Το θέμα της επικείμενης απαγόρευσης των κεμπάπ, ντονέρ βρέθηκε στην κορυφή της επικαιρότητας και στην Ελλάδα, με αφορμή απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για απαγόρευση της χρήσης φωσφορικών αλάτων στα φαγητά, η είδηση ήταν καταφανώς fake και διαψεύστηκε, αφού πρώτα όμως αναπαράχθηκε από τα περισσότερα -αν όχι όλα- mainstream media στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Στη Βουλγαρία, η οποία ετοιμάζεται πυρετωδώς για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το θέμα προσέλαβε μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς απειλήθηκε η ρακί.
Ενώ τα περισσότερα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης εστίασαν στους αυστηρότερους κανόνες της ΕΕ σχετικά με τα πρόσθετα φωσφορικών αλάτων και την επίδραση που ενδέχεται να έχουν στις πωλήσεις κεμπάπ που είναι δημοφιλείς σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα ελληνικά και τα βουλγαρικά media κατέληξαν σε ακραία τρομολαγνεία, ξεπερνώντας τα όρια της παραπληροφόρησης και προκαλώντας την αντίδραση της East Stratcom Task Force, που έχει συστήσει η Europe External Action Service, η οποία εκδηλώθηκε μέσω του EU VS Disinfo.
Η task force, μετά από έρευνα, κατέληξε ότι πρόκειται για μια ακόμη προσπάθεια ρωσικής προπαγάνδας με στόχο την αποδόμηση του φιλοευρωπαϊκού αισθήματος, το οποίο είναι αδύναμο στην Ελλάδα και αμφισβητούμενο στη Βουλγαρία. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, που η Βουλγαρία ετοιμάζεται για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία επιθυμεί να ανάγει σε βαλκανική προεδρία, το πλήγμα είναι προφανές ότι είχε ευρύτερους γεωπολιτικούς στόχους.
Η καμπάνια παραπληροφόρησης, αυτή, εστιάστηκε σε Ελλάδα και Βουλγαρία, πέρασε όμως και από τη λαϊκίστικη Built στη Γερμανία, ένδειξη ότι στόχος της ήταν οι δυο χώρες που αναλαμβάνουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην αναζωογόνηση της ενταξιακής δυναμικής της περιοχής.
“Η ΕΕ προετοιμάζει ένα μεγάλο τσεκούρι για τους Βούλγαρους – Είναι η απαγόρευση της Ρακί και της Tripe Soup”.
ενδεικτικός τίτλος βουλγάρικων media, ενώ στην Ελλάδα ήταν εξίσου τρομολαγνικά τα δημοσιεύματα, παγίδα στην οποία έπεσε και η ΕΡΤ!
EE: Πρόταση για απαγόρευση του γύρου στο σουβλάκι-Το Βήμα
Προς απαγόρευση γύρος και ντονέρ σε Ευρωπαϊκή Ενωση – Η Καθημερινή
Γερμανία: Ανησυχία για ενδεχόμενη απαγόρευση του ντονέρ κεμπάπ- ΣΕΒΕΚ: Τι ισχύει για το γύρο (video)– ΕΡΤ
Υπό… διωγμό από το πιάτο των Ευρωπαίων ο γύρος, το κεμπάμπ και το ντόνερ – Πρώτο Θέμα
Το Ευρωκοινοβούλιο ίσως απαγορεύσει το κεμπάπ και το ντονέρ! – Thetoc
Παρά τις διαβεβαιώσεις των ευρωβουλευτών και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η ΕΕ δεν στοχεύει ιδιαίτερα στα καταστήματα με τα κεμπάπ, αλλά προσπαθεί πραγματικά να διασφαλίσει ότι τα τρόφιμα είναι ασφαλή, η αντίδραση στα ηλεκτρονικά μέσα της Βουλγαρίας παρέμεινε εξαιρετικά αρνητική.
Τα ελληνικά media δεν ανασκεύασαν, δεν απέσυραν τα αρχικά δημοσιεύματα, δεν προέβησαν ούτε καν σε διάψευση εντός του άρθρου, αντ’ αυτού δημοσίευσαν ένα πρόσθετο με τη διάψευση της Κομισιόν και κάποια με τη διάψευση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς ωστόσο να αναφέρουν πουθενά ότι επρόκειτο για fake news και προπαγάνδα.
Η έλλειψη διαδικασιών διαχείρισης ποιότητας, ακόμα και στα μεγαλύτερα ελληνικά media, όπως η ΕΡΤ, η πλήρης έλλειψη διαδικασιών fact checking και η απουσία ουσιαστικής διάψευσης του αρχικού δημοσιεύματος, έχει προκαλέσει έντονο προβληματισμό στην task force της ΕΕ.
Από την άλλη πλευρά, η Βουλγαρία φαίνεται πιο εξοικειωμένη με τις απειλές απαγορεύσεων, τις οποίες βιώνει -στο πλαίσιο προπαγάνδας- από το 2007 που μπήκε στην ΕΕ.
Μια αναζήτηση στο Google για “απαγορεύσεις της ΕΕ” στα βουλγαρικά αναδεικνύει μια μακρά λίστα προτάσεων για υποτιθέμενες απαγορεύσεις – από το βάπτισμα στις δημοφιλείς ντομάτες της Βουλγαρίας, στις τηλεοράσεις πλάσματος και στις παλαιές σόμπες.
Η πλειονότητα των ψεύτικων ειδήσεων προέρχονται από άλλες χώρες της ΕΕ, βρίσκουν όμως πρόσφορο έδαφος και γίνονται viral στη Βουλγαρία, αρκετοί όμως, όπως επισημαίνει το πρακτορείο ειδήσεων BIRN, είναι “made in Bulgaria”.
Τον Ιανουάριο, η Task Force East Stratcom, η επίσημη μονάδα της ΕΕ κατά των εκστρατειών ενημέρωσης του Κρεμλίνου, ανέφερε στη βάση δεδομένων για τις περιπτώσεις παραπληροφόρησης ένα θέμα που δημοσιεύθηκε από την ιστοσελίδα The Bulgarian Times, η οποία ισχυρίστηκε ότι η ΕΕ απαγορεύει στα παιδιά να κάνουν χιονάνθρωπου, επειδή είναι άσπροι, και ως εκ τούτου ρατσιστικό.
