Μπαράζ αντιφατικών ειδήσεων που εντείνουν το σοκ και διευρύνουν τη σύγχυση κατακλύζουν την επικαιρότητα, με αποτέλεσμα η κοινωνία να τελεί σε κατάσταση σύγχυσης. Από τη μια πλευρά τα δεδομένα δραματικής αύξησης των θανάτων και εξάντλησης του ΕΣΥ, οδηγούν σε παράταση του lockdown. Παράλληλα, οι ειδικοί προβλέπουν και νέο κύμα της πανδημίας μετά τα Χριστούγεννα. Ταυτόχρονα, από την άλλη πλευρά, καλλιεργούνται προσδοκίες για άμεση παραγωγή και διανομή του εμβολίου.
Παράταση lockdown και νέα μέτρα μετά τα Χριστούγεννα. Έρχεται τρίτο κύμα. Αργεί ακόμα το εμβόλιο. Η κανονικότητα απέχει τουλάχιστον 12 μήνες!
Η αντίφαση δεν είναι τυχαία. Οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αναγκάζονται να λάβουν αντιδημοφιλή μέτρα, ενώ πρώτο θέμα στα δελτία ειδήσεων είναι αναπόφευκτα οι θάνατοι και τα απογοητευτικά δεδομένα νέων λοιμώξεων. Αποτέλεσμα; Η ραγδαία πτώση της δημοτικότητάς τους. Παράλληλα, ενισχύεται το κύμα αντίδρασης στην κοινωνία απειλώντας την αποτελεσματικότητα των μέτρων.
Ενώ στην Ισπανία η μια μετά την άλλη οι επαρχίες αίρουν σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα, έχοντας επιτύχει την ανάσχεση του δεύτερου κύματος της πανδημίας, στην Ελλάδα, η κυβέρνηση προετοιμάζει για παράταση του lockdown που τυπικά λήγει την 1η Δεκεμβρίου. Ειδικοί λοιμωξιολόγοι, διαρροές και στα τέλη της προηγούμενης εβδομάδας ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ξεκαθαρίζουν ότι η προοπτική άρσης των μέτρων στις αρχές του επόμενου μήνα “δεν είναι ρεαλιστική”. Ο Στέλιος Πέτσας μάλιστα έφτασε στο σημείο να υποστηρίξει ότι η κυβέρνηση δεν είχε δώσει χρονικό ορίζοντα για την άρση των μέτρων, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του είχε κάνει λόγο για μέτρα διάρκειας τριών εβδομάδων.
Δείκτης αυστηρότητας μέτρων
Auditor’s note Το Crisis Monitor παρακολουθώντας στενά τη δυναμική του δεύτερου κύματος της πανδημίας στην Ελλάδα, σε επίπεδο κρουσμάτων, ιικού φορτίου και διείσδυσης στην κοινωνία, είχε εγκαίρως επισημάνει ότι πιθανότερο είναι το σενάριο των επαναλαμβανόμενων lockdown. Έτσι, ενώ σήμερα η Ελλάδα εισέρχεται στην τρίτη εβδομάδα του locdown, η συζήτηση στρέφεται από τη μια στην παράτασή του κατά 7 έως 10 ημέρες, ενώ από την άλλη επανέρχεται στον δημόσιο διάλογο το ενδεχόμενο κυλιόμενων lockdowns.
Νέα κρούσματα: Κινητός μέσος όρος 7 ημερών
Δείκτης θετικότητας επί του κινητού μέσου 7 ημερών
Επ αφορμής της ολοκλήρωσης των κλινικών ερευνών και της εντεινόμενης κινητικότητας στον χώρο των εμβολίων, τα media υπερπροωθούν την προοπτική άμεσου εμβολιασμού. Κάτι τέτοιο, ωστόσο, πόρω απέχει από την πραγματικότητα. Αυτή τη στιγμή στη Θεσσαλονίκη έχει φτάσει τρένο-νοσοκομείο του ΟΣΕ,ενώ εγκαταστάσεις πρώτης αντιμετώπισης στήνονται στο προαύλιο του 424 στρατιωτικού νοσοκομείου στην πόλη, κινήσεις που δείχνουν με σαφήνεια στην κατεύθυνση της περαιτέρω κλιμάκωσης της πίεσης στο ΕΣΥ.
Η 15ήμερη εικόνα αύξησης των κρουσμάτων
Λάθος χειρισμοί
Οι κυβερνήσεις, αρχικά αντιμετώπισαν τις αντιδράσεις προληπτικά μέσω των media, άλλοτε με ενημέρωση και άλλοτε με τη δημιουργία κλίματος πανικού, ενώ θέσπισαν και βαριές κυρώσεις, αυστηροποιώντας, παράλληλα, κατά κύματα τους ελέγχους τήρησης των περιοριστικών μέτρων. Ενώ αυτό το πλέγμα μέτρων αποδείχθηκε αποτελεσματικό στο πρώτο lockdown στην Ευρώπη, στο δεύτερο οι αντιδράσεις έχουν πληθύνει, ενώ η έκφρασή τους έχει διαφοροποιηθεί.
