Κι αν αύριο ανακαλυφθεί το εμβόλιο, μεθαύριο θα μπορέσουμε να επανέλθουμε στην κανονικότητα; Φυσικά και όχι, Μάλιστα δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα μπορέσουν όλες οι χώρες να το προμηθευτούν έγκαιρα ή σε λογικέ τιμές, δημιουργώντας μια ακόμη ανισορροπία που θα μπορούσε να επιδράσει καταλυτικά στο τοπίο της επόμενης ημέρας.
Δεν πρόκειται για καμία συνωμοσία, αλλά για μια κατάσταση που έχει δημιουργηθεί και στο παρελθόν, σε πιο περιορισμένη κλίμακα βέβαια, την οποία αναδεικνύει τώρα το Blooomberg, σκιαγραφώντας την εικόνα του εν εξελίξει παρασκηνιακού πολέμου.
Ενώ άπαντες ελπίζουν και περιμένουν φαρμακευτική αγωγή και εμβόλιο να σηματοδοτήσουν την επιστροφή στην αυξημένη λειτουργικότητα και την κανονικότητα,αυτό φαίνεται να μην αρκεί. Είναι η έγκαιρη παραγωγή των απαιτούμενων δόσεων και η ισόρροπη διανομή τους, που θα συμβάλλει στην ομαλή αποκατάσταση του παγκόσμιου “εμφράγματος”. Το σενάριο αυτό όμως, αμφισβητείται έντονα και σιωπηρά.
Η διελκυστίνδα που έχει στηθεί μεταξύ κρατών, φαρμακευτικών εταιριών, κέντρων και παράκεντρων εξουσίας, απειλεί να υπονομεύσει το κοινό μέτωπο κατά της πανδημίας.
Πλέον, η ανησυχία της επικράτησης των επιχειρηματικών συμφερόντων έναντι της Δημόσιας Υγείας, είναι διάχυτη, όπως δείχνει άλλωστε και η προβολή του θέματος από το Bloomberg. Το σενάριο δεν είναι καινοφανές, καθώς κάτι αντίστοιχο συνέβη κατά τη διάρκεια της πανδημίας γρίπης των χοίρων του 2009.
Η κινητικότητα φαίνεται ότι έντονη, καθώς την προηγούμενη εβδομάδα η Άγκελα Μέρκελ και ο Εμάνουελ Μακρόν αναγκάστηκαν να λάβουν ανοιχτά θέση στο πλευρό του ΠΟΥ, υπέρ της ισόρροπης κατανομής των εμβολίων, όταν αυτά ανακαλυφθούν. Σήμερα, επίσης, δημοσιεύεται άρθρο έξι ηγετών της ΕΕ, για την ανάληψη κοινής δράσης και τη συγκέντρωση 7,5 δισ., που θα καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό για την ανακάλυψη φαρμάκου ή εμβολίου για τον κορονοϊό, καθώς και συνέντευξη του εκπροσώπου του ΠΟΥ για την ανάγκη ισότιμης κατανομής των εμβολίων. Τα χρήματα αυτά θα δοθούν για έρευνα, ώστε να βρεθούν τα θεραπευτικά μέσα και να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας που θα τα παράσχουν σε όλους.
Προβλήματα και λύσεις
Οι επιδημιολόγοι, αλλά και οι οικονομικοί αναλυτές προειδοποιούν ότι ενδεχόμενη ανισοκατανομή του εμβολίου, θα περιορίσει την αποτελεσματικότητα του, θα επιμηκύνει τα lockdowns και θα διευκολύνει, ενδεχομένως, τη μετεξέλιξη του ιού. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων υποσκάπτει τις προοτικές της παγκόσμιας οικονομίας, αυξάνοντας τους πιθανούς κινδύνους.
Πλέον, ο κίνδυνος επανάληψης -σε ευρεία κλίμακα- του σεναρίου που οδήγησε στο θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων στην Αφρική από HIV, λόγω οικονομικής αδυναμίας, είναι υπαρκτός, καθώς η κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ΗΠΑ και Κίνας περιορίζει τα περιθώρια συνεργασία., Προβληματισμό προκαλεί και η στάση της Ρωσίας, που μέσω των συνδεδεμένων και φιλορωσικών προπαγανδιστικών sites επιχειρεί να υπονομεύσει την προσπάθεια κοινής δράσης πλήττοντας το ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς και κατ επέκταση τη παγκόσμια συμμαχία για τον εμβολιασμό GAVI.
Υπάρχουν όμως και λύσεις, τις οποίες εκτός του ΠΟΥ προωθούν και άλλοι φορείς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε αυτή τη φάση, εξερευνάται ένα ευρύ φάσμα χρηματοδοτικών εργαλείων για την τόνωση της παραγωγής μεγάλων ποσοτήτων εμβολίων και τη διασφάλιση της ισότιμης διανομής τους. Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι φαρμακευτικές εταιρίες καταλήγουν σε συμφωνία πώλησης δόσεων των εμβολίων σε προσιτές τιμές, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα χρηματοδότηση για άλλα προγράμματα σε ικανό χρονικό ορίζοντα από τις κυβερνήσεις.
Καταλυτικό ρόλο στην κατεύθυνση της ισόρροπης κατανομής των εμβολίων, παγκοσμίως, παίζει η συμμαχία GAVI, ιδρυτικά μέλη της οποίας είναι το Ίδρυμα Μπιλ και Μελίντα Γκέιτς, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ο Όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας και η UNICEF.
Πρόκειται για μια ΜΚΟ η οποία εργάζεται για την πρόληψη ασθενειών σε φτωχές χώρες. Η GAVI δημιούργησε ένα ολόκληρο πλαίσιο για την αντιμετώπιση του Έμπολα στην Αφρική. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός υπέγραψε δέσμευση για προπληρωμή αγοράς με τη Merck & Co., δημιουργώντας ένα απόθεμα δόσεων που χρησιμοποιήθηκαν στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Η Merck συμφώνησε αρχικά να παρέχει 300,000 δόσεις του εμβολίου που διατίθενται για χρήση σε εκτεταμένες κλινικές δοκιμές ή σε επείγουσα βάση, καθώς η ανάπτυξη συνεχίζονταν.
Σε συμφωνία με την Gavi πριν από μια δεκαετία, η Pfizer Inc. και η GlaxoSmithKline Plc μείωσαν την τιμή των εμβολίων τους για πνευμονία έως και 90% στις αναπτυσσόμενες χώρες, με τις κυβερνήσεις να δεσμεύονται από την πλευρά τους να δεσμεύονται για την αγορά 30 εκατομμύρια δόσεων ετησίως για μια δεκαετία.
