Τον κώδωνα του κινδύνου κρούει στην ελληνική κυβέρνηση για την κατάσταση των hot spots στα νησιά η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, ζητώντας παράλληλα άμεσα μέτρα για τη μείωση του αριθμού των προσφύγων ανά δομή φιλοξενίας και υποδοχής και τη βελτίωση των υποδομών θέρμανσης και μόνωσης.
Όπως επισημαίνει η UNHCR τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η έλλειψη ειδών πρώτης ανάγκης κατέστησαν τον προηγούμενο χειμώνα εφιαλτικό για τους πρόσφυγες τόσο στα hot spots όσο και στα camps, θέτοντας σε κίνδυνο ζωές ανθρώπων και παρέχοντας απαράδεκτες για ευρωπαϊκή χώρα συνθήκες φιλοξενίας.
«Την περασμένη χρονιά, το χιόνι και οι ψυχρές θερμοκρασίες έκαναν τους ανθρώπους να υποφέρουν μέσα σε καταλύματα χωρίς θέρμανση. Φέτος, πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα η ετοιμότητα για τον χειμώνα, με τη διασφάλιση επαρκούς στέγασης και τη διανομή χειμωνιάτικων βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, όπως κουβέρτες, υπνόσακοι, στρώματα και ζεστά ρούχα»,
Σε σχετική της ανακοίνωση τονίζει ότι η πίεση στα υπερπλήρη κέντρα συνεχίστηκε και τον Σεπτέμβριο με σχεδόν 5.000 νέες αφίξεις, με αποτέλεσμα εκατοντάδες παιδιά, γυναίκες και άνδρες να αναγκάζονται να κοιμούνται σε μικρές σκηνές και σε καταλύματα ακατάλληλα για τον χειμώνα.
Οι αφίξεις μέσω θαλάσσης στην Ελλάδα έφτασαν φέτος τις 20.000 και οι περισσότεροι ήταν από τη Συρία ή το Ιράκ. Πάνω από τους μισούς κατέφτασαν τους τελευταίους τρεις μήνες, με την πλειοψηφία να αποτελείται από οικογένειες ή άλλες ευάλωτες ομάδες.
Σύμφωνα με την Υ.Α., η πρόσφατη αύξηση στις αφίξεις έχει επιβαρύνει περαιτέρω την ικανότητα υποδοχής της Ελλάδας στα νησιά. Η κατάσταση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ), γνωστά ως hotspots, στη Σάμο και τη Λέσβο, όπου 7.000 πρόσφυγες και μετανάστες βρίσκονται συνωστισμένοι σε έναν συνολικό χώρο για 2.000 άτομα.
Ειδικότερα, σημειώνεται ότι:
στο ΚΥΤ στο Βαθύ της Σάμου περισσότεροι από 1.200 άνθρωποι βρίσκονται σε ανεπαρκή καταλύματα. Το 1/3 αυτών κατασκηνώνει σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Άλλοι 300 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων οικογενειών και ασυνόδευτων παιδιών, κοιμούνται σε μικρές σκηνές στα δάση έξω από το κέντρο υποδοχής, λόγω έλλειψης χώρου και επαρκών υπηρεσιών μέσα στο κέντρο.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Υ.Α. παροτρύνει τις τοπικές αρχές και την τοπική κοινότητα να υποστηρίξουν την επέκταση του προγράμματος στέγασης σε διαμερίσματα στο νησί.
στο ΚΥΤ στη Μόρια της Λέσβου περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι βρίσκονται σε αυτοσχέδια καταλύματα ή σκηνές, χωρίς μόνωση, δάπεδο ή μονάδες θέρμανσης. Σε αυτούς συγκαταλέγονται οικογένειες, έγκυοι, άτομα με αναπηρίες, καθώς και πολύ μικρά παιδιά.
Η Υ.Α. επισημαίνει ότι έχει εγκαταστήσει 344 προκατασκευασμένους οικίσκους στις δομές φιλοξενίας προσφύγων στη Λέσβο, συμπληρώνει ωστόσο ότι υπάρχει περιθώριο για περαιτέρω διεύρυνση του χώρου του Καρά Τεπέ, όπου ζουν 750 αιτούντες άσυλο. Για αυτό απευθύνει έκκληση στον δήμο Λέσβου να αυξήσει άμεσα τη χωρητικότητά του.
Και στη Χίο παρατηρείται υπερσυνωστισμός και κακές συνθήκες διαβίωσης, ενώ αυξάνεται η ανησυχία και για τη Λέρο και την Κω, καθώς συνεχίζουν να σημειώνονται θαλάσσιες αφίξεις.
Η υπηρεσία του ΟΗΕ υπενθυμίζει ότι μειώνει σταδιακά τη δράση της στα νησιά, σε τομείς όπως η παροχή καταλυμάτων και η βελτίωση των υποδομών στα hotspots, καθώς εθνικοί φορείς έχουν πλέον αναλάβει το μεγαλύτερο μέρος της παροχής υπηρεσιών και κατόπιν διαβεβαιώσεων από την κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση για ενίσχυση της ικανότητας ανταπόκρισης.
Πάντως, δεσμεύεται ότι θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε το πρόγραμμά της για τη στέγαση στον αστικό ιστό να φτάσει τις 22.000 θέσεις σε όλη την Ελλάδα μέχρι το τέλος του έτους, από τις υφιστάμενες 19.000. Όπου είναι δυνατό αυξάνει τις διαθέσιμες θέσεις σε διαμερίσματα στα νησιά και έχουν εξασφαλιστεί μέχρι στιγμής πάνω από 1.000 θέσεις.
Ακόμη, αναφέρει ότι από τον Ιούνιο του 2016 έχει βοηθήσει περισσότερους από 13.000 αιτούντες άσυλο να μεταφερθούν στην ενδοχώρα. Ωστόσο, συμπληρώνει, ένας μεγάλος αριθμός αναμένει την ολοκλήρωση χρονοβόρων διαδικασιών στα νησιά χωρίς κατάλληλη στέγαση και πρόσβαση σε επαρκείς υπηρεσίες για μεγάλα χρονικά διαστήματα, για αυτό και καλεί για ταχύτερη υλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών, ώστε να καθίσταται δυνατή η αναχώρηση σε εύλογο χρονικό διάστημα.