Test ανά εκατομμύριο κατοίκων
Έτσι από τις ομάδες νεαρών που αψηφούσαν αρχικά τα μέτρα, πλέον διογκώνεται μια βουβή αντίδραση που εκφράζεται περισσότερο πολιτικά, απορρίπτοντας μέτρα και ιθύνοντες καθώς η ανασφάλεια εντείνεται και τα προβλήματα ροκανίζουν την κοινωνική συνοχή. Το blame game και η ενεργοποίηση κοινωνικών είχε επίσης περιορισμένη και φθίνουσα αποδοτικότητα στο πλαίσιο του ελέγχου του πολιτικού κόστους.
Test σε ημερήσια βάση
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε εγκαίρως προειδοποιήσει για τη φθίνουσα αποτελεσματικότητα και τις επιπτώσεις από την επανάληψη των σκληρών περιοριστικών μέτρων, επιπέδου lockdown. Σε συνεντεύξεις Τύπου, μάλιστα, οι επιστήμονες του ΠΟΥ είχαν συστήσει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να εξερευνήσουν διαφορετικό μίγμα μέτρων, εκκλήσεις που δεν βρήκαν ευρεία απήχηση. Για προοπτική κυλιόμενων lockdown είχαν προειδοποιήσει επιστήμονες εξ αρχής, πολλές κυβερνήσεις όμως, μεταξύ των οποίων και η ελληνική, επέλεξαν να υποβαθμίσουν τη συγκεκριμένη συζήτηση. Εν τέλει, ακόμα κι όταν το ίδιο ζήτημα επανήλθε επαναδιατυπωμένο στη λογική των μέτρων circuit breakers, κυβερνητικά, στην Ελλάδα και αλλού επελέγη τη προώθησή τους ως ad hoc και on-off λύσεις.
Εμπόριο ελπίδας
Αυτή τη στιγμή τρία εμβόλια βρίσκονται στην τελική ευθεία για να λάβουν έγκριση και να βγουν στην παραγωγή:
- πρώτο της Pfizer με αποτελεσματικότητα που -εν τέλει- φτάνει στο 95%, αλλά με προβλήματα σταθερότητας και αποθήκευσης
- δεύτερο της βιοτεχνολογικής Moderna, με αποτελεσματικότητα 95% και αρκετά καλό προφίλ σταθερότητας, ενώ αποθηκεύεται σε κανονικά ψυγεία
- τρίτο της Οξφόρδης με αποτελεσματικότητα 70%
Η Pfizer ανακοίνωσε πως υπέβαλλε ταυτόχρονα αιτήσεις έγκρισης έκτακτης χρήσης σε αρχές στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς και στην Ασία. Στις ΗΠΑ, η διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει τουλάχιστον τρεις εβδομάδες. Ωστόσο, από χθες υπάρχουν πληροφορίες για άμεση έγκριση, εντός μιας εβδομάδας στη Μεγάλη Βρετανία.
Δείκτης θνητότητας
Στην Ελλάδα, κυβέρνηση και media διαμορφώνουν και αναπαράγουν ένα -μάλλον ουτοπικό- σκηνικό για άμεση παραλαβή εμβολίων και έναρξη του εμβολιασμού εντός του Ιανουαρίου. Ο υπυοργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας έφτασε στο σημείο να παρουσιάσει το σχέδιο για τον εμβολιασμό όλου του πληθυσμού. Αν και δεν δόθηκε σαφές χρονοδιάγραμμα, η αίσθηση που δημιουργήθηκε ήταν για άμεσο εμβολιασμό και επιστροφή στην κανονικότητα.
Τα στοιχεία όμως είναι πολύ διαφορετικά. Ακόμα κι αν η Ελλάδα παραλάβει δόσεις του εμβολίου τον Ιανουάριο, αυτές θα είναι για τους εργαζόμενους στην Υγεία και ειδικά στην πρώτη γραμμή. Επίσης, είναι σαφές ότι για την επίτευξη ανοσίας της αγέλης απαιτείται μαζικός εμβολιασμός άνω του 75-80% του πληθυσμού, κάτι που δεν μπορεί να ολοκληρωθεί πριν τα μέσα του 2022, καθώς απαιτούνται δύο δόσεις -για τα περισσότερα εμβόλια-.
Σενάρια άρσης lockdown
Ενώ οι ειδικοί και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλούν για νέα μέτρα, η ελληνική κυβέρνηση προωθεί στα media σενάρια για το άνοιγμα την άρση του lockdown, θέλοντας να συντηρήσει ζωντανή την ελπίδα και να περιορίσει το πολιτικό κόστος.
«Αξιολογούμε την κατάσταση μέρα με τη μέρα και σύντομα, πιθανώς τις αμέσως επόμενες ημέρες, αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις που αφορούν το άνοιγμα της αγοράς και τους τρόπους με τους οποίους αυτό θα γίνει»,
επεσήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Νίκος Παπαθανάσης, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, επί των κυβερνητικών σχεδιασμών.
Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει γνωστά, πρώτα θα ανοίξουν τα σχολεία, θα ακολουθήσει το λιανεμπόριο και στο τέλος θα έρθει η σειρά της εστίασης. Τα μπαρ και τα κέντρα διασκέδασης θα μείνουν κλειστά.
Η πιθανότερη ημερομηνία για το άνοιγμα των καταστημάτων είναι η 15η Δεκεμβρίου, σύμφωνα με την ΕΡΤ. Στη συνέχεια θα πάρει σειρά η εστίαση και συγκεκριμένα εστιατόρια και καφετέριες, που θα λειτουργούν μόνο με καθήμενους, συγκεκριμένο ωράριο και μέτρα.
Όσον αφορά στα Χριστούγεννα, φέρεται να έχουν πέσει στο τραπέζι σενάρια για απαγόρευση μετακινήσεων μεταξύ νομών, αλλά και πιθανότητα ορισμού χρονικού περιορισμού στην κυκλοφορία των πολιτών.
Τι λένε οι ειδικοί
Αφού ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επιβεβαίωσε την παρέκκλισηαπό το αρχικά χρονοδιάγραμμα των τριών εβδομάδων που είχε θέσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκη, τα media προβάλλουν τώρα με μεγαλύτερη ένταση στις εισηγήσεις και προβλέψεις των λοιμωξιολόγων για το ενδεχόμενο κυλιόμενων lockdowns ή ακόμα και την ανάγκη αυστηρότερων μέτρων κατά τόπους.
Βασιλακόπουλος: Κλείστε τη Βόρεια Ελλάδα
Ειδικότερα, για καθολικό lockdown στη Βόρεια Ελλάδα έκανε λόγο ο καθηγητής Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας του ΕΚΠΑ, Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Μιλώντας στο Mega, επισήμανε πως
«Στη Θεσσαλονίκη πολλοί δεν εφαρμόζουν σωστά τα μέτρα. Το έχουν πάρει ακόμα και τώρα αψήφιστα. Με κάποιο μηχανισμό στη Θεσσαλονίκη δεν τηρούνται πραγματικά τα μέτρα για αυτό έχουν και μικρότερη αποτελεσματικότητα από αυτή που θα θέλαμε. Προφανώς πρέπει να παρθούν αυστηρότερα μέτρα, αν δεν μπορούμε να τα εφαρμόσουμε από μόνοι μας. Το καλοκαίρι λόγω της αυξημένης θερμοκρασίας και το ότι ήμασταν έξω, μας συγχώρησε τα λάθη. Την Άνοιξη είχαμε φοβηθεί επειδή είχαμε δει τις εικόνες στην Ιταλία, και λόγω φόβου τηρήσαμε τα μέτρα».
Ενώ πρόσθεσε:
«Στη Βόρεια Ελλάδα προτείνω σαφώς καθολικό lockdown. Όλη η Ελλάδα δεν είναι υγειονομικά ενιαία, από επιδημιολογικό φορτίο. Εκεί το σύστημα έχει φτάσει στα όριά του. Όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη και στους όμορους νομούς ο αριθμός των κρουσμάτων που βγαίνει ανά πληθυσμό είναι υπερβολικά μεγάλος. Κάτι δε γίνεται σωστά εκεί».
Αναλύοντας την κατάσταση στο ΕΣΥ, ο κ. Βασιλακόπουλος είπε ότι
«Από τη στιγμή που θα αρρωστήσεις και θα χρειαστείς να μπει στο νοσοκομείο και στις μονάδες θα χρειαστείς κάποιες μέρες νοσηλεία, τουλάχιστον 5-6. Άρα τα περιστατικά που είναι στα νοσοκομεία δεν πρόκειται να πάρουν εξιτήριο πολύ γρήγορα. Ο μόνος τρόπος να μειωθεί ο αριθμός των νοσηλευόμενων είναι να πεθάνουν πολλοί συνάνθρωποί μας, που κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μην γίνει αυτό».
Παγώνη: Παράταση και τρίτο κύμα
Σε ό,τι αφορά στο άνοιγμα της αγοράς η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών Αθήνας- Πειραιά, Ματίνα Παγώνη μιλώντας στον ΣΚΑΪ και την εκπομπή ΣΗΜΕΡΑ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα πάρει σίγουρα παράταση μιας εβδομάδας. Υποστήριξε όμως ότι ακόμα και τότε, δηλαδή στις 7 Δεκεμβρίου, τα κρούσματα θα είναι περίπου στα 2.000.
Επίσης, η κυρία Παγώνη, αναφέρθηκε και στο τρίτο κύμα κορονοϊού, το οποίο αναμένεται να έρθει μετά τα Χριστούγεννα. Επ αυτού, η πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών υποστήριξε ότι μπορεί να είναι πιο δύσκολο, λέγοντας ότι”εμείς ακόμα συζητάμε γιατί δεν πρέπει να κάνουμε ρεβεγιόν τα Χριστούγεννα”.
