Με διαδικασίες fast track ολοκληρώθηκε η Ευρω-ιαπωνική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, στο πλαίσιο της οποίας αίρονται σχεδόν όλοι οι διμερείς δασμοί και ανοίγουν αμοιβαία επωφελείς αγορές, τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ υποσκάπτει μεθοδικά κάθε πυλώνα του διεθνοποιημένου οικονομικού και εμπορικού συστήματος.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει συνάψει ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία -όταν τεθεί σε ισχύ, στις αρχές του 2019- θα δημιουργήσει μια ζώνη ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών που θα καλύπτει πάνω από 600 εκατομμύρια ανθρώπους, όπως τονίζει η Κομισιόν στην ανακοίνωσή της.
Today is a historic moment for our #EUJapan partnership.
We sign the EU-Japan Economic Partnership Agreement – a landmark moment for #EUtrade ???? @JunckerEU @AbeShinzo https://t.co/U8oAu5FGQP— European Commission ?? (@EU_Commission) July 17, 2018
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean Claude Juncker δήλωσε σχετικά:
«Η πράξη που υπογράψαμε σήμερα είναι κάτι παραπάνω από μια απλή εμπορική συμφωνία.
Είναι βέβαια ένα εργαλείο που θα μας επιτρέψει να δημιουργήσουμε ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις μας, τους εργαζομένους και τους πολίτες μας, και θα τονώσει τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την ιαπωνική οικονομία.Η συμφωνία όμως αποτελεί σαφή διακήρυξη θέσεων προθέσεων και αντιλήψεων δύο μεγάλων εταίρων, που εκκινώντας από ασύνδετα γεωγραφικά αφετηρίες βρίσκουν τρόπο να γεφυρώσουν το κενό και να εργαστούν στην κατεύθυνση της προσέγγισης, ενώ πιέζονται από τον αμερικανικό αναθεωρητισμό και τη ρωσική επεκτατικότητα.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση η εμπορική συμφωνία αποτελεί τη δήλωση δύο ομονοούντων εταίρων οι οποίοι αντιπροσωπεύουν από κοινού σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου ΑΕΠ και οι οποίοι αποφάσισαν να επιβεβαιώσουν εκ νέου την προσήλωσή τους στην τήρηση των υψηλότερων δυνατών προτύπων στους τομείς της εργασίας, της ασφάλειας, της προστασίας του περιβάλλοντος ή της προστασίας των καταναλωτών.
Τι δηλώνουμε λοιπόν; Δηλώνουμε ότι πιστεύουμε στο ελεύθερο, δίκαιο και βασιζόμενο σε κανόνες εμπόριο.
Δηλώνουμε ότι μια εμπορική συμφωνία δεν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος, αλλά μια αμοιβαία επωφελής δέσμευση των συμβαλλομένων μερών.
Η συμφωνία αυτή θα αποφέρει απτά οφέλη και για τα δύο μέρη και παράλληλα θα διασφαλίσει τις ευαισθησίες αμφοτέρων».
Η Cecilia Malstrom, Επίτροπος αρμόδια για τα θέματα εμπορίου, δήλωσε:
«Μαζί με την Ιαπωνία, στέλνουμε ένα ισχυρό μήνυμα στον κόσμο ότι δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πιστεύουν ακόμη στο ελεύθερο εμπόριο και εναντιώνονται τόσο στη μονομέρεια όσο και στον προστατευτισμό.
Τα οικονομικά οφέλη της συμφωνίας είναι προφανή.
Καταργεί δασμούς ύψους δισ. ευρώ, απλουστεύει τις τελωνειακές διαδικασίες και αίρει εμπορικούς φραγμούς που κρύβονται πίσω από τα σύνορα.
Ανοίγει έτσι ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και των δύο μερών ώστε να μπορέσουν να ενισχύσουν τις εξαγωγές και τις δραστηριότητές τους.
Ιδίως ο ευρωπαϊκός γεωργικός κλάδος έχει σημαντικούς λόγους να πανηγυρίζει, καθώς αποκτά πρόσβαση στην τεράστια ιαπωνική αγορά και παράλληλα εξασφαλίζει προστασία για πάνω από 200 διακριτά τρόφιμα και ποτά, όπως είναι η σαμπάνια και το ζαμπόν Πάρμας.
Απευθύνω έκκληση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εγκρίνει τη συμφωνία το ταχύτερο, έτσι ώστε οι επιχειρήσεις, οι πολίτες και οι γεωργοί να μπορέσουν να επωφεληθούν από τις διατάξεις της το συντομότερο δυνατόν».
Η συμφωνία θα καταργήσει το μεγαλύτερο μέρος των δασμών ύψους 1 δισ. ευρώ που καταβάλλουν ετησίως οι εταιρείες της ΕΕ που πραγματοποιούν εξαγωγές στην Ιαπωνία, και προβλέπει την άρση σειράς χρόνιων κανονιστικών φραγμών, για παράδειγμα όσον αφορά τα αυτοκίνητα.
Επιπλέον, θα ανοίξει την ιαπωνική αγορά των 127 εκατομμυρίων καταναλωτών σε εξαγωγές βασικών γεωργικών προϊόντων της ΕΕ και θα ενισχύσει τις εξαγωγικές ευκαιρίες της ΕΕ σε σειρά άλλων τομέων.
