Μετά από σχεδόν 9 ημέρες και τρεις παρ’ ολίγον αποτυχίες οι διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντάνα της Ελβετίας κατέρρευσαν λόγω της τουρκικής επιμονής στη διατήρηση στρατευμάτων για 15 έτη και παρεμβατικών δικαιωμάτων επί ευρωπαϊκού κράτους μετά την ενοποίηση. Τα χαρτιά όμως άνοιξαν και το τοπίο ξεκαθάρισε αρκετά, δημιουργώντας προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων πρωτοβουλιών ακόμα και στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών εμφανίστηκε αμετακίνητος στην απαίτησή του για διατήρηση κατοχικών στρατευμάτων και παρεμβατικών δικαιωμάτων μετά την ενοποίηση της Κύπρου, κ΄τι που θα σήμαινε αποδοχή από την ΕΕ της δυνατότητας τουρκικών στρατιωτικών επιχειρήσεων ευρωπαϊκό έδαφος. Παράλληλα όπως επισήμανε ο Νίκος Κοτζιάς κάτι τέτοιο θέτει την Κύπρο σε καθεστώς μόνιμης στέρησης ελευθερίας και καθιστά επιλεκτική τη εφαρμογή του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου.
Ωστόσο η τουρκική επιμονή και η αποκάλυψη των αξιώσεων της Άγκυρας σε διεθνές φόρουμ και ενώπιον του γγ του ΟΗΕ και της ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ αποτελεί μια σημαντική διπλωματική νίκη για την Κύπρο και την Ελλάδα και θέτει το ζήτημα σε νέες βάσεις πριν από την επανάληψη διαπραγματεύσεων στο μέλλον.
Στην ουσία η κατάρρευση αυτού του κύκλου των διαπραγματεύσεων σε αυτό το σημείο τοποθετεί την έναρξη νέων ακριβώς σε αυτό το σημείο ενισχύοντας κατ ουσία τις κυπριακές και ελληνικές θέσεις.
Όπως αναφέρει το mignatiou.com η Τουρκία απαίτησε για τις εγγυήσεις και το επεμβατικό δικαίωμα επανεξέταση σε 15 χρόνια και στο θέμα των κατοχικών στρατευμάτων συμφωνημένη μείωση. Στο εδαφικό αποδέχθηκε με δυσκολία επιστροφή μόνο μέρους της Μόρφου. Απαιτούσαν επίσης πρωτογενές δίκαιο και ισότιμη μεταχείριση των Τούρκων πολιτών στην Κύπρο.
Σε αυτά τα ζητήματα Αθήνα και Λευκωσία τήρησαν ενιαία στάση με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη και τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας, Νίκο Κοτζιά να απαντούν αρνητικά.
Δεν ήταν δυνατό γίνουν αποδεκτά παρεμβατικά δικαιώματα τουρκιας σε ολη τη μεγαλόνησο. Το όνειρο και σχέδιο λύσης Κυπριακού παραμενει ζωντανό
— Nikos Kotzias (@NikosKotzias) July 7, 2017
«Αυτή είναι η τελευταία μας κουβέντα για το θέμα αυτό», φέρεται να είπε ο κ. Κοτζιάς. Επίσης, απέρριψε τις τουρκικές εγγυήσεις και ζήτησε την άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων.
Σε δήλωσή του μετά την κατάρρευση των συνομιλιών ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε τη βαθιά θλίψη του για την άκαρπη κατάληξη των διαπραγματεύσεων.
«Είμαι βαθύτατα στεναχωρημένος που σας ανακοινώνω ότι παρά την πολύ ισχυρή δέσμευση και εμπλοκή όλων των αντιπροσωπειών, των Ελληνοκυπρίων, των τουρκοκυπρίων, της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως παρατηρητής αλλά και της ομάδας του ΟΗΕ η σύνοδος για την Κύπρο έκλεισε χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία»
ήταν η δήλωση του Πορτογάλου ΓΓ του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Ερωτηθείς αν τα εμπλεκόμενα μέρη θα μπορούσαν να συνεχίσουν τις διαπραγματεύσεις, ο κ. Γκουτέρες είπε ότι
«η Διάσκεψη έληξε χωρίς αποτέλεσμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να αναπτυχθούν άλλες πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του Κυπριακού»
τονίζοντας ότι ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών ως διαμεσολαβητή, είναι να είμαστε πάντα στη διάθεση των μερών που επιθυμούν να καταλήξουν σε συμφωνία, αν το επιθυμούν».