Impact Assessment: Η "βόμβα" Σημίτη και η απάντηση

Το άρθρο – παρέμβαση για τα ελληνοτουρκικά του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη και η επιστολή -απάντηση του ακόλουθου Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα Μπιλ Μιούραντ, προκάλεσαν την άμεση αντίδραση των Social Media που προσπαθούν να τα ερμηνεύσουν και να προβλέψουν την πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Γράφουν Νίκος Αρβανίτης – Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Σχετικάθέματα

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο υπουργικό συμβούλιο

Το query “Ελληνοτουρκικά” με υποερωτήματα Κώστας Σημίτης, Τζέφρι Πάιατ, κατέγραψε σύμφωνα με το λογισμικό PaloPro για Web & Social Listening και Analytics και με άλλα εργαλεία του Crisis Labs, 2.897 συνολικές αναφορές για τη χρονική περίοδο 10 – 12 Ιουνίου 2019. Ταυτόχρονα, τα συναισθήματα των αναφορών εμφανίζουν προβάδισμα ουδέτερων συναισθημάτων, ακολουθούν με μικρή διαφορά τα αρνητικά και τέλος ελάχιστος αριθμός θετικών συναισθημάτων. Το Twitter είναι και το κανάλι με το μεγαλύτερο όγκο αναφορών και καθορίζει και τις τάσεις του διαδικτύου για το υπό εξέταση query.

Auditor’s note Η ανάλυση βασίζεται στην πρώτη αντίδραση των χρηστών, καθώς ο κύκλος ζωής του θέματος, μετά την αντίδραση της αμερικανικής πρεσβείας περιορίσθηκε, ένδειξη της βούλησης για περιορισμό της επίδρασης του. Ωστόσο, προβληματισμό δημιουργεί η εδραιωμένη αντίληψη της “καθυστερημένης” απόκτησης της αμερικανικής πρεσβείας, η οποία δημιουργεί σενάρια είτε υποτίμησης του αντίκτυπου, είτε έντονων διεργασιών, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις.
Η απάντηση, πάντως, έλαβε συνολικά μικρότερη δημοσιότητα από το αρχικό θέμα, δεν προβλήθηκε αντιστοίχως ούτε από την Καθημερινή, δεδομένου μάλιστα ότι το κείμενο δημοσιεύθηκε στην δημοφιλή Κυριακάτικη έκδοση και η απάντηση την Τετάρτη.
Η προβολή στο internet ήταν περιορισμένη, παρά το γεγονός ότι η αμερικανική πρεσβεία κατατάσσει δύο ελληνικά sites στη σφαίρα της ρωσικής επιρροής.

Επικοινωνιακά, πάντως, η μεγάλη καθυστέρηση στην απάντηση, από μέρους της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα, συνετέλεσε στην παγίωση θέσεων και προβληματισμών, που υπονομεύουν την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Η δημοσίευση της απάντησης, ήρθε κατ’ ουσία μετά τη λήξη του ‘κύκλου ζωής” του αρχικού θέματος, που συνεπάγεται απομάκρυνση των αναγνωστών από το γεγονός.

Θεματολογία

Η θεματολογία για την υπό εξέταση χρονική περίοδο επικεντρώθηκε σύμφωνα με τα Main Topics του Palo Pro και τα google και twitter trends στις ακόλουθες αναφορές. Αναλυτικότερα:

To άρθρο του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη για τα ελληνοτουρκικά στην εφημερίδα Καθημερινή.
To άρθρο -απάντηση στην επιχειρηματολογία του Κώστα Σημίτη του ακόλουθου Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα Μπιλ Μιούραντ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή
Η επισήμανση του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ κατά τη διάρκεια ομιλίας που πραγματοποίησε στην δεξαμενή σκέψης «Atlantic Council» στην Ουάσινγκτον ότι η ενισχυμένη στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας-ΗΠΑ αντανακλά την «χειροπιαστή» δέσμευση της Ουάσινγκτον για την στήριξη της συμμαχικής σχέσης με την Ελλάδα.

