Απειλή αποσταθεροποίησης των αγορών, υπό τη σκιά του εγνωσμένου γιγαντιαίου προβλήματος με τα NPL’s που αντιμετωπίζουν οι ιταλικές τράπεζες και κάτω από το βάρος της αμφισβήτησης της αξιοπιστίας και του ρόλου της ΕΚΤ, αποτελεί η μεθόδευση ανάδειξης του Ευρωκοινοβουλίου σε “οδόφραγμα” στις παρεμβάσεις ρύθμισης του πλαισίου διαχείρισης των κόκκινων δανείων.
Μπορεί η εφαρμογή των νέων προτύπων και λογιστικών πρακτικών της ΕΚΤ για τα κόκκινα δάνεια να καθυστερεί, μετά από “ενέδρα” που έστησε ο Ιταλός πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, Αντόνιο Ταγιάνι, στην επικεφαλής της SSM, Ντανιέλ Νουί, η υψηλών τόνων πολιτική και η εμπλοκή του Ευρωκοινοβουλίου έχει και αρνητικά αποτελέσματα καθώς τράβηξε την προσοχή και της επενδυτικής κοινότητας. Οι αγορές τώρα ανησυχούν για την πραγματική κατάσταση των ευρωπαϊκών τραπεζών και ιδιαίτερα των ιταλικών.
Παράλληλα το νομικό επιχείρημα που χρησιμοποίησε το πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θέλοντας να αναγκάσει την ΕΚΤ να προσέλθει σε διαβούλευση, υποσκάπτει δυνητικά την αξιοπιστία του θεσμού, αποκαλύπτει μια ακόμη σύγκρουση εξουσιών, εντός της ΕΕ, και προκαλεί ανησυχία για το ρόλο των θεσμών στην σχεδιαζόμενη επόμενη ημέρα της ΕΕ και της Ευρωζώης.
Η απόφαση των Ιταλών τραπεζιτών και του πρωθυπουργού, Πάολο Τζεντιλόνι, να χρησιμοποιήσουν τον Αντόνιο Ταγιάνι ως σύμμαχο, δεδομένων των πολύπλοκων ισορροπιών στο Eurogroup, αποτελεί μεν πολιτική επιλογή, η οποία όμως προσελκύει δημοσιότητα, με ότι αυτό συνεπάγεται για θέματα που άπτονται λεπτών χειρισμών και παρασκηνιακών διαβουλεύσεων.
Οι Ιταλοί -κυρίως- τραπεζίτες, υποστηρίζουν ότι η άμεση υιοθέτηση των νέων κανόνων της ΕΚΤ θα οδηγήσει σε μαζικές πωλήσεις κόκκινων δανείων, να αποσταθεροποιήσει τις τράπεζες και να περιορίσει τη χρηματοδοτική τους δυνατότητα. Αποτυγχάνοντας, όμως, να επηρεάσουν το Eurogroup και έχοντας εξαντλήσει τα περιθώρια ανοχής του Μάριο Ντράγκι, λόγω Monte dei Paschi, οι Ιταλοί τραπεζίτες και πολιτικοί “παίζουν” το χαρτί του Αντόνιο Ταγιάνι και του “διψασμένου” για εξουσία Ευρωκοινοβουλίου.
Ο κεντροδεξιός, προερχόμενος από το κόμμα του Μπερλουσκόνι, Αντόνιο Ταγιάνι, από τη θέση του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου πέτυχε την αναβολή εφαρμογής των νέων κανόνων και ενδεχομένως την επανεξέτασή τους. Στο παρελθόν αντίστοιχα είχε κινηθεί και η Κομισιόν, όταν μετά από γαλλο-γερμανικές πιέσεις ανέστειλε την εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ.
Οι δυο ενέργειες αυτές αποδεικνύουν με σαφήνεια ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα από αυτά που είναι γνωστά και διακρίνονται δια γυμνού οφθαλμού, ενισχύοντας το ρίσκο στις αγορές. Παράλληλα η σύγκρουση πολιτικών με θεσμούς και η αμφισβήτηση των δυνατοτήτων τους εντείνει την ανασφάλεια για την προοπτική της Ένωσης, τις επιπτώσεις της αποδυνάμωσης της ΕΚΤ και για ενδεχόμενη αναστροφή της τάσης της ευρωπαϊκής και τραπεζικής ενοποίησης.
