Κινδύνους που δεν είναι ορατοί δια γυμνού οφθαλμού κρύβουν οι εξαγγελίες του πρωθυπουργού για την ανάπτυξη της αγοράς Real Estate και της οικοδομής, καθώς αν και πρόκειται για μέτρα που θα διαμορφώσουν συνθήκες μεγάλης ώθησης, εν τούτοις θα εντείνουν το φαινόμενο squeeze out της μεσαίας τάξης από αστικές περιοχές, δημιουργούν προοπτική ραγδαίας αναδιανομής εισοδήματος, υπονομεύουν άλλες πρωτοβουλίες για την τόνωση της αγοραστικής δύναμης και θα δοκιμάσουν την κοινωνική συνοχή.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, εξήγγειλε ένα πακέτο μέτρων με στόχο την τόνωση της αγοράς Real Estate, ενώ ακροθιγώς αναφέρθηκε και σε μια δέσμη ενεργειών αντίστοιχες με αυτές που έχουν αναπτύξει Κύπρος, Μάλτα και Ιταλία στο πλαίσιο προγραμμάτων απόκτησης “χρυσής visa”, τα οποία έχουν όμως βρεθεί στο στόχαστρο των Ευρωπαίων.
Στόχος της κυβέρνησης, όπως προκύπτει, η προσέλκυση επενδυτικών κεφαλαίων τα οποία θα διοχετευθούν σε σταθερές επενδύσεις, αλλά απευθείας, δημιουργώντας έτσι την πρώιμη εντύπωση επικείμενης αλλαγής στην άρτι ψηφισθείσα νομοθεσία για τις επενδύσεις ξένων σε Real Estate μέσω REITS και εταιριών ακινήτων. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται ο σχεδιασμός της ταχείας εισροής κεφαλαίων σε επενδύσεις με υψηλό αναπτυξιακό συντελεστή, καθώς δημιουργούν θέσεις εργασίας στον πρωτογενή τομέα και συμβάλλουν στην κινητοποίηση ανεκμετάλλευτου παραγωγικού δυναμική, βελτιώνουν την προοπτική αφομοίωσης προσφύγων και μεταναστών και συμβάλλουν στην αύξηση της αξίας της γης και των ακινήτων, βελτιώνοντας έτι περαιτέρω τους ισολογισμούς των τραπεζών.
Ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ ανακοίνωσε
- Αναστολή της επιβολής ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων οικοδομών. Η αναστολή θα διαρκέσει 3 χρόνια (2020-2022).
- Χορήγηση έκπτωσης φόρου εισοδήματος ίσης με το 40% της δαπάνης για εργασίες που αφορούν ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση, συντήρηση και αξιοποίηση των υφιστάμενων ακινήτων.
- Αναστολή του φόρου υπεραξίας, του φόρου δηλαδή επί του κέρδους στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Η αναστολή θα διαρκέσει τρία χρόνια (2020-2022) και ο φόρος θα επανεξεταστεί από μηδενική βάση το 2023.
Τα μέτρα αυτά αν και θετικά έρχονται τη στιγμή που η αγορά Real Estate βρίσκεται σε έντονα αναπτυξιακή τροχιά κυρίως λόγω της ραγδαίας αύξησης του τουρισμού και πλατφορμών όπως το Airbnb, το οποίο άσκησε ιδιαίτερη πίεση σε οικιστικές περιοχές στο κέντρο και τα προάστια μεγάλων πόλεων και ιδιαίτερα της Αθήνας. Το Crisis Monitor ήδη από τις 11 Απριλίου επισημάνει τους κινδύνους της ανεξέλεγκτης ανάπτυξης της αγοράς ακινήτων υποβοηθούμενης από το Airbnb και τα προγράμματα χορήγησης “χρυσής visa”, τη στιγμή που η κοινωνία επιχειρεί να πατήσει στα πόδια της.
Ακολούθησε η εξαγγελίες μέτρων για τη ρύθμιση και οριοθέτηση των φαινομένων υπό τη σκιά που δημιούργησαν πιέσεις της ΕΕ και των ΗΠΑ για την εισροή βρόμικου ρώσικου χρήματος και κινεζικών κεφαλαίων τα οποία θα μπορούσαν να αποκτήσουν τοπική πολιτική επιρροή δημιουργώντας προοδευτικά θύλακες που θα ασκούν πιέσεις σε πολλαπλά επίπεδα.
Η προηγούμενη κυβέρνηση, αντιδρώντας με καθυστέρηση στην έκρηξη αυτή που συμπίεσε τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης και δημιούργησε νέο κύμα εσωτερικού εκτοπισμού ενοικιαστών, υποβαθμίζοντας το επίπεδο ζωής, καθώς και προβλήματα στην οργανωμένη αγορά φιλοξενίας είχε εξαγγείλει μέτρα για τη φορολόγηση εσόδων από βραχυχρόνιες μισθώσεις, τύπου Airbnb, σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση του ελεγκτικού μηχανισμού της ΑΑΔΕ, ως προς τους ιδιοκτήτες ακινήτων και τις εταιρίες που δρουν ως ενδιάμεσοι στις ενοικιάσεις.
Συνεπώς, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο για τη σταθερότητα της οικονομίας και την αποκατάσταση της ποιότητας ζωής της μεσαίας τάξης, τα όποια μέτρα ληφθούν για την ενίσχυση της αγοράς Real Estate, την προσέλκυση επενδύσεων και την ενδυνάμωση της ανάπτυξης να αποτιμηθούν σφαιρικά και να ληφθούν υπόψη οι παρενέργειές τους στον οικιστικό ιστό, τους εργαζομένους και την κοινωνική συνοχή. Με δεδομένη μάλιστα την πολιτική περιορισμού επιδομάτων και την διοχέτευση των κεφαλαίων σε αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, τότε δημιουργείται η προοπτική περαιτέρω περιορισμού των εισοδημάτων της μεσαίας τάξης που παραδοσιακά βασίζει την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής σε ένα συνδυασμό παραγόντων.
Όπως φαίνεται και από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ η διαδικασία σταθεροποίησης και αναβάθμισης της ποιότητας ζωής της μεσαίας τάξης βασίζεται στην αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος μέσω κοινωνικής πολιτικής, η οποία περιορίζεται μέσω εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να ελέγχονται οι κρατικές δαπάνες και να μην δημιουργούνται σύνδρομα απομύζησης του Δημοσίου. Συνεπώς, η πολιτική ανάπτυξης της οικοδομής και του Real Estate με στόχο την προσέλκυση ξένων επενδυτών και κεφαλαίων θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τη δυνατότητα των ενοικιαστών να διατηρήσουν τα σπίτια τους, που αποτελούν τμήμα της ποιότητάς ζωής. Σε διαφορετική περίπτωση, η ανάπτυξη αυτή θα υποβαθμίσει τη μεσαία τάξη.
