Άρθρο-παρέμβαση με το οποίο επιχειρεί να αναδείξει την ανάγκη επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, ως προς την επίτευξη κοινού μετώπου με την ΕΕ και τις ΗΠΑ απέναντι στην Τουρκία, δημοσίευσε ο διευθυντής της “Καθημερινής” Αλέξης Παπαχελάς.
Στο άρθρο του ο έγκυρος δημοσιογράφος και αναλυτής προσπαθεί να καταγράψει και να εμπεδώσει τη στρατηγική της Τουρκίας,καθώς και την ψυχολογία από την οποία εμφορείται ο Ταγίπ Ερντογάν. Σε αντιπαράσταση αναδεικνύει τα κενά των ad hoc πολιτικών που ακολουθούν ΕΕ και ΗΠΑ προκειμένου να τον κατευνάσουν.
Τέλος, ο Αλέξης Παπαχελάς επιχειρεί μεθοδικά να επισημάνει την ανάγκη μιας ισχυρής Ελλάδας ως ανάχωμα που θα διευκολύνει τον χειρισμό του Ταγίπ Ερντογάν από τους ηγέτες της Δύσης. Σύμφωνα με τον διευθυντή της “Καθημερινής” το Ισραήλ ήδη αντιμετωπίζει την Ελλάδα κάτω από αυτό το πρίσμα. Συνεπώς, ζητούμενο είναι η προσχώρηση και των άλλων συμμάχων σε αυτή τη θεώρηση της πραγματικότητας.
Αυτός, υπονοείται, ότι οφείλει να είναι ο στόχος της εξωτερικής πολιτικής της χώρας.
Auditor’s note
Από την ευσύνοπτη ανάλυση του Αλέξη Παπαχελά μπορεί να ξεφεύγει ή να υποβαθμίζεται η δυναμική που δημιουργείται από την πολιτική εναλλαγή στις θέσεις εξουσίας που είναι αποτέλεσμα της λειτουργίας των δυτικών Δημοκρατιών, εν αντιθέσει με την επιβολή λιγότερο ή και καθόλου δημοκρατικών καθεστώτων στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία, αν και παραμένει Δημοκρατική χώρα, λειτουργεί ολοένα και περισσότερο ως μεσανατολική, κάτι μεταξύ Ιράν και Σαουδικής Αραβίας. Το στοιχείο αυτό παίζει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο διαπραγματεύεται ο Ταγίπ Ερντογάν.
Βέβαια, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η προσέγγιση της Τουρκίας: Ο αρθρογράφος αν και θέτει ως πρίσμα τη διαφοροποίηση της κατάσασης την τελευταία 10ετία και στον νέο γεωπολιτικό ρεαλισμό, εν τούτοις προσπερνά τις ουσιαστικές αλλαγές στην ισορροπία δυνάμεων.
Η λογική αυτή, φαίνεται να κατατάσσει τα εξοπλιστικά ως “μπαλαντέρ” στο πλαίσιο της επίτευξης γεωπολιτικών συμμαχιών και στο σκέλος της αποτροπής.
Βέβαια, ο Αλέξης Παπαχελάς μπορεί να αποφεύγει να αποτιμήσει συνολικά γεωπολιτική αξία της Τουρκίας, μη θέλοντας να προβοκάρει το συντηρητικό ακροατήριό του.
Το άρθρο του Αλέξη Παπαχελά
Η γεωπολιτικά βουλιμική Τουρκία
Για να καταλάβεις πώς συμπεριφέρεται ένας αντίπαλος, είναι κρίσιμο (α) να μπεις στα παπούτσια του και (β) να φανταστείς πώς σε βλέπει εκείνος με τα δικά του μάτια. Λοιπόν, το πώς βλέπει η Τουρκία την Ελλάδα έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία δέκα χρόνια. Τον 20ό αιώνα υπήρχε πάντοτε ένα στοιχείο φθόνου από την πλευρά της Τουρκίας.
Δεν μπορούσαν να καταλάβουν πώς ένα πάλαι ποτέ κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μπόρεσε να μεγαλώσει τόσο πολύ, να μπει στην Ε.Ε. και να θεωρείται ότι βρίσκεται στον στενό πυρήνα της Δύσης. Το «κερασάκι» ήταν η μεγάλη επιτυχία της σχολής του ελληνικού ρεαλισμού, η είσοδος της Κύπρου στην Ε.Ε. Το ότι ένα δεύτερο «ελληνικό» κράτος μπόρεσε να μπει στο κλειστό ευρωπαϊκό κλαμπ τούς φαινόταν αδιανόητο. Οταν μάλιστα οι ίδιοι περιμένουν ακόμη στο προαύλιο, ούτε καν στο χολ.Η Τουρκία ζει πάντοτε με τις δικές της θεωρίες συνωμοσίας, τους δικούς της δαίμονες. Γι’ αυτό θεώρησε πως το επόμενο σχέδιο προέβλεπε να μοιραστεί η Ανατολική Μεσόγειος ανάμεσα στην Κύπρο, στην Αίγυπτο, στο Ισραήλ και στην Ελλάδα, με την Τουρκία στριμωγμένη στη γωνία.
Εν τω μεταξύ, όμως, άλλαξε και ο τρόπος που μας βλέπει ο Ερντογάν. Διότι άλλαξε ο τρόπος που κοιτάζει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Στα μάτια του είναι «ισοϋψής» με τον Πούτιν, τον Μπάιντεν, τον Σι, τη Μέρκελ. Και κάπου εκεί τελειώσαμε. Οι διάφοροι περαστικοί, τύπου Μπορέλ, μάλλον τον διασκεδάζουν και δεν νομίζω να συγκρατεί καν τα ονόματά τους. Ο Ερντογάν βλέπει την Τουρκία σαν μια ανερχόμενη υπερδύναμη και μεταμόρφωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Και προφανώς, μέσα σε όλα αυτά αλλιώς βλέπει πλέον την Ελλάδα.
Αφού το ξέρουμε αυτό, τι μπορούμε να κάνουμε, είναι το ερώτημα. Αδιαμφισβήτητα αυτό που προσπαθούμε τώρα, μέσα στην πανδημία. Να σταθούμε στα πόδια μας οικονομικά, να φέρουμε Ελληνες και Ευρωπαίους να ζήσουν και να επενδύσουν εδώ, και να αναβαθμίσουμε γρήγορα την άμυνά μας. Και αυτά σε συνδυασμό με περιφερειακές συμμαχίες, που θα πολλαπλασιάσουν την ισχύ μας.Είναι όμως κρίσιμο για τη γεωπολιτική εξίσωση στην Ανατολική Μεσόγειο να καταλάβουν κάποιοι Ευρωπαίοι και οι Αμερικανοί αυτό που έχει αντιληφθεί πλήρως το Ισραήλ.
Οτι, δηλαδή, χωρίς μια ισχυρή Ελλάδα, η Ευρώπη και η Δύση θα είναι ευάλωτες στον Νότο σε μια σειρά από απειλές, από την τρομοκρατία έως την ηγεμονία μιας αντιδυτικής δύναμης. Για να το καταλάβουν πρέπει να σκεφθούν γεωπολιτικά, όχι «λογιστικά». Το μεγαλύτερο λάθος θα είναι να αφήσουν την Ελλάδα μόνη απέναντι σε έναν –γεωπολιτικά– βουλιμικό αντίπαλο.
