Η Ευρώπη βάλλεται πανταχόθεν, ενώ η Ελλάδα αποτελεί ένα, ιδιαίτερα ευαίσθητο, σημείο άσκησης πίεσης, που λόγω των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στην κοινωνία έχει καταστεί ευερέθιστο, ιδιότητες που η κυβέρνηση καλείται να αμβλύνει αποκαθιστώντας την κοινωνική συνοχή και το δίχτυ προστασίας των ευπαθών ομάδων. Το ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που έχει αναπτύξει στην εξωτερική πολιτική, διασφαλίζει τη διαρκή στήριξη εταίρων και συμμάχων, λόγω της σύμπτωσης συμφερόντων, προσδιορίζει όμως και τους αντιπάλους.
Ενώ όμως ΕΕ και NATO στηρίζουν την Ελλάδα εμπράκτως πολιτικά και με γνωστά οικονομικά εργαλεία, Τουρκία και Ρωσία εξειδικεύονται στον “υβριδικό πόλεμο”, επενδύοντας σε στρατηγικές που προκαλούν έκπληξη στον εξελιγμένο δυτικό κόσμο, καθώς αποτελούν την εκσυγχρονισμένη εκδοχή παλαιότερων τακτικών, που επενδύουν στην αντιστροφή της προόδου στην κατεύθυνση της κοινής συμβίωσης πληθυσμών, λαών και την καλλιέργεια και αναζωπύρωση εθνικιστικών παθών και γεωπολιτικών περιφερειακών ανταγωνισμών.
Η ελληνική κυβέρνηση έχει εμβαθύνει τις σχέσεις με τους φυσικούς εταίρους και συμμάχους, εκμεταλλευόμενη τις συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί και επενδύοντας στην εμπέδωση της πολιτικής σταθερότητας για την προώθηση της οικονομικής ανάκαμψης, σχέδιο που αν και πατά σε ισχυρές βάσεις, εν τούτοις θα μπορούσε να εκτροχιαστεί, από λάθος χειρισμούς και εσφαλμένες προσεγγίσεις.
Τα ενεργειακά ζητήματα κυριαρχούν σε όλα τα επίπεδα και τα φόρα, καθώς επιχειρείται ο δυναμικός επαναπροσδιορισμός σφαιρών επιρροής στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, με την Ευρώπη να ανοίγει εκ νέου τις πόρτες ένταξης και τις ΗΠΑ να προωθούν νέο γεωοικονομικό δόγμα με στόχο τον περιορισμό της ρωσικής ισχύος.
Οι γεωτρήσεις στην Κύπρο, οι αγωγοί Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας και Αιγύπτου-Κύπρου-Ελλάδας, σε συνδυασμό με την ενεργειακή διασύνδεσης της Ελλάδας με την πΓΔΜ και μέσω του IGB με τη Βουλγαρία, καθώς και η προώθηση κοινών έργων υποδομής στα Βαλκάνια, εντάσσονται στον ίδιο σχεδιασμό της ΕΕ, των ΗΠΑ και του NATO, μέσω του οποίου επιχειρείται η ανάδειξη της οικονομίας ως μείζονος συνεκτικού κρίκου και δικλείδας ασφαλείας.
Η άνοδος της ακροδεξιάς και η διοχέτευση της έντασης της μέσα από ετερόκλητα κινήματα όπως τα “κίτρινα γιλέκα”, αποτελούν μια από τις τελευταίες ενδείξεις του σχεδίου αποδυνάμωσης της ΕΕ, μέσω της υπονόμευσης των κυβερνήσεων. Αντίστοιχες προβοκάτσιες προσπάθησε να στήσει η Μόσχα κατά της Ελλάδας, επενδύοντας στα συλλαλητήρια για το Μακεδονικό και πριμοδοτώντας ομάδες πίεσης και πολιτικούς σχηματισμούς.
Η νέα βαθιά γεωπολιτική και γεωοικονομική πρόκληση που αντιμετωπίζει η ΕΕ, έχει άμεσες επιπτώσεις στην Ελλάδα, η οποία αποτελεί το πεδίο βολής επιλογής της Ρωσίας και της Τουρκίας, λόγω θέσης, υφής και ευαισθησίας, δεν είναι όμως το μόνο.
Ο Αλέξης Τσίπρας σήμερα μεταβαίνει στη Μόσχα, όπου αύριο θα συναντήσει τον Βλάντιμιρ Πούτιν και τον Ντιμίτρι Μεντβέντεφ, σε μια προσπάθεια επικαιροποίησης της θετικής ατζέντας στις διμερείς σχέσεις, την οποία όμως επιχείρησε, χθες, να αλλάξει επιθετικά η Μόσχα εκδίδοντας ανακοίνωση-προειδοποίηση κατά της Κύπρου για τη στενή σχέση με το NATO. Η πρωτοβουλία αυτή της Ρωσίας, όμως, αποτέλεσε πρόκριμα για την κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας και στο Αιγαίο, που οδήγησε σε τέσσερις εικονικές αερομαχίες με ελληνικά μαχητικά.