Forensic Evaluation Η ενδελεχής εξέταση δημοσιεύσεων, αναδημοσιεύσεων, ταχύτητας και εξάπλωσης του θέματος, σε συνδυασμό καταδεικνύει την έντονη δραστηριοποίηση bots κατά την αναπαραγωγή του άρθρου του Κώστα Σημίτη, με έμφαση στην τρομολαγνία, με αποτέλεσμα να πυροδοτηθούν εθνικιστικά αντανακλαστικά. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν καταγράφεται στη δεύτερη φάση, ήτοι, στην ανακοίνωση-διάψευση που εξέδωσε η πρεσβεία των ΗΠΑ, ένδειξη ότι οι μηχανισμοί που κινητοποιήθηκαν αρχικά δεν είχαν ενδιαφέρον στην αντίθεση άποψη. Βέβαια, η τάση αυτή δεν καταγράφεται μόνο στα social media, αλλά και στα media, όπου το ενδιαφέρον για την απάντηση και το άρθρο ατόνησε και το θέμα περιορίστηκε. Το σκηνικό αυτό εγείρει εύλογα ερωτηματικά όχι μόνο για την ύπαρξη bots, trolls και δομημένων μηχανισμών προπαγάνδας στα social media, αλλά και για αντίστοιχους μηχανισμούς επηρεασμού δημοσιογράφων και media εν συνόλω.

Συμπεράσματα

Η ανάλυση περιεχομένου των ποσοτικών δεδομένων του PaloPro καθώς και google και twitter trends, δείχνουν ότι η πλειοψηφία των χρηστών των Social Media τοποθετούνται στο συνολό τους αρνητικά στις απόψεις του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη αλλά και επιφυλακτικά στο ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση.

Αναλυτικότερα:

Σημαντικός αριθμός χρηστών των Social Media συνδέει τον Κώστα Σημίτη με το “θερμό” επεισόδιο των Ιμίων του 1996, το οποίο συνεχίζει να αγγίζει τα ευαίσθητα εθνικά αντανακλαστικά, με αποτέλεσμα να γίνεται δέκτης αρνητικών συναισθημάτων.
Σημαντικός αριθμός χρηστών των Social Media αναπαράγει σε μεγάλο βαθμό απόψεις σχολιαστών για το άρθρο του Κώστα Σημίτη, οι οποίοι επιχειρηματολογούν εναντίον του και θεωρούν το άρθρο του ως οιωνό δυσάρεστων εξελίξεων για τα ελληνικά συμφέροντα σε μια ελληνοτουρκική διαπραγμάτευση.
Κάποιοι χρήστες των Social Media θεωρούν καθυστερημένη την απάντηση του ακολούθου Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας της Αθήνας Μπιλ Μιούραντ στο άρθρο του Κώστα Σημίτη, για τις επισημάνσεις Πάιατ και το εντάσσουν στο πλαίσιο άσκησης δημόσιας λεκτικής επικοινωνίας.
Ικανός αριθμός χρηστών των Social Media θεωρεί ότι το άρθρο του ακόλουθου Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας της Αθήνας, διαχωρίζει τους Έλληνες, ανάλογα με την αξιολόγηση τους για τη διπλωματική προσέγγιση μεγάλων δυνάμεων αναφορικά με ελληνικά εθνικά θέματα.
Ικανός αριθμός χρηστών των Social Media εκτιμά ότι η επιστολή Μιούραντ, οι επισημάνσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ καθώς και οι προειδοποιήσεις της Ουάσινγκτον προς για τον Ταγίπ Ερντογάν ( S-400, ανατολική Ανατολική Μεσόγειο), δεν δείχνουν σαφή αμερικάνικη προτίμηση προς την Ελλάδα, αλλά φαίνεται να εντάσσονται σε ένα ευρύτερο “παιχνίδι” αμερικάνικων γεωπολιτικών και αμυντικών βιομηχανικών συμφερόντων
Ικανός αριθμός χρηστών Social Media εκτιμά η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να αγοράσει τα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη F-35 και οτι αναφορές που την εμφανίζουν ως πιθανό αγοραστή, εντάσσονται στο πλαίσιο δημιουργίας εντυπώσεων.
Κάποιος αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι το άρθρο του ακολούθου Τύπου της αμερικάνικης πρεσβείας Μπιλ Μιούραντ εντάσσεται στο πλαίσιο επηρεασμού της ελληνικής κοινής γνώμης.
Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει, ότι μεγάλος αριθμός επικριτικών και ενίοτε σκωπτικών αναφορών για τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη προέρχεται από το Twitter, στο συνολό του από χρήστες με fake profiles καθώς και την ύπαρξη bots που αναπαράγουν συγκεκριμένα tweets.
Σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media εμφανίζεται δυσαρεστημένος με την εξωτερική πολιτική των κυβερνήσεων Νέας Δημοκρατίας, ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ έναντι της Τουρκίας. Δεν πιστεύει ότι ενδεχόμενη κυβέρνηση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκου Μητσοτάκη θα παρουσιάσει κάποια διαφορετική διπλωματική προσέγγιση προς την Τουρκία
Σημαντικός αριθμός χρηστών του διαδικτύου και των Social Media, αξιολογώντας τις παρεμβάσεις Σημίτη και του ακόλουθου Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα Μπιλ Μιούραντ, θεωρεί πιθανό το ενδεχόμενο έναρξης διπλωματικών διεργασιών με στόχο ένα συνολικό πακέτο λύσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, με αρνητικό πρόσημο για τα ελληνικά συμφέροντα
Ικανός αριθμός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι οι επισημάνσεις του Αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ, έγιναν στο πλαίσιο της αμερικανικής στρατηγικής για άσκηση πίεσης του Ταγίπ Ερντογάν, εξαιτίας των τεταμένων αμερικανό- τουρκικών σχέσεων για τους ρωσικούς S-400
Ικανός αριθμός χρηστών Social Media ανησυχούν (έχει επισημανθεί και σε προηγούμενα analytics) θεωρεί πιθανό ενδεχόμενο “θερμό” επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο, στο πλαίσιο της πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν για δημιουργία κρίσης στο Αιγαίο, με στόχο να λειτουργήσει ως βαλβίδα εκτόνωσης των εσωτερικών προβλημάτων του.
Κάποιοι χρήστες Social Media θεωρούν ότι η ακύρωση 39 προεκλογικών ομιλιών του Ταγίπ Ερντογάν ενόψει των επαναληπτικών δημοτικών εκλογών της Κωνσταντινούπολης ενδεχομένως να συνδέεται με αποφάσεις του για Αιγαίο και ανατολική Μεσόγειο.

