Πρωτόγνωρες είναι οι συνθήκες που διαμορφώνονται στο Κυπριακό, όσον αφορά τη διαμεσολαβητική πρωτοβουλία του ΟΗΕ, καθώς Αθήνα και Λευκωσία βάλλουν “κατά ριπάς” στο πρόσωπο του ειδικού διαμεσολαβητή Έσπεν Άιντε, αποκαλύπτοντας παρασκήνια και αναδεικνύοντας κρυφές πτυχές της δραστηριότητάς του, εντός και εκτός αιθουσών διαπραγματεύσεων. Παράλληλα από την άλλη πλευρά ο κ. Άιντε επιμένει σε μια πολιτική κατευνασμού της Άγκυρας η οποία φαίνεται τουλάχιστον προκλητική έως και μεθοδευμένη, εγείροντας ερωτηματικά.
Μπαράζ συνεντεύξεων, διαρροών τόσο από την πλευρά του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών και του Νίκου Κοτζιά όσο και από την προεδρία της Κύπρου από τη μια, και συνεντεύξεις του Έσπεν Άιντε σε ελληνικές εφημερίδες από την άλλη σκιαγραφούν ένα άκρως εκρηκτικό και καθόλου φιλικό σκηνικό.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, κατηγορεί ευθέως τον Έσπεν Άιντε για ψευδή ισχυρισμό πως η Τουρκία είχε αποδεχθεί αρχικώς την κατάργηση των «παρεμβατικών δικαιωμάτων» στην Κύπρο.
Το ΥΠΕΞ εκφράζει απορία γιατί ο κ. Άιντε δίνει συνεντεύξεις μόνο σε ελληνόφωνα έντυπα και τον καλεί να διευκρινίσει εάν ισχύει ή όχι ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια του δείπνου της 6ης Ιουλίου την κατάργηση των «παρεμβατικών δικαιωμάτων» και της Συνθήκης Εγγυήσεως από την πρώτη ημέρα της λύσης, «όπως σαφώς δηλώνει ο κ. Άιντε σε μία από τις πολλές του συνεντεύξεις».
Έχουμε την πεποίθηση, σημειώνει το υπ. Εξωτερικών, ότι ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δήλωσε το αντίθετο τόσο μέσα στη διάσκεψη, όσο και δημόσια.
Απ’ ό,τι φαίνεται, συμπληρώνει η ελληνική διπλωματία, ο Ε.Μ. Άιντε προβαίνει σε δηλώσεις ως κάποιος που έχει πρόθεση να παραιτηθεί από μεσολαβητής του ΟΗΕ ενόψει της, ως φαίνεται, πιο ικανοποιητικής θέσης του εκπροσώπου Τύπου της τουρκικής Κυβέρνησης.
«Η φράση του στην ίδια συνέντευξη “δεν το είπε ακριβώς έτσι ο κ. Τσαβούσογλου” είναι ενδεικτική της μετακίνησης που κάνει», καταλήγει το υπουργείο.
Ομοβροντία από κράτος και εκκλησία στην Κύπρο
Παρέμβαση κατά του κ. Άιντε άσκησε και ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος, ο οποίος κάλεσε την κυβέρνηση να ζητήσει την απομάκρυνση του ειδικού συμβούλου του γ.γ. του ΟΗΕ, Έσπεν Αϊντε, ζητώντας παράλληλα τον τερματισμό των διαπραγματεύσεων.
Ο Αρχιεπίσκοπος είπε ότι οι συνομιλίες στο Κυπριακό πρέπει να τερματιστούν και να αρχίσουν υπό άλλη μορφή. Όπως υποστήριξε «ο διάλογος θα πρέπει να αφορά τη δημιουργία ενός πραγματικά λειτουργικού, βιώσιμου και σωστού κράτους, χωρίς βέτο. Εάν θα υπάρχουν βέτο στη λύση -τόνισε- τότε αυτή δεν θα λειτουργήσει».
Στις αιτιάσεις και τις δηλώσεις του Έσπεν Άιντε είχε απαντήσει νωρίτερα και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος σε αποκλειστική δήλωση στο ΑΜΠΕ, σημειώνει πως οι αναφορές του κ. Άιντε επιβεβαιώνουν αυτό που ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας δημόσια έχει επισημάνει. «Δηλαδή, ότι δυστυχώς ο κ. Άιντε σε πολλές περιπτώσεις πίστευε αυτό που ήθελε να συμβεί και μέσα σε αυτό το πλαίσιο υποβάθμιζε ουσιαστικές διαφωνίες και δυσκολίες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Μάλιστα, καλεί τον κ. Άιντε να απαντήσει πώς εξηγούνται οι δηλώσεις του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στις 11 Ιουλίου, ότι «δεν θα ήταν δυνατόν να δεχθεί η Τουρκία μια ανόητη πρόταση, που προέβλεπε κατάργηση του δικαιώματος επέμβασης, κατάργηση των εγγυήσεων και αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο με χρονοδιάγραμμα».
Είπε επίσης ότι «μετά από τις αιχμές που έχει αφήσει ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδος, αν έχει λίγη ευαισθησία τουλάχιστον θα έπρεπε (ο κ. ‘Αιντε) να απομακρυνθεί. Φαίνεται όμως ότι έχει στόχους και εννοεί να συνεχίσει για να πετύχει εκείνο που θέλει».