Ο Αντόνιο Ταγιάνι επιτέθηκε στην επικεφαλής της SSM, Ντανιέλ Νουί, κατά τη διάρκεια της κατάθεσής της στο Σώμα, αναγκάζοντας την σε στρατηγική αναδίπλωση, θέλοντας να αποφύγει μια μετωπική αντιπαράθεση της ΕΚΤ με το Ευρωκοιινοβούλιο.
Αν και οι αρμοδιότητες του Ευρωκοινοβουλίου είναι περιορισμένες και το κατ εξοχήν όργανο άσκησης οικονομικής πολιτικής στην Ευρωζώνη είναι Eurogroup, οι Ιταλοί επέλεξαν να κινηθούν μέσα απ αυτόν το δίαυλο, καθώς ο Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε ήδη τοποθετηθεί υπέρ της απόφασης της ΕΚΤ και ο Γάλλος επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πιερ Μοσκοβισί, κράτησε διακριτικές αποστάσεις.
Τεχνικά ο Ταγιάνι για να αντικρούσει την ΕΚΤ ζήτησε γνώμη από τη νομική υπηρεσία του Ευρωκοινοβουλίου, σύμφωνα με την οποία η εφαρμογή τέτοιων κανόνων αποτελεί υπέρβαση των ορίων της ΕΚΤ και προσπάθεια νομοθέτησης. Ωστόσο η γνώμη αυτή είναι νομικά ανίσχυρη. Πολιτικά, όμως, η θέση αυτή ήταν αρκετή για να καταστήσει σαφείς τις προθέσεις του προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μεταφέρει το μήνυμα κρισιμότητας της κατάστασης των ιταλικών τραπεζών.
Η σφοδρότητα της σύγκρουσης και η εμπλοκή πολιτικού προσωπικού στρέφουν τραβούν την προσοχή των αγορών, ενώ αποκαλύπτουν τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκονται οι ιταλικές τράπεζες, παρά τα πακέτα στήριξης που έχουν λάβει.
Η Ντανιέλ Νουί υπό καταιγισμό πυρών χθες δήλωσε:
«Όταν βλέπω τόσους ανθρώπους να λένε κάτι διαφορετικό, μπορώ εύκολα να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι σίγουρα μπορούν να γίνουν βελτιώσεις στο προσχέδιο, και θα γίνουν βελτιώσεις»
ενώ προσέθεσε ότι η ΕΚΤ θα μπορούσε να καθυστερήσει την εφαρμογή τους, που είναι σχεδιασμένη για την 1η Ιανουαρίου, προκειμένου να εξετάσει όλες τις θέσεις που θα κατατεθούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης.
«Μπορώ να προτείνω να μας δώσουν λίγο χρόνο ακόμη»
Σε δηλώσεις του για το ζήτημα ο Ιταλός πρωθυπουργός, Πάολο Τζεντιλόνι, είχε επισημάνει ότι
Πρέπει να εδραιώσουμε την πορεία μας – να μην επιτρέψουμε την ανάδειξη της κρίσης και της αστάθειας
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ρυθμίσεις που προσπαθεί να επιβάλλει η ΕΚΤ για τη διαχείριση των NPL’s, είναι μόλις ένα βήμα στην κατεύθυνση των προτύπων της Βασιλείας ΙΙΙ, η εφαρμογή των οποίων έχει ανασταλεί μετά από γαλλική και γερμανική παρέμβαση.
Υπόμνημα εξέδωσε και η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) η οποία αναλύοντας τις αιτιάσεις που προέβαλε και η Κομισιόν επισημαίνει ότι το πλαίσιο που διαμορφώνεται είναι ικανό, αφήνει όμως χώρο για βελτιώσεις και επιβεβαιώνει την αναστολή εφαρμογής για την ώρα.
