Αν θέλουμε να καταλάβουμε τις επιπτώσεις του Covid-19 στην παγκοσμια οικονομία το πλέον ενδεικτικό μέτρο είναι οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις, τα κεφάλαια δηλαδή που κινούνται μεταξύ χωρών επιδιώκοντας αποδώσεις.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις υποχώρησαν κατά 30% το 2020, παγκοσμίως εξαιτίας του κορονοϊού. Ακόμα όμως και αυτό το μέγεθος δεν αποδίδει την πραγματικότητα: Στην Ευρώπη οι ΑΞΕ μειώθηκαν κατά 80% ενώ στις ΗΠΑ κατά 42%. Έτσι, εκτός από τη μεγάλη μείωση παρατηρείται και ο γεωοικονομικός παράγοντας που παίζει ρόλο.
Αν τώρα οι ΑΞΕ εξεταστούν υπό το πρίσμα των σχέσεων ΗΠΑ – ΕΕ και τις πρακτικές γεωοικονομικών εκβιασμών που εφάρμοσε ο Ντόναλντ Τραμπ, τότε αναδεικνύονται δύο παράμετροι που επηρέασαν τη ροή κεφαλαίων, το Trump-Effect και το Coronavirus-Effect. Πρόκειται για καταστάσεις με πολλά κοινά, ένα εκ των οποίων η βεβιασμένη αποπαγκοσμιοποίηση.
Τα στοιχεία
Συγκεκριμένα, οι παγκόσμιες ΑΞΕ υποχώρησαν κατά 35%, διαμορφούμενες στα 1 τρισ. δολάρια, με τις ανεπτυγμένες οικονομίες να πλήττονται από αυτή την πτώση και τις αναπτυσσόμενες ακόμα περισσότερο. Αναλυτικότερα, οι ροές ΑΞΕ προς την Ευρώπη μειώθηκαν κατά 80%, ενώ οι ροές προς τη Βόρεια Αμερική μειώθηκαν κατά 42%.
Το πλήγμα όμως είναι μεγαλύτερο για τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Οι ΑΞΕ παρέχουν μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης, τροφοδοτώντας τις τοπικές βιομηχανίες και έργα υποδομής. Μεταξύ αυτών, η Λατινική Αμερική έχει υποστεί τις υψηλότερες μειώσεις στις εισροές ΑΞΕ σε σύγκριση με τις αντίστοιχες χώρες της Ασίας και της Αφρικής.
Οι δύο βασικοί τομείς επενδύσεων στην Λατινική Αμερική, ήτοι ενέργεια και τουρισμός, κατέρρευσαν για το 2020. Αυτό έχει ως επιπρόσθετο αποτέλεσμα να αναμένεται μεγαλύτερος ανταγωνισμός για τις ΑΞΕ, πιθανότατα αφήνοντας «πίσω» στο ράλι τις αναπτυσσόμενες χώρες.
Κλείνοντας, η Παγκόσμια Έκθεση Επενδύσεων του ΟΗΕ προβλέπει αύξηση 10-15 τοις εκατό στις ΑΞΕ φέτος, ποσοστό το οποίο εξακολουθεί να είναι περίπου ένα τέταρτο μικρότερο από τις παγκόσμιες ΑΞΕ προ-πανδημίας.