___________________

*Ο Νίκος Αρβανίτης είναι Intelligence and Strategy Analyst του Crisis Monitor και Content Director της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος διαπιστευμένος διπλωματικός συντάκτης στο Βελιγράδι από το 1994 και αναγνωρισμένος αναλυτής της περιοχής των Βαλκανίων στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων. Συνεργάζεται με διεθνή ειδησεογραφικά, βαλκανικά και ελληνικά μέσα (υπήρξε και διευθυντής του σερβικού Ekonomist). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Εγκληματολογίας και Ποινικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 12 βιβλία του σε σερβική, αγγλική και ελληνική γλώσσα.

*Ο Γιώργος Πρωτόπαπας είναι Strategic and Media Analyst του Crisis Monitor και Sr. Data Analyst της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος. Άρχισε τη δημοσιογραφία στην εφημερίδα «Επενδυτής» (2000 -2014). Αρθρογραφεί από το 2012 στο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία και συνεργάζεται με διάφορα διεθνή και ελληνικά ψηφιακά μέσα. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου Kent. Με τη ιδιότητα του διεθνολόγου έχει μιλήσει και σε διεθνή συνέδρια στο εξωτερικό. Έχει παρακολουθήσει πιστοποιημένα courses και seminars για Digital Media, Social Media Strategies, Digital Marketing & Advertising.

Οι δυο είναι συγγραφείς του βιβλίου «In social MEDIA RES» που με βάση το λογισμικό Palo Pro αποκωδικοποιεί το περιεχόμενο των Social Media και των ψηφιακών μέσων για σημαντικά θέματα της επικαιρότητας.

*Auditor’s note: Η αξιολογική θέση που διατυπώνεται επί των ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και της αναλυτικής προσέγγισης γίνεται από τρίτο αξιολογητή που προέρχεται από το Crisis Labs, ο οποίος περιλαμβάνει στην ανάλυση και άλλα στοιχεία που προκύπτουν, ακόμα και εκτός πεδίου της συγκεκριμένης έρευνας.

*Forensic Evaluation: Η αξιολόγηση των ευρημάτων και των παραγωγών τους από εξωτερικό ειδικό cyber security, που βοηθά στην κατανόηση του παραγόμενου προϊόντος και την προέλευσή του και υποστηρίζει τα ποιοτικά δεδομένα της ανάλυσης, αφαιρώντας τον υπερβάλλοντα θόρυβο και εντοπίζοντας πηγές ενδεχομένως κακόβουλης δραστηριότητας. Η ανάλυση αυτή ενεργοποιείται όταν πρόκειται για active trends και πρόσωπα και οι εξάρσεις δεν δικαιολογούνται από την εν γένει ανταπόκριση της διαδικτυακής κοινής γνώμης.

Appendix