Πολιτική συγκρότησης διεθνών συμμαχιών, επίδειξης καλής θέλησης και εδραίωσης επικοινωνιακής εξωστρέφειας ακολουθεί ο νέος υπουργός Εξωτερικών των Σκοπίων, Νικολά Ντιμιτρόφ, στο πλαίσιο ευρύτερης στρατηγικής για την επαναφορά της πΓΔΜ σε ευρωατλαντική τροχιά.
Αν και η νέα κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ έχει ξεκαθαρίσει τη διάθεσή της για επαναπροσέγγιση με τη Δύση, αντιστρέφοντας την πολιτική σύνδεσης με τη Ρωσία που ακολουθούσε τα τελευταία χρόνια ο Νίκολα Γκρουέφσκι, ακόμα δεν διαθέτει την κρίσιμη πολιτική επιρροή και κοινωνική νομιμοποίηση που απαιτείται για την ανάληψη πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση αυτή. Για το λόγο αυτό όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες προσδιορίζουν χρονικά το παράθυρο ευκαιρίας μετά τις τοπικές εκλογές στην πΓΔΜ, οι οποίες θα διεξαχθούν τον Οκτώβριο. Καταλυτικό, όμως, για το εύρος και το βάθος των εν δυνάμει συμβιβασμών είναι το αποτέλεσμα αυτών των εκλογών.
Με το ζήτημα του ονόματος ανοιχτό η ένταξη στο NATO και το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων με την ΕΕ είναι εκτός ατζέντας λόγω του ελληνικού veto. Υπό την πίεση του NATO για επιτάχυνση των διαδικασιών ο υπουργός Εξωτερικών της πΓΔΜ επιχειρεί να αντιστρέψει το αρνητικό διεθνές κλίμα που είχαν καλλιεργήσει οι εθνικιστικές εξάρσεις της προηγούμενης κυβέρνησης, θέλοντας να εξασφαλίσει την έξωθεν καλή μαρτυρία για να πιέσει εν τέλει την Αθήνα στην αποδοχή της λύσης είτε της προσωρινής ονομασίας, είτε της σύνθετης με βασικό συνθετικό τη λέξη “Μακεδονία”.
Προς επίρρωση της νέας πολιτικής γραμμής ο Νικολά Ντιμιτρόφ παραχώρησε συνέντευξη στη γερμανική FAZ, όπου εστιάζει στο θέμα της ονομασίας της χώρας και τη διαρκή διαμάχη με την Αθήνα. Μετά από τη βαθιά κρίση που πέρασε η ΠΓΔΜ επί της προηγούμενης κυβέρνησης, η οποία οξύνθηκε τους τελευταίους μήνες, πλέον η πολιτική κατάσταση φαίνεται να σταθεροποιείται και η χώρα σταδιακά να ανακάμπτει. Ένα από τα σημαντικότερα καθήκοντα που έχει να εκπληρώσει ο Ντιμιτρόφ είναι η επανέναρξη των συνομιλιών με την Αθήνα για το θέμα του ονόματος, σημειώνει η εφημερίδα.
«Η Αθήνα για χρόνια ένιωθε ότι η κυβέρνηση Γκρουέφσκι προκαλούσε, όταν ονόμασε το αεροδρόμιο των Σκοπίων Μέγας Αλέξανδρος και μετέτρεψε το κέντρο της πρωτεύουσας σε ένα κιτς, αρχαιοπρεπές μαυσωλείο. (…) To κέντρο των Σκοπίων μοιάζει στο μεταξύ με κάτι ανάμεσε σε πάρκο αναψυχής και σκηνικό για την ταινία Ο Αστερίξ και οι Έλληνες»
αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα της FAZ.
Ο Νικολά Ντιμιτρόφ από την πλευρά του επικρίνει αυτή την κατασκευαστική αρχαιολατρία της κυβέρνησης Γκρουέφσκι.
«Δεν χρειαζόμαστε εκατοντάδες μνημεία για να νιώσουμε περήφανοι σαν Μακεδόνες. Θέλουμε να ξεπεράσουμε τον κενό εθνικισμό, που στηρίζεται μόνο την ανέγερση μνημείων ή στην ονομασία δρόμων, σταδίων και αεροδρομίων ως Μέγας Αλέξανδρος»
, λέει ο Ντιμιτρόφ. Ο υπ. Εξωτερικών της ΠΔΓΜ δεν θέλησε ωστόσο να απαντήσει στην ερώτηση της FAZ εάν η νέα κυβέρνηση της χώρας προτίθεται να αποσύρει το όνομα «Μ. Αλέξανδρος» από το αεροδρόμιο Σκοπίων, όπως ζητά η Αθήνα.
Ωστόσο καλά πληροφορημένες πηγές από τα Σκόπια, σύμφωνα με το δημοσίευμα, δεν αποκλείουν να γίνει ένα τέτοιο βήμα μετά τις δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου και ενδεχομένως να μετονομαστεί το αεροδρόμιο σε «Μητέρα Τερέζα», η οποία γεννήθηκε στα Σκόπια.
Η κυβέρνηση Ζάεφ επιχειρεί να διαμορφώσει την εικόνα του “καλού παιδιού” δημιουργώντας την εντύπωση ότι είναι έτοιμη να κάνει οτιδήποτε απαιτείται για να ξεπεραστεί ο σκεπτικισμός της Αθήνας.
«Ο Γκρουέφσκι ήταν ένα πρόβλημα, γιατί ήθελε να προβάλει μια Μακεδονία προ 2000 ετών. (…) Έκανε τη χώρα αντιπαθή. Κι αυτό έπληξε πολύ τη διαπραγματευτική θέση της χώρας στο θέμα του ονόματος Η ΠΓΔΜ χρειάζεται φίλους και συμπάθειες για να επιτύχει μια σημαντική αλλαγή»
συνοψίζει ο Ντιμιτρόφ. Τα πρώτα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης έχουν ήδη ληφθεί. Ήδη υπάρχει πρόθεση συνεργασίας μεταξύ των διπλωματικών ακαδημιών Σκοπίων και Αθήνας, η οποία προβλέπει ανταλλαγή νέων διπλωματών ώστε να αποκτήσουν εμπειρία στις δύο χώρες. «Ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα.», αναφέρει ο Ν. Ντιμιτρόφ. Αναφορικά με το ζήτημα της ονομασίας δηλώνει ότι υπάρχει πρόθεση, από κοινού με τον έλληνα ομόλογό του, για επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων στα ΗΕ. «Κι όπως έλεγε ο Τζον Φ. Κένεντυ: δεν πρέπει να φοβόμαστε την διαπραγμάτευση», λεει ο ίδιος. Για το λόγο αυτό επέλεξε το πρώτο επίσημο ταξίδι του στο εξωτερικό να είναι στην Αθήνα.
Θα έχει όμως τελικά περισσότερη επιτυχία στις διαπραγματεύσεις από ότι η προηγούμενη κυβέρνηση; Ο ίδιος δεν παίρνει σαφή θέση στη συνέντευξη αυτή ως προς αυτό καθαυτό το όνομα. Ο Νικολά Γκρουέφσκι θεωρούσε αδιαπραγμάτευτη την αφαίρεση της «Μακεδονίας» από την επίσημη ονομασία ή ακόμη και το Σύνταγμα της χώρας. Αυτό εξακολουθεί να ισχύει και για τον Ντιμιτρόφ ο οποίος λέει χαρακτηριστικά:
«Εμείς οι Μακεδόνες δεν ξυπνήσαμε ένα πρωί και αποφασίσαμε ποιοι είμαστε. Είμαστε Μακεδόνες ως συνέπεια μιας ιστορικής διαδικασίας, η οποία δεν είναι διαπραγματεύσιμη.»
Στη συνέχεια όμως λέει χαρακτηριστικά:
«Δεν ισχυριζόμαστε ότι είμαστε οι αποκλειστικοί Μακεδόνες. Αισθάνομαι Μακεδόνας, αλλά δεν έχω τίποτα αντίθετο και με έναν Έλληνα από τη Θεσσαλονίκη που αισθάνεται το ίδιο Μακεδόνας, είτε με τη γεωγραφική είτε με την πολιτισμική σημασία».
Με την τοποθέτηση αυτή ο Ντιμιτρόφ στέλνει μήνυμα ότι η κυβέρνησή του θα μπορούσε ακόμα και να υπογράψει σύμφωνο καλής γειτονίας, αποδεχόμενη την ελληνική Μακεδονία, στο πλαίσιο μιας λύσης που και η Αθήνα θα αποδέχεται ένα όνομα με βασικό συστατικό τη λέξη Μακεδονία για την πΓΔΜ.
