Το φιλόδοξο σχέδιο της υλοποίησης του κινέζικου «Δρόμου του Μεταξιού είναι συνυφασμένο με πολυμερείς συνεργασίες, με την εμπορική διαμάχη Πεκίνου- Ουάσιγκτον και τις ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσής για την αύξηση της κινεζικής επιρροής και τις επιπτώσεις της οικονομικής βουλιμίας.
Η Ιταλία έγινε το Σάββατο η πρώτη χώρα-μέλος των G7 που συμμετέχει επισήμως στο project “one belt one road” της Κίνας, κάτι που επισφραγίστηκε με την επίσκεψη του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπινγκ στην Ρώμη. Παράλληλα, η υποδοχή που του έγινε παραπέμπει σε ισχυρούς συμβολισμούς και μηνύματα καθώς του αποδόθηκαν τιμές μονάρχη.
Οι κινήσεις της ιταλικής κυβέρνησης για τη συμφωνία του BRI επιδιώκουν:
- να δείξουν ότι αψηφούν κυρίως τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κινεζική επέκταση στην Ευρώπη.
- να δώσουν μια νομιμοποίηση στην Κίνα – η Ιταλία είναι παγκόσμια οικονομία και μέλος του G7, ενόψει της συνόδου Ε.Ε. – Κίνας που είναι προγραμματισμένη για τις 6 Απριλίου 2019.
- να χρησιμοποιήσουν τη διακρατική συμφωνία ως μοχλό πίεσης για να επηρεάσουν αποφάσεις των Βρυξελλών.
Οι κινέζικες βλέψεις στην Ευρώπη έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και του γαλλό – γερμανικού άξονα που επιδιώκει να αποτρέψει την εφαρμογή της επέκτασης του γεωοικονομικού δόγματος του Πεκίνου στην Ευρώπη. Η διακρατική συμφωνία ερμηνεύεται και ως μια κίνηση του εθνικολαϊκιστικού κυβερνητικού συνασπισμού (Πέντε Αστέρια και Λέγκα) στο ιδότυπο μπρα-ντε-φερ με τις Βρυξέλλες, καθώς διεκδικεί μεγαλύτερη πολιτική και οικονομική αυτονομία και ισχυρότερο λόγο στη λήψη αποφάσεων.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός αμφισβητεί έντονα τις πολιτικές των Βρυξελλών, σε σύγκριση με τις προηγούμενες ιταλικές κυβερνήσεις, χρεώνοντας στους γραφειοκράτες και το γερμανικό μπλοκ τη δεινή οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα, πεδίο που ενισχύει την απήχηση στα πλατιά λαϊκά στρώματα.
Η κυβέρνηση της Ρώμης, έχει συγκρουστεί με τις Βρυξέλλες στο θέμα του μεταναστευτικού με τον Ματέο Σαλβίνι, αρχηγό της Λέγκ, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εσωτερικών, να έχει δηλώσει ακόμα ότι και ιταλικά ύδατα είναι κλειστά για τα πλοία των ΜΚΟ που διασώζουν μετανάστες. Επιπλέον, αμφισβητεί έντονα και τις οικονομικές πολιτικές της Ε.Ε, έχοντας προσαρτηθεί στις κλικες ευρωσκεπτικιστών και φιλορώσων της Ε.Ε.
Ωστόσο, οι διακρατικές συμφωνίες (MoU) κρατών με την Κίνα για το BRI δεν είναι δεσμευτικές που σημαίνει ότι οι συμβαλλόμενες χώρες δεν είναι νομικά υποχρεωμένες να τηρήσουν τους όρους που έχουν υπογράψει. Η ορολογία σε MoU της Κίνας με άλλες χώρες αναφέρεται στη «διατήρηση του πνεύματος του «Δρόμου του Μεταξιού», σε «ισχυρότερη συνεργασία» και σε προτεραιότητες του «Επενδυτικού Σχέδιου για την Ευρώπη στην περιοχή».
Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας σημαίνει ότι Πεκίνο θα μπορεί να κάνει επενδύσεις σε ιταλικά λιμάνια από τα οποία τα κινεζικά προϊόντα θα εισάγονται στην Ευρώπη. Ορισμένα από τα εμπορεύματα θα κατασκευάζονται και στην Ιταλία ώστε να πληρούν τα πρότυπα της Ε.Ε και θα μεταφέρονται σιδηροδρομικώς σε άλλες κράτη – μέλη της .
Η κινεζική εταιρεία Huawei επιδιώκει να αναλάβει στην Ιταλία τη διαχείριση των δικτύων τεχνολογικών επικοινωνιών 5G. Ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες προειδοποίησαν τις ευρωπαϊκές χώρες ότι η χρήση τεχνολογίας από την κινέζικη Huawei θα μπορούσε να βλάψει τις διμερείς του σχέσεις τους καθώς θεωρούν ότι μπορεί να γίνει μέσο κατασκοπείας για το Πεκίνο. Ουάσιγκτον και Ε.Ε ανησυχούν και το ότι οι κινέζικες εταιρίες δημιουργούν «παγίδες δάνεια» στις συμβαλλόμενες χώρες με σκοπό να επεκτείνουν την κινέζικη στρατηγική και στρατιωτική παρουσία στο πλανήτη.
Παράλληλα, η διακρατική συμφωνία για το BRI έχει προκαλέσει διαφοροποιήσεις εντός του κυβερνητικού συνασπισμού. Ο Ματέο Σαλβίνι τηρεί μια πιο επιφυλακτική στάση, προειδοποιώντας ότι η Ρώμη πρέπει «να αξιολογήσει προσεκτικά τις συνέπειες πάνω σε στρατηγικούς τομείς, όπως οι τηλεπικοινωνίες και οι υποδομές». Αντίθετα, ο Λουίτζι Ντι Μάιο, ο ηγέτης των Πέντε Αστέρων, αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξής και Εργασίας, υποστηρικτής BRI, αρνήθηκε ότι υπάρχουν διαφωνίες. Οι αμερικανοί προσπαθούν να ασκήσουν πίεση στο εθνικιστικό κυβερνητικό κόμμα της Λέγκα και ο πρώην αξιωματούχος του Λευκού Οίκου Στέφεν Μπάνον συναντήθηκε στο πλαίσιο αυτό με την ηγεσία της Λέγκα.
Ωστόσο, είναι δύσκολο για την κυβέρνηση της Ρώμης να αγνοήσε, εν τέλει, τις προειδοποιήσεις των Ηνωμένες Πολιτείες και την Ε.Ε, καθώς κάτι τέτοιο θα έθετε την Ιταλία σε τροχιά… Τουρκίας, τηρουμένων των αναλογιών. Δεν μπορεί να παραβλεφθεί το γεγονός ότι Γερμανία, Γαλλία και Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν κορυφαίους προορισμούς των ιταλικών εξαγωγών σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του 2017. Η Ε.Ε. από την άλλη πλευρά έχει ανάγκη την ιταλική αγορά εξαιτίας της εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας (Brexit) και περιορισμένα περιθώρια αντίδρασης.
Ο «Δρόμος του Μεταξιού» παραπέμπει σε μια στρατηγική της Ιταλίας για να επηρεάσει τις ευρωπαϊκές πολιτικές, αυξάνοντας το ειδικό της βάρος και χρησιμοποιώντας φιέστες όπως αυτή του προηγούμενου Σαββάτου, με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζιμπινγκ, ως εν δυνάμει απειλή για τους γαλλο-γερμανικούς σχεδιασμούς.
Η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας Ιταλίας – Κίνας, φαίνεται επίσης να κινητοποίησε τον Εμμάνουελ Μακρόν καθώς σύμφωνα με ξένα δημοσιεύματα, προσκάλεσε τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στις συνομιλίες με τον Κινέζο πρόεδρο.