Στην Αθήνα όμως, κυβέρνηση και αρχές, δεν βρίσκονται πάντα στην ίδια σελίδα, γεγονός που έχει οδηγήσει σε παταγώδεις αποτυχίες και ανακολουθίες, πλήττοντας το κύρος της χώρας και την αξιοπιστία του κράτους. Τούτων δοθέντων, ο κίνδυνος εκτροπής των εκδηλώσεων για τη μαύρη επέτειο του Αλέξη Γρηγορόπουλου, είναι αισθητός. Παράλληλα, η ανησυχία για την πολιτική εργαλειοποίηση της βίας στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης στο εσωτερικό αλλά και έξω από αυτό, είναι επίσης εύλογη.
Οι συλλήψεις για ακροδεξιά τρομοκρατία στην αρχή και το καλοκαίρι του 2018 στην Ελλάδα αποτέλεσαν το πρώτο μήνυμα που έστειλε η ελληνική κυβέρνηση προς πολλούς αποδέκτες, το οποίο, όμως, υποτιμήθηκε, με αποτέλεσμα Ελλάδα και Ρωσία να βρεθούν στα πρώτα στάδια διπλωματικής κρίσης με την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών και την άρνηση εισόδου στη χώρα σε ακόμα δύο, κινήσεις που είχαν ανάλογα αλλά και πιο στοχευμένα αντίποινα από τη Μόσχα.
Την ίδια στιγμή, ανησυχία προκαλεί η κλιμακούμενη ένταση μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου και η πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Ραμούς Χαραντινάι να προωθήσει μονομερώς και χωρίς διαβούλευση νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της δύναμης ταχείας αντίδρασης, εσωτερικής ασφαλείας, Kosovo Security Force σε τακτικό στρατό.
Οι εντάσεις στις ελληνοαλβανικές σχέσεις, αν και φαινομενικά ασύνδετες, δεν μπορούν να αγνοηθούν στην αποτίμηση του κινδύνου και στη διαμόρφωση σχεδίου δράσης.
Περίεργες συμπτώσεις
Η σύμπτωση των εμπορικών συμφερόντων της Ρωσίας-ΗΠΑ αποτελούν τη βάση της σύστασης ενός άτυπου, ετερόκλητου και ad hoc μετώπου κατά της ΕΕ, ενώ το κοινό εγχειρίδιο εμπλοκής των Τραμπ, Πούτιν και Ερντογάν θολώνει τα νερά και προκαλεί σύγχυση στην κοινή γνώμη για την πηγή των πιέσεων.
Οι εξελίξεις στην Ουκρανία, τη Συρία, η προσπάθεια πολιτικής αποσταθεροποίησης της πΓΔΜ και της Μολδαβίας, καθώς και οι επιθέσεις hackers σε εταιρίες, δίκτυα και δημόσιες υποδομές, αποτελούν όπλα του υβριδικού πολέμου, που εφαρμόζει η Ρωσία. Η προπαγάνδα, τα fake news, η συστηματική παραπληροφόρηση και οι κινήσεις επίδειξης ισχύος βρίσκονται στο κοινό οπλοστάσιο Μόσχας-Άγκυρας και χρησιμοποιούνται συντεταγμένα κατά της Ελλάδας και της Κύπρου.
Από την άλλη πλευρά, οι πιέσεις που δέχεται η Μέι από τα δεξιά, η στήριξη της Πολωνίας στην αντιπαράθεση με την ΕΕ και η προσπάθεια εργαλειοποίησης της ιταλικής κρίσης για την αποσταθεροποίηση της Ευρώπης, είναι κινήσεις που παραπέμπουν κυρίως στον Ντόναλντ Τραμπ.
Η πυκνότητα των γεγονότων σε ένα ασφυκτικά περιορισμένο πολιτικό πλαίσιο με απόλυτα σαφή οδικό χάρτη που οδηγεί σε ευρωεκλογές και εθνικές κάλπες, δεν αφήνει περιθώρια λάθος χειρισμών και διπλωματικών αστοχιών.
Ενώ λοιπόν η ΕΕ ωριμάζει, η ασπίδα που υπόσχεται ο Ευρωστρατός δεν είναι ακόμη λειτουργική, τόσο στο σκέλος των στρατιωτικών επιχειρησιακών δυνάμεων, όσο και στο σκέλος της αντιμετώπισης της απειλής των προκλήσεων και της προπαγάνδας. Την ίδια στιγμή, το NATO τίθεται μεν στο πλευρό της Ελλάδας, αλλά δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια, ιδιαίτερα απέναντι στην Τουρκία, την οποία χρησιμοποιεί προδήλως και ως πέμπτη φάλαγγα η Ρωσία.