Περαιτέρω, η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης θα εμβαθύνει τη συνεργασία Ευρώπης και Ιαπωνίας σε ένα φάσμα τομέων, θα επανεπιβεβαιώσει την κοινή τους προσήλωση στη βιώσιμη ανάπτυξη, και θα συμπεριλαμβάνει για πρώτη φορά συγκεκριμένη δέσμευση σχετικά με τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας
Όσον αφορά ειδικότερα τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων από την ΕΕ, η συμφωνία:
- θα καταργήσει τους ιαπωνικούς δασμούς σε πολλά τυριά, όπως το γκούντα και το τσένταρ (τα οποία σήμερα επιβαρύνονται με δασμό 29,8%), καθώς και στις εξαγωγές οίνων (σημερινός δασμός 15% κατά μέσο όρο)·
- θα δώσει τη δυνατότητα στην ΕΕ να αυξήσει σημαντικά τις εξαγωγές βοείου κρέατοςστην Ιαπωνία, ενώ για το χοιρινό οι εξαγωγές μεταποιημένων κρεάτων θα είναι αδασμολόγητες και οι εξαγωγές νωπών κρεάτων σχεδόν αδασμολόγητες·
- θα διασφαλίσει προστασία στην ιαπωνική αγορά για πάνω από 200 υψηλής ποιότητας ευρωπαϊκά γεωργικά προϊόντα, τις λεγόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΓΕ), καθώς επίσης και για επιλεγμένα ιαπωνικά προϊόντα ΓΕ στην αγορά της ΕΕ.
- Επίσης, η συμφωνία ανοίγει τις αγορές υπηρεσιών και ιδίως τις αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, ηλεκτρονικού εμπορίου, τηλεπικοινωνιών και μεταφορών.
Επιπροσθέτως, η συμφωνία:
- εξασφαλίζει την πρόσβαση των εταιρειών της ΕΕ σε μεγάλες αγορές δημόσιων συμβάσεων της Ιαπωνίας σε 48 μεγάλες πόλεις, και
- αίρει τα εμπόδια όσον αφορά τις δημόσιες συμβάσεις στον οικονομικά σημαντικό τομέα των σιδηροδρομικών μεταφορών σε εθνικό επίπεδο·
- λαμβάνει υπόψη συγκεκριμένους ευαίσθητους τομείς στην ΕΕ, π.χ. την αυτοκινητοβιομηχανία, προβλέποντας μεταβατικές περιόδους έως και 7 έτη πριν από την κατάργηση των δασμών.
Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης ένα ολοκληρωμένο κεφάλαιο για το εμπόριο και τη βιώσιμη ανάπτυξη· θέτει ιδιαίτερα υψηλά πρότυπα σε θέματα εργασίας, ασφάλειας, προστασίας του περιβάλλοντος και προστασίας των καταναλωτών· ενισχύει τις δεσμεύσεις της ΕΕ και της Ιαπωνίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κλιματική αλλαγή και διαφυλάσσει πλήρως τις δημόσιες υπηρεσίες.
Όσον αφορά την προστασία των δεδομένων, η ΕΕ και η Ιαπωνία ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για την αμοιβαία επάρκεια στις 16 Ιουλίου, και οι σχετικές αποφάσεις θα συμπληρώσουν τη συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης. Συμφώνησαν να αναγνωρίζουν αμοιβαία τα συστήματα προστασίας δεδομένων κάθε μέρους ως «ισοδύναμα», γεγονός που θα καταστήσει δυνατή την ασφαλή ροή δεδομένων μεταξύ της ΕΕ και της Ιαπωνίας και θα δημιουργήσει τον μεγαλύτερο χώρο ασφαλούς ροής δεδομένων στον κόσμο.
Αυτή την εβδομάδα δημοσιεύτηκε επίσης «το εμπόριο ΕΕ-Ιαπωνίας στην πόλη σας», ένας διαδραστικός χάρτης που κατάρτισε η Επιτροπή και στον οποίο παρουσιάζονται οι εξαγωγές στην Ιαπωνία με βάση τις μικρές και μεγάλες πόλεις προέλευσής τους ανά την Ευρώπη.
Για παράδειγμα, το Κόρκ στην Ιρλανδία εξάγει φαρμακευτικά, γαλακτοκομικά και χημικά προϊόντα, ενώ το Πάτυ στην Ουγγαρία χοιρινό, τερματικά ατομικού ταμείου και προϊόντα περιποίησης των νυχιών.
Το εργαλείο αυτό περιλαμβάνει ενημερωτικά γραφήματα για κάθε χώρα της ΕΕ, στα οποία αναφέρονται λεπτομερώς ο αριθμός των εξαγωγικών εταιρειών, ο αριθμός των θέσεων εργασίας που στηρίζουν οι εξαγωγές στην Ιαπωνία, ο κατάλογος των προϊόντων που εξάγει το κάθε κράτος μέλος, καθώς και άλλες στατιστικές για τις εισαγωγές/εξαγωγές.
Επόμενα βήματα
Η συμφωνία πρέπει τώρα να επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Εθνική Δίαιτα της Ιαπωνίας και στη συνέχεια αναμένεται να τεθεί σε ισχύ εντός του 2019.
Ταυτόχρονα, συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις με την Ιαπωνία σχετικά με τα πρότυπα προστασίας των επενδύσεων και την επίλυση των διαφορών σε θέματα προστασίας των επενδύσεων.
Η σταθερή δέσμευση αμφότερων των πλευρών είναι η επίτευξη σύγκλισης στις διαπραγματεύσεις για την προστασία των επενδύσεων το συντομότερο δυνατό, με βάση την κοινή προσήλωσή τους σε ένα σταθερό και ασφαλές επενδυτικό περιβάλλον στην Ευρώπη και στην Ιαπωνία.
