Φοινικέλαιο: Η ευρέως χρησιμοποιούμενη πρώτη ύλη στις τροφές. Αυτό και η μεγάλη ζήτηση για Δημητριακά από την Κίνα ευθύνονται για την έκρηξη των τιμών στα τρόφιμα που συμπαρασύρει τον πληθωρισμό τροφίμων στα υψηλά 10ετίας.
Παρά το ράλι των τιμών στα τρόφιμα που έχει οδηγήσει τον πληθωρισμό τροφίμων 27% υψηλότερα από τις τιμές βάσης του 2014-16, ο κίνδυνος επισιτιστικής κρίσης τώρα δεν είναι μεγάλος. Η αλήθεια είναι όμως πως η παγκόσμια αγροτοδιατροφική βιομηχανία έχει χάσει τον βηματισμό της. Το πρόβλημα στις προμήθειες, η χαμηλή διάθεση διατήρησης αποθεμάτων και οι επιπλοκές που δημιουργεί σε προσφορά και ζήτηση ο Covid-19 δεν επιτρέπουν την επανισορρόπηση.
Μετά την αρχική πτώση των τιμών χονδρικής στα τρόφιμα κατά τη διάρκεια του πρώτου κύματος της πανδημίας του κορονοϊού, ο παγκόσμιος δείκτης τιμών τροφίμων FAO παρουσίασε ραγδαία άνοδο από το φθινόπωρο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία τα τρόφιμα έχουν ανατιμηθεί 27% από τον μέσο όρο 2014-2016, στον οποίο υπολογίζεται η τιμή βάσης 100 μονάδων του σχετικού δείκτη. Ο πληθωρισμός τροφίμων για τον Μάιο είναι ο υψηλότερος της 10ετίας.
Το φοινικέλαιο
Οι τιμές του φοινικέλαιου οδήγησαν στην αύξηση του δείκτη από το τέταρτο τρίμηνο του 2020, ενώ και οι τιμές των δημητριακών παρουσίασαν επίσης σημαντική άνοδο τους τελευταίους μήνες. Συνδιαστικά, οι αυξήσεις αυτές έσπρωξαν τις τιμές των τροφίμων στα υψηλά 10ετίας.
Ο ξηρός καιρός και οι διαταραχές της παραγωγής λόγω του COVID-19, σε συνδυασμό με την υψηλή παγκόσμια ζήτηση οδήγησαν στην εξάντληση των αποθεμάτων φοινικέλαιου, αυξάνοντας με τη σειρά τους τις τιμές.
Επανεκκίνηση και πληθωρισμός
Καθώς οι μεταφορές επανακάμπτουν, η ζήτηση βιοντίζελ οδήγησε σε αυξημένη ζήτηση για σόγια. Και οι δύο εξελίξεις άσκησαν έντονα ανοδικές πιέσεις στις τιμές των φυτικών ελαίων. Αποτέλεσμα: Άνοδος 75% ένατι των τιμών βάσης του 2014-2016, τον Μάιο.
Για τα δημητριακά, η ισχυρή ζήτηση από την Κίνα αύξησε τις τιμές, ειδικά για το σόργο, το κριθάρι και το καλαμπόκι. Η επιδείνωση των προοπτικών καλλιέργειας στη Λατινική Αμερική συνέβαλε επίσης στην αύξηση των τιμών του αραβοσίτου.
Το lockdown έριξε το πετρέλαιο
Οι θεωρίες που συνδέουν τις διαταραχές που προκάλεσε η πανδημία του κοροναϊού και τις αυξήσεις των τιμών στα τρόφιμα αφθονούν. Ωστόσο, σε πρώτη φάση η ύφεση που προκάλεσε ο COVID-19 και η συνεπακόλουθη μειωμένη ζήτηση, εξαιτίας των lockdown, στην πραγματικότητα μείωσαν τις τιμές στις αρχές του 2020, σε χαμηλά έτους συγκριτικά με το 2019.
Ήταν η πτώση των τιμών του πετρελαίου που συνέβαλε καθοστικά στην αρχική επιδείνωση των τιμών των τροφίμων, ενώ και η ζήτηση για εναλλακτικά καύσιμα, τα οποία προέρχονται από τα αποθέματα τροφίμων, εξανεμίστηκε. Καθώς η κρίση επέμεινε, ορισμένες χώρες άρχισαν να ανοίγουν με τη λογική των κυλιόμενων lockdown. Έτσι, η παγκόσμια ζήτηση και οι τιμές άρχισαν να αναπτερώνονται από το καλοκαίρι του 2020.
Όπως προκύπτει από το παράδειγμα των αποθεμάτων φοινικέλαιου, οι διαταραχές που σχετίζονται με τον COVID (ή αυτές στις οποίες ο COVID-19 είναι παράγοντας) μπορούν να επηρεάσουν καταλυτικά τη διαμόρφωση των τιμών σε περιβάλλον ελεύθερης αγοράς.
