχει να συμβιβάσει τις διαφωνίες που είχαν εμποδίσει την έκδοση σκληρής καταδίκης κατά της Τουρκίας από την ΕΕ, αμέσως μετά την ανακοίνωση για τα Βαρώσια. Ωστόσο, οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Κύπρου χρειάστηκε να κάνουν πολλούς συμβιβασμούς για να περάσουν τη γραμμή που απέπνεε το ανακοινωθέν του προεδρεύοντος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Το ΥΠΕΞ σε ανακοίνωσή του επιχειρεί να τονίσει τα σημαντικά σημεία της δήλωσης του Ζοζέπ Μπορέλ, επιλέγοντας όμως να υποβαθμίσει την ουσιαστική αξία και τον γεωπολιτικό αντίκτυπο της ανακοίνωσης.
Η “ανάγνωση του ΥΠΕΞ
Η Ελλάδα εκφράζει την ικανοποίηση της για την χθεσινή δήλωση του ΥΕ/ΑΕ Borrell σχετικά με τις παράνομες τουρκικές εξαγγελίες για τα Βαρώσια, τις οποίες και καταδικάζει.
Συγκρατείται ιδιαίτερα η αναφορά στην τελευταία παράγραφο όπου αναφέρεται ότι οι Υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ θα εξετάσουν ενέργειες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην επόμενη συνάντηση τους, εφόσον δεν υπάρξει συμμόρφωση της Τουρκίας με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Σημειώνεται ότι η δήλωση του ΥΕ/ΑΕ Borrell εκδόθηκε στο όνομα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελεί αποτέλεσμα διαπραγμάτευσης μεταξύ των 27, στην οποία το Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω συνεχών επαφών με τα λοιπά Κράτη-Μέλη και τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην υιοθέτηση της.
Το παρασκήνιο
Όπως αναφέρεται σε non paper που δημοσιεύεται αυτούσιο από όλα τα media (ενδεικτικά Natemporiki, Ethnos.gr, Capital.gr, Real.gr), επικαλούμενη πηγές στο υπουργείο Εξωτερικών, ο Νίκος Δένδιας, ανέλαβε μεσολαβητική προσπάθεια, η οποία ουσιαστικά γεφύρωσε τις διαφορετικές αντιλήψεις που επικρατούσαν μέχρι εκείνη τη στιγμή και επέτρεψε την γρήγορη υιοθέτηση του τελικού κειμένου της δήλωσης.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η διαπραγμάτευση επί του σχεδίου της δήλωσης του ΥΕ/ΑΕ Borrell για τα Βαρώσια είχε ξεκινήσει την περασμένη Παρασκευή, ευθύς μόλις υιοθετήθηκε η σχετική δήλωση του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η εν λόγω διαπραγμάτευση συνεχίστηκε όλο το Σαββατοκύριακο, αλλά το πρωί της Τρίτης είχε βρεθεί σε τέλμα λόγω διαφορών όσον αφορά την διατύπωση που αφορά το ενδεχόμενο ανάληψης ενεργειών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, εφόσον η Τουρκία δεν συμμορφωθεί με τις σχετικές αποφάσεις του ΣΑ ΟΗΕ.
Ο πικρός συμβιβασμός
Ωστόσο, όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα,
όλες οι πλευρές συμφώνησαν ότι η σύγκλιση μιας έκτακτης τηλεδιάσκεψης μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ δεν κρίνεται αναγκαία, τουλάχιστον στην παρούσα συγκυρία.
Η τελευταία φράση,που επίσης αποδίδεται σε διπλωματικές πηγές, αποτελεί ένδειξη -αν όχι απόδειξη συμβιβασμού. Δηλαδή, η ΕΕ αναφέρεται στο ανακοινωθέν στην εξέταση ενεργειών αν η Τουρκία δεν αντιστρέψει τα τετελεσμένα, ωστόσο το ζήτημα δεν περιλαμβάνεται στην ατζέντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και κατ επέκταση δεν μπορεί να συζητηθεί με τρόπο που θα παράξει αποτελέσματα. Έτσι, η υπόθεση των Βαρωσιών είναι καταδικασμένη να ατονήσει τουλάχιστον μέχρι τον Οκτώβριο, εκτός αν η Άγκυρα επιλέξει την περαιτέρω κλιμάκωση.
…και οι καταγγελίες Αναστασιάδη
Σε συνέντευξή του στο Euronews, ο κ. Αναστασιάδης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο άσκησης βέτο στη θετική ατζέντα της Τουρκίας και την υιοθέτηση νέων κυρώσεων εναντίον της, σημειώνοντας ότι
«και στην Ευρώπη υπάρχουν, δυστυχώς, υπεράνω των αξιών τα συμφέροντα».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν δίστασε να ασκήσει σκληρή κριτική τόσο στο Ηνωμένο Βασίλειο όσο και στην Ειδική Αντιπρόσωπο του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ στην Κύπρο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ.
Όπως είπε χαρακτηριστικά,
«οι ιδέες που θεωρούνται τάχα γεφυρωτικές, ικανοποιούν αυτό που σταδιακά η Τουρκία επιδιώκει».
Βέβαια, η διατύπωση αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να απευθύνεται και στους συμβιβασμούς που έκανε ο Νίκος Δένδιας προκειμένου να εκδοθεί το ανακοινωθέν του Ζοζέπ Μπορέλ για τα Βαρώσια, αφήνοντας το ζήτημα εκτός ατζέντας της Συνόδου Κορυφής